कॅप्टन अमेरिका

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
कॅप्टन अमेरिकाच्या भूमिकेत क्रिस एव्हान्स


कॅप्टन अमेरिका हा जो सायमन आणि जॅक किर्बी यांनी तयार केलेला एक सुपरहिरो आहे जो मार्वल कॉमिक्सने प्रकाशित केलेल्या अमेरिकन कॉमिक पुस्तकांमध्ये दिसतो. हे पात्र प्रथम कॅप्टन अमेरिका कॉमिक्स #१ मध्ये दिसले, जे २० डिसेंबर १९४० रोजी मार्वलचा पूर्ववर्ती टाइमली कॉमिक्सने प्रकाशित केले होते.

कॅप्टन अमेरिकाची नागरी ओळख म्हणजे स्टीव्ह रॉजर्स. स्टीव्ह हा दुसऱ्या महायुद्धात आपल्या देशाला मदत करण्यासाठी युनायटेड स्टेट्स सैन्यात सामील झाल्यानंतर प्रायोगिक " सुपर-सोल्जर सीरम" द्वारे मानवी शारीरिक परिपूर्णतेच्या शिखरावर वाढवलेला एक दुर्बल माणूस असतो. अमेरिकन ध्वजापासून प्रेरित पोशाख घातलेला आणि अक्षरशः अविनाशी ढालसह सुसज्ज असलेला कॅप्टन अमेरिका आणि त्याचा जोडीदार बकी बार्न्स हे दोघे खलनायकी लाल कवटी आणि अक्ष शक्तींच्या इतर सदस्यांशी वारंवार संघर्ष करत होते. युद्धाच्या शेवटच्या दिवसांमध्ये, एका अपघाताने कॅप्टन अमेरिकाला आधुनिक काळात पुनरुज्जीवित होईपर्यंत निलंबित स्थितीत गोठवले. तो एक वेशभूषा केलेला नायक म्हणून त्याची कामे पुन्हा सुरू करतो आणि अ‍ॅव्हेंजर्स सुपरहिरो संघचा नेता बनतो. परंतु नवीन युगाशी जुळवून घेण्यासाठी त्याला "कालबाह्य माणूस" म्हणून अनेकदा संघर्ष करावा लागतो.

हे पात्र त्याच्या मूळ प्रकाशनानंतर टाइमलीचे सर्वात लोकप्रिय आणि व्यावसायिकदृष्ट्या यशस्वी म्हणून उदयास आले. पुढे युद्धोत्तर काळात सुपरहिरोची लोकप्रियता कमी झाली आणि कॅप्टन अमेरिका कॉमिक्स १९५० मध्ये बंद झाले. १९६४ मध्ये कॉमिक्सवर परतण्यापूर्वी या पात्राने १९५३ मध्ये अल्पकालीन पुनरुज्जीवन पाहिले आणि तेव्हापासून ते सतत प्रकाशनात राहिले. स्पष्टपणे नाझीविरोधी व्यक्तिमत्व म्हणून कॅप्टन अमेरिकेची निर्मिती हा मुद्दाम राजकीय उपक्रम होता : सायमन आणि किर्बी हे नाझी जर्मनीच्या कृतींना आणि दुसऱ्या महायुद्धात अमेरिकेच्या हस्तक्षेपाच्या समर्थकांना तीव्र विरोध करत होते‌. सायमनने या व्यक्तिरेखेची कल्पना विशेषतः अमेरिकेला प्रतिसाद म्हणून केली होती. राजकीय संदेश देणे हे कॅप्टन अमेरिका कथांचे एक निश्चित वैशिष्ट्य राहिले आहे. लेखक नियमितपणे अमेरिकन समाज आणि सरकारच्या स्थितीवर भाष्य करण्यासाठी हे पात्र वापरतात.

पाच हजारांहून अधिक मीडिया फॉरमॅटमध्ये आणि दहा हजारांहून अधिक कथांमध्ये दिसू लागलेले कॅप्टन अमेरिका हे पात्र मार्वल कॉमिक्समधील सर्वात लोकप्रिय आणि मान्यताप्राप्त पात्रांपैकी एक आहे. हे पात्र अमेरिकन लोकप्रिय संस्कृतीचे प्रतीक मानले जाते. जरी कॅप्टन अमेरिका हा पहिला युनायटेड स्टेट्स-थीम असलेला सुपरहिरो नसला तरी तो दुसऱ्या महायुद्धात निर्माण झालेल्या अनेक देशभक्त अमेरिकन सुपरहिरोपैकी सर्वात लोकप्रिय आणि चिरस्थायी ठरला. कॅप्टन अमेरिका हे पात्र कॉमिकच्या बाहेरील माध्यमात दिसणारे पहिले मार्वल पात्र होते- १९४४ च्या कॅप्टन अमेरिका सिरियल चित्रपटात हे पात्र होते; त्यानंतर हे पात्र मार्वल सिनेमॅटिक युनिव्हर्ससह विविध चित्रपट आणि इतर माध्यमांमध्ये दिसत आले आहे. तेथे अभिनेता ख्रिस इव्हान्स हा कॅप्टनच्या भूमिकेत दिसतो.

संदर्भ[संपादन]