टिबुकली

टिबुकली
शास्त्रीय नाव	Tachybaptus ruficollis (Pallas), ; Podiceps ruficollis capensis
कुळ	ग्रीबाद्य (Podicipedidae)
अन्य भाषांतील नावे
इंग्लिश	Little Grebe or Dabchick
संस्कृत	लघु रक्तकंठक
हिंदी	छोटी पनडुब्बी, चुरका

Tachybaptus ruficollis

आकार[संपादन]

टिबुकली(डॅबचिक) हा पाठीचा भाग भुऱ्या रंगाचा, पोटाकडे रेशमी पांढऱ्या रंगाचा, शेपटी नसलेला, गुबगुबीत असा साधारण कबुतराएवढा (२३ ते २९ सें. मी.) पाणपक्षी आहे. या पक्षाचे नर-मादी एरवी दिसायला सारखेच असतात. मात्र विणेच्या काळात नराच्या डोक्याचा आणि मानेचा रंग गडद तपकिरी होतो. टिबुकली पाण्यात बुडी मारते आणि काही अंतरावर गेल्यावर पाण्यातून पुन्हा बाहेर येते.^[१]

वास्तव्य[संपादन]

टिबुकली संपूर्ण भारतासह, बांगलादेश, श्रीलंका, म्यानमार, पाकिस्तान येथे जोडीने किंवा लहान थव्यात लहान-मोठ्या तलावांत, झिलाणीत राहते.

आढळस्थान[संपादन]

टिबुकली समुद्रसपाटीपासून सुमारे २५०० मीटर उंचीपर्यंत सर्वत्र आढळते.

प्रजाती[संपादन]

रंगावरून आणि आकारावरून टिबुकलीच्‍या किमान नऊ उपजाती आहेत. भारतात आढळणारी एकमेव उपजात Tachybaptus ruficollis capensis ही आहे.

खाद्य[संपादन]

टिबुकली हा पाणकीटक, बेडूक, अळ्या व इतर छोटे जलचर खाणारा पक्षी आहे. याचे घरटेही पाण्यात तरंगणारे व छोटे असते. ते काटक्यांचे बनलेले असते.

प्रजनन काळ[संपादन]

विणीचा हंगाम एप्रिल ते ऑक्टोबर असून टिबुकली मादी एकावेळी ३ ते ५ शुभ्र पांढऱ्या रंगाची अंडी देते. अंडी उबविण्यापासून पिलांच्या संगोपनापर्यंत सर्व कामे नर-मादी मिळून करतात.

पहा पक्ष्यांची मराठी नावे Archived 2015-09-16 at the Wayback Machine.