छाया गांगुली
Indian playback singer | |||
| माध्यमे अपभारण करा | |||
 विकिपीडिया | |||
| जन्म तारीख | इ.स. १९५२ | ||
|---|---|---|---|
| व्यवसाय | |||
| |||
 | |||
छाया गांगुली ही एक भारतीय पार्श्वगायिका आहे. २६ व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांमध्ये "आपकी याद आती राही रात भर" या तिच्या पहिल्या चित्रपट गीतासाठी तिला सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायिकेचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार मिळाला.[१][२] याच गाण्यासाठी, तिला २७ व्या फिल्मफेअर पुरस्कार सोहळ्यात सर्वोत्कृष्ट महिला पार्श्वगायकचा फिल्मफेअर पुरस्कारासाठी नामांकन मिळाले.[३]
गांगुलीचा जन्म १९५२ मध्ये मुंबईत झाला. तिने बॉम्बे युनिव्हर्सिटीमधून वनस्पतिशास्त्रात एम.एससी पदवी मिळवली.[१] तिने ऑल इंडिया रेडिओ आणि दूरदर्शनसाठी ३५ वर्षे मुंबईत ब्रॉडकास्टिंग प्रोग्रामर म्हणून काम केले आणि २०१२ मध्ये त्या निवृत्त झाल्या.[४]
१९७८ मध्ये आलेल्या गमन या हिंदी चित्रपटात तिला पहिल्यांदा पार्श्वगायनाची संधी मिळाली. हा चित्रपट दिग्दर्शक मुझफ्फर अली यांचा पहिला चित्रपट होता आणि त्यात फारुख शेख, स्मिता पाटील यांनी भूमिका केल्या होत्या आणि नाना पाटेकर यांचाही हा पहिला चित्रपट होता. चित्रपटाचे संगीत जयदेव यांनी दिले होते आणि "आप की याद आती राही" हे गाणे मकदूम मोहिउद्दीन यांनी लिहिलेली गझल होती. या गाण्याला समीक्षकांचा चांगला प्रतिसाद मिळाला आणि त्याला राष्ट्रीय पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. तिला फिल्मफेअर अवॉर्ड्समध्येही नामांकन मिळाले होते, पण मीरा (१९७९) चित्रपटातील तिच्या "मेरे तो गिरिधर गोपाल" या गाण्यासाठी वाणी जयरामला हा पुरस्कार देण्यात आला. जयदेवयांना पण राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट संगीत दिग्दर्शन हा पुरस्कार मिळाला व मुझफ्फर अली यांना विशेष उल्लेख पुरस्कार मिळाला.[१] गांगुलीने गझल गायिका मधुराणी यांच्याकडे प्रशिक्षण घेतले, जिची तिची भेट जयदेव यांच्यामार्फत झाली, ज्याने गमनाचे संगीत दिले. मात्र, इतके यशस्वी गाणे रेकॉर्ड केल्यानंतर ती अंधारातच राहिली.
तिने मधुसूदन दिग्दर्शित १९८३ मधील त्रिकोन का चौथा कोन या हिंदी चित्रपटातील "पिया पिया" हे गाणे गायले. दीर्घ विश्रांतीनंतर, ती १९९० मध्ये परतली आणि भास्कर चंदावरकर यांनी संगीतबद्ध केलेल्या अमोल पालेकरच्या थोडासा रूमानी हो जायें या चित्रपटासाठी ती शीर्षकगीत गायले. ही रचना तिच्या बास आवाजाची आणि तिच्या श्रेणीची चाचणी करते, उच्च आणि निम्न दोन्ही स्वर समान चतुराईने तिने सादर केले आहे.[४] १९९२ च्या करंट चित्रपटात तिने एल. वैद्यनाथन यांनी संगीतबद्ध केलेल्या गाण्यांसाठी आणि के. हरिहरन दिग्दर्शित चित्रपटासाठी "घडी घडी होये मन मेरे" हे गाणे गायले. ओम पुरी आणि दीप्ती नवल यांनी या चित्रपटात मुख्य भूमिका साकारल्या असून हा चित्रपट ग्रामीण भारतातील शेतकऱ्याच्या दुर्दशेवर केंद्रित आहे.
गैर-फिल्मी अल्बममधील तिची गाणी दीर्घ आयुष्य जगली आहेत. गांगुलीने चित्रपट निर्माता आणि संगीतकार मुझफ्फर अली यांच्यासोबत हसन-ए-जाना (१९९७) आणि पैगाम-ए-मोहब्बत (२०००) या अल्बममध्ये काम केले आहे. तिने अहमद फराज, इब्न-ए-इंशा, नजीर अकबराबादी, अमीर खुस्रोची आणि मीर तकी मीर यांच्या कविता गायल्या आहे. हसन-ए-जाना अल्बममधील "झिहाल-ए-मिस्किन" हे तिचे सर्वात लोकप्रिय सूफी गाणे आहे.
पुरस्कार[संपादन]
| वर्ष | गाणे | पुरस्कार | परिणाम | संदर्भ |
|---|---|---|---|---|
| १९७९ | "आप की याद आती राही" | राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट महिला पार्श्वगायिका | विजयी | [२] |
| १९७९ | "आप की याद आती राही" | फिल्मफेर सर्वोत्तम महिला पार्श्वगायक पुरस्कार | नामांकन | [३] |
संदर्भ[संपादन]
- ^ a b c "26th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 4 October 2011 रोजी पाहिले.
- ^ a b Khurana, Suanshu (2014-04-21). "The Forgotten Voice". The Indian Express. 2020-12-22 रोजी पाहिले.
- ^ a b "The Filmfare Awards Nominations – 1979". The Times Group. Archived from the original on 29 October 2007.
- ^ a b Gaekwad, Manish (2016-04-17). "Chhaya Ganguli's impact exceeds her output". Scroll.in. 2020-12-22 रोजी पाहिले.