भारतीय युद्धशास्त्रातील व्यूहांची यादी
Appearance
महाभारत युद्धादरम्यान रचल्या गेलेल्या वेगवेगळ्या व्यूहांची यादी खालीलप्रमाणे आहे.त्यात १६ प्रकारचे व्यूह आहेत:
क्र. | व्यूहाचे नाव | थोडक्यात वर्णन |
---|---|---|
१ | गारुड व्यूह | गरुड पक्ष्यासमान सैन्यरचना |
२ | सर्वतोमुख व्यूह | |
३ | मकर व्यूह | मगरीच्या आकारासमान सैन्यरचना |
४ | क्रौंच व्यूह | क्रौंच पक्षाच्या आकारासमान सैन्यरचना |
५ | क्रौंचारण व्यूह | |
६ | श्येन व्यूह | श्येनपक्षाच्या आकारासमान सैन्यरचना |
७ | शकट व्यूह | गाडी/बैलगाडीच्या आकारासमान सैन्यरचना |
८ | चक्रशकट व्यूह | |
९ | मंडल व्यूह | गोल आकाराची सैन्यरचना |
१० | अंचल व्यूह | ओंजळीसमान आकाराची सैन्यरचना |
११ | वज्रव्यूह | वज्र आकारासमान सैन्यरचना |
१२ | अर्धचंद्र व्यूह | अर्धगोल/अर्धचंद्राकृती सैन्यरचना |
१३ | शृंगाटक व्यूह | |
१४ | महासुचिमुख व्यूह | मोठ्या सुईच्या तोंडासारखी सैन्यरचना |
१५ | [[ ]] | |
१६ | पूर्ण चक्रव्यूह |
दुसरी एक यादी
[संपादन]- क्रौंच व्यूह (क्रौंच पक्षाच्या आकारातील)
- मकर व्यूह (मगरीच्या आकारातील)
- कुर्म व्यूह (कासवाच्या आकारातील)
- त्रिशूल व्यूह (त्रिशूळ आकारातील)
- चक्र व्यूह (चक्राच्या आकारातील)
- कमल व्यूह किंवा पद्म व्यूह (कमळपुष्पाच्या आकारातील)
- गरुड व्यूह (गरुड पक्षाच्या आकारातील)
- ऊर्मि व्यूह (समुद्राच्या लाटेच्या आकारातील)
- मंडल व्यूह (ग्रहमंडळाच्या आकारातील?)
- वज्र व्यूह (हिऱ्याच्या आकारातील)
- शकट व्यूह (सहा बाजुंच्या खोक्याच्या आकारातील)
- असुर व्यूह (राक्षस आकारातील)
- देव व्यूह (देवांच्या आकारातील)
- सूचि व्यूह (सुईच्या आकारातील)
- शृंगाटक व्यूह (शिंगाच्या आकारातील)
- चंद्रकला व्यूह (अर्धचंद्राकृती)