नासा

नासा
स्थापना	२९ जुलै, इ.स. १९५८
मुख्यालय	वाॅशिंग्टन डीसी, अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने
अध्यक्ष	चार्ल्स बोल्डन
बजेट	१७.६ बिलियन
संकेतस्थळ	अधिकृत संकेतस्थळ (इंग्लिश मजकूर)

नॅशनल एरोनॉटिक्स अँड स्पेस ॲडमिनिस्ट्रेशन, लघुरूप नासा, (इंग्लिश: National Aeronautics and Space Administration, NASA ;)ही अंतराळ संशोधन करणारी अमेरिकन संस्था आहे. १९५8 मध्ये नासाची स्थापना करण्यात आली आणि एरोनॉटिक्ससाठी राष्ट्रीय सल्लागार समिती (एनएसीए)ची स्थापना केली. नवीन एजन्सी स्पेस सायन्समधील शांततापूर्ण अनुप्रयोगांना प्रोत्साहित करणारे एक स्वतंत्रपणे नागरी प्रवृत्ती असणार होती. त्याची स्थापना झाल्यापासून, अमेरिकेच्या बहुतेक अंतराळ अन्वेषण प्रयत्नांचे नेतृत्व नासा करीत होते, ज्यात अपोलो मून लँडिंग मिशन, स्काईलॅब अवकाश स्थानक आणि नंतर अंतराळ शटल यांचा समावेश होता. नासा आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकास पाठिंबा देत आहे आणि ओरियन अंतराळ यान, अंतराळ प्रक्षेपण यंत्रणा आणि कमर्शियल क्रू वाहनांच्या विकासाचे निरीक्षण करीत आहे. लॉन्च सर्व्हिसेस प्रोग्रामसाठी एजन्सीदेखील जबाबदार आहे जे नासाच्या प्रक्षेपित कार्यासाठी प्रक्षेपण कार्याचे परीक्षण आणि काउंटडाउन व्यवस्थापन प्रदान करते.

पृथ्वीवरील निरीक्षणाद्वारे पृथ्वीला चांगल्याप्रकारे समजून घेण्यावर नासा विज्ञान केंद्रित आहे; विज्ञान मिशन संचालनालयाच्या हेलियोफिजिक्स रिसर्च प्रोग्रामच्या प्रयत्नातून हेलियोफिजिक्सला प्रगती करणे;न्यू होरायझन्ससारख्या प्रगत रोबोटिक स्पेसक्राफ्टसह सौर यंत्रणेत मृतदेह शोधून काढणे; आणि ग्रेट वेधशाळे आणि संबंधित प्रोग्रामद्वारे बिग बॅंग सारख्या खगोलशास्त्रविषयक विषयांवर संशोधन करीत आहे.

इतिहास[संपादन]

२९ जुलै, इ.स. १९५८ रोजी अमेरिकेच्या राष्ट्रीय वैमानिकी व अंतराळसंशोधन कायद्यान्वये आधीच्या नॅशनल अ‍ॅड्वायझरी कमिटी ऑफ एरोनॉटिक्स ऊर्फ नाका या संस्थेच्या जागी, नासा स्थापण्यात आली. १ ऑक्टोबर, इ.स. १९५८ पासून संस्थेचे कामकाज चालू झाले.

ध्येय^[१][संपादन]

१) सौर यंत्रणे सोबत मानवी क्रियाकलाप वाढवणे आणि टिकवून ठेवणे.

२) पृथ्वी आणि विश्वा बद्दल वैज्ञानिक समज विस्तृत करणे.

३) नवीन अंतराळ तंत्रज्ञान तयार करणे.

४)अ‍ॅडव्हान्स वैमानिकी संशोधन.

५) नासाचे वैमानिकी आणि अंतराळ क्रियाकलाप आयोजित करण्यासाठी प्रोग्राम आणि संस्था क्षमता सक्षम करा.

६) सर्वजण , शिक्षक आणि विद्यार्थ्यांना नासा मध्ये सहभागी होण्याच्या संधी उपलब्ध करून देणे.

आधुनिक मानवी स्पेसलाइट प्रोग्राम^[२][संपादन]

स्पेस शटल प्रोग्राम (१९७२ – २०११)

१९७० - १९८० दशकाच्या उत्तरार्धात स्पेस शटल नासाचे मुख्य केंद्र बनले. मूळतः वारंवार सुरू करण्यायोग् आणि पूर्णपणे पुन्हा वापरता येण्याजोगे करण्यासाठी डिझाइन मध्ये बाह्य प्रोपेलेंट टँकचा वापर केला त्यामुळे विकास खर्चावर बचत झाली बदलले आणि 1985 पर्यंत चार स्पेस शटल ऑर्बिटर्स बांधले गेले. स्पेस शटल चे प्रथम उड्डाण कोलंबिया मध्ये १२ एप्रिल, १९८१ रोजी झाले.

आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (१९९३– सध्या)

नक्षत्र कार्यक्रम (२००५ - २०१०)
कमर्शियल क्रू प्रोग्राम (२०११-सध्या)
मंगळाकडे प्रवास (२०१०-२०१७)
आर्टेमिस प्रोग्राम (२०१७ - सध्या)

रोबोटिक मिशन[संपादन]

नासाने आपल्या इतिहासात अनेक न उलगडलेले आणि रोबोटिक स्पेसफ्लाइट प्रोग्राम आयोजित केले आहेत.अनक्रीव्हेड रोबोटिक प्रोग्राम्सने प्रथम अमेरिकन कृत्रिम उपग्रह वैज्ञानिक आणि दळणवळणाच्या उद्देशाने पृथ्वीच्या कक्षेत प्रक्षेपित केले, व्हीनस व मंगळ ग्रहांवरती आणि बाह्य ग्रहांच्या "ग्रँड टूर्स" सह सौर मंडळाचे ग्रह शोधण्यासाठी वैज्ञानिक प्रोब पाठविले.