बिंझारपुरी गाय

बिंझारपुरी ही दुहेरी उद्देशाची जात आहे, ती ओरिसाच्या जाजपूर जिल्ह्यातील बिंझारपूर भागातील स्थानिक आहे. या जातीला "देशी" असेही म्हणतात. ही गुरे प्रामुख्याने जाजपूर जिल्ह्यातील बिंझारपूर, बारी, सुजानपूर आणि दशरथपूर परिसरात आढळतात. ते ओरिसाच्या लगतच्या केंद्रपारा आणि भद्रक जिल्ह्यांमध्ये देखील आढळतात जेथे हा प्रदेश प्रामुख्याने किनारपट्टीचा मैदानी आणि काही खारट प्रदेश आहे.^[१]

ही जनावरे दूध आणि खतासाठी आणि मसुद्यासाठी देखील राखली जातात. ही जनावरे उष्णता आणि दुष्काळ सहन करणारी आहेत. ते उत्कृष्ट मसुदा प्राणी आहेत आणि कृषी कार्यात खूप सक्रिय आहेत. ओरिसातील जास्तीत जास्त लहान आणि भूमिहीन शेतकरी ही गुरे त्यांच्या अनन्य उपयुक्ततेमुळे सांभाळतात.

ही गुरे 'कच्चा' फरशी असलेल्या छताच्या छताच्या शेडमध्ये ठेवतात. शेडच्या भिंती बांबूच्या काड्या, ताड किंवा नारळाच्या पानांनी बनवलेल्या असतात, त्यामुळे शेड हवेशीर होते.^[२]

वैशिष्ट्ये[संपादन]

ही एक मध्यम आकाराची, कॉम्पॅक्ट आणि चांगली मुद्रा असलेली मजबूत जात आहे.
गायी आनुपातिक आणि सुंदर आहेत तर बैल जोमदार आणि भव्य आहेत.
ही गुरे पांढऱ्या, राखाडी, काळ्या आणि तपकिरी रंगात आढळतात, कपाळावर, हातपायांवर आणि शेपटीवर पांढऱ्या खुणा असतात.
पापण्या, मान, थूथन आणि खुर काळ्या रंगाचे असतात. अंगरख्याचा रंग काहीही असो, कुबड, मान आणि चेहऱ्याचे व पाठीचे काही भाग पुरुषांमध्ये काळे असतात.
हलका तपकिरी किंवा राखाडी रंगाची वासरे प्रौढ वयात पांढऱ्या रंगात विकसित होतात.
डोके सरळ आणि मध्यम आकाराचे आहे.
सरळ कपाळ आणि घट्ट त्वचेसह चेहरा अरुंद आहे.
कान लहान आणि आडवे आहेत.
शिंगे मध्यम आकाराची आणि वरच्या दिशेने व आतील बाजूस वळलेली असतात.
थूथन, पापण्या, शेपटी स्विच आणि खुर काळ्या रंगाचे असतात.
शेपटी लांब आहे, जवळजवळ जमिनीला स्पर्श करते, टोकाकडे निमुळते आहे आणि त्यात एक मोठा स्विच आहे.
बैलांचा कुबडा, पुरुषाचे जननेंद्रिय, नाभी फडफड आणि डेव्हलॅप चांगले विकसित होते.
कुबड हे पुरुषांमध्ये मोठे आणि मादींमध्ये लहान असते, आणि त्याचप्रमाणे डव्हलॅप देखील.
पिन हाडे (मागील हाडे) वेगळे आणि रुंद असतात.
कासेचा आकार वाडग्याच्या आकाराचा आणि मध्यम आकाराचा, दंडगोलाकार चाट आहे. दुधाची शिरा ठळक पण दिसायला मध्यम आहे.
पुरुषांची सरासरी उंची 124 सेमी. आणि मादीची 107 सेमी.
पुरुषांच्या शरीराची लांबी सरासरी 126 सेमी, आणि मादीची 115 सेमी असते.
पुरुषाचे शरीराचे वजन सरासरी 255 किलो असते आणि मादीचे वजन 207 किलो असते.
पुरुषाच्या छातीचा घेर 144 सेमी आणि मादीचा 136 सेमी असतो.
प्रति दुग्धपान दूध उत्पादन 915 किलो ते -1350 किलो पर्यंत असते.
दुधाची चरबी 4.3% ते 4.4% पर्यंत असते.