तंट्या भिल्ल

मामा तंट्या भिल्ल
मध्य भारतातील जाती व आदिवासी (१९१६) चे चित्र
जन्म:	१८४२ पूर्व निमाड़, मध्यप्रदेश
मृत्यू:	१८९० जबलपूर, मध्यप्रदेश
चळवळ:	१८५७ चे स्वातंत्र्ययुद्ध

१८७८ ते १८८९ या अकरा वर्षांच्या काळात सावकार-मालगुजारांचा कर्दनकाळ बनलेला तसेच ब्रिटिशांची झोप उडवणारा तंट्या भिल्ल सर्वसामान्यांसाठी मात्र तारणहार ठरला होता. महाराष्ट्र-मध्य प्रदेशच्या सीमा भागात निमाड, बेतूल, होशंगाबाद परिसरात तंट्या अक्षरश: लोकनायक होता.

बालपण

मध्य प्रांतातील निमाड जिल्ह्यातील एका खेड्यात १८४२ साली तंट्या भिल्ल यचा जन्म झाला. त्याच्या वडिलांचे नाव भाऊसिंग होते. भिल्लांना स्वसंरक्षणासाठी लहानपणापासून भालाफेक आणि धनुष्यबाण चालवण्याचे शिक्षण मिळे. या युद्धकलांमध्ये तंट्या तरबेज होता.

पुस्तके

• आदिवासी वीर तंट्या भिल्ल (लेखक - बाबा भांड)
• तंट्या भिल्ल (अनुवादित, मूळ इंग्रजी, Jananayak Tantya Bhil and the Present Tribal Movrment, लेखक बाबा भांड; मराठी अनुवाद - विश्वनाथ देशपांडे)
• तंट्या भिल्ल (विलास वाघ)
• तंट्या भिल्ल याचे जीवन - लेखक - चारुचंद्र मुखर्जी