अफगाणिस्तानमधील धर्म
अफगाणिस्तान हे इस्लामिक गणराज्य आहे. येथे ९९% नागरिक इस्लामचे अनुयायी आहेत. यापैकी ८०% लोकसंख्या ही सुन्नी इस्लामचे अनुसरण करते[२] तर उर्वरित शिया इस्लामची अनुयायी आहे.[३][४] देशात मुसलमानांशिवाय शिख आणि हिंदू अल्पसंख्याक देखील आहेत.[५][६]
इस्लाम
[संपादन]सुन्नी इस्लाम
[संपादन]सुन्नी इस्लाम हा इस्लाम धर्माचा संप्रदाय येथे बहुसंख्य आहे. अफगाणिस्तानच्या एकूण लोकसंख्येच्या ८०% प्रमाण हे सुन्नी मुसलमानांचो आहे.
शिया इस्लाम
[संपादन]अफगाणिस्तानच्या एकूण लोकसंख्येच्या ७% ते २०% शिया मुसलमानांची आहे, त्यांच्यामध्ये अति अल्पसंख्यांक सुन्नी असूनही हजरस प्रामुख्याने आणि अतिमहत्जीजी शिया आहेत, बहुतेक ट्वेल्व्हर शाखा असून काही लहान गट इस्माइलिझम शाखेचे आचरण करतात.[७][८] अफगाणिस्तानातील तजिकिजचे कझिलबाश परंपरागतपणे शिया आहेत.[९]
आधुनिकतावादी आणि गैर-मतभेद मुसलमान
[संपादन]इस्लामिक आधुनिकतावादी आणि समकालीन युगातील गैर-मतभेद मुस्लिम चळवळीतील सर्वात महत्त्वपूर्ण पुनरुत्थानवादी आणि पुनरुत्पादकांपैकी एक म्हणजे जमाल अदन-दीन अल-अफगानी होय.[१०]
झोरोस्ट्रियन
[संपादन]वर्ल्ड ख्रिश्चन एनसायक्लोपिडियानुसार, १९७० मध्ये २,००० अफगाणांना झोरास्ट्रियन म्हणून ओळखले गेले.[११]
शिख आणि हिंदू धर्म
[संपादन]अफगाणिस्तानात शिख धर्म आणि हिंदू धर्म सुमारे ४,००० अफगाण लोक अनुसरतात. शिख आणि हिंदू वेगवेगळ्या शहरांमध्ये राहत आहेत परंतु बहुतेक काबुल, जलालाबाद आणि कंधार येथे आहेत. अफगाणिस्तानच्या संसदेत सेनेटर अवतार सिंग हे एकमेव सिख व्यक्ती आहेत.[१२]
बहाई विश्वास
[संपादन]बहाई धर्माचे १९१९ मध्ये अफगाणिस्तानात आगमन झाले, परंतु १८८० पासून बहाई तेथे राहत होते. सध्या अफगाणिस्तानमध्ये अंदाजे ४०० बहाई (अलीकडील अंदाजानुसार) आहेत.[१३]
ख्रिश्चन धर्म
[संपादन]काही अविश्वासित अहवालात असे म्हणले आहे की ५०० ते ८,००० अफगाण ख्रिस्ती आपल्या देशात गुप्तपणे आपला धर्म अनुसरत आहेत.[१४] २०१५ मधील एका अभ्यासानुसार, देशामध्ये ३,३०० ख्रिश्चन असल्याचा अंदाज आहे.[१५]
यहूदी धर्म
[संपादन]मुख्य लेख: अफगाणिस्तानात ज्यूंचा इतिहास १९७९ सोव्हिएत हल्ल्याच्या आधी आणि नंतर देशातून पळ काढणाऱ्यात अफगाणिस्तानमधील एक लहान ज्यू समुदाय होता आणि एक व्यक्ती, झब्बेल सिमंटोव आजही राहतो.[१६] अफगाणिस्तानमध्ये ५००-१००० गुप्त ज्यू लोक आहेत, ज्यांना तालिबानने देशावर नियंत्रण ठेवल्यानंतर इस्लाममध्ये धर्मांतर करण्यास भाग पाडण्यात आले होते. इस्रायल, युनायटेड स्टेट्स, कॅनडा आणि युनायटेड किंग्डममध्ये अफगाणिस्तानमधील ज्यू समुदाय आहेत.
बौद्ध धर्म
[संपादन]अफगाणिस्तानात सध्या अत्यल्प बौद्ध अनुयायी आहेत. मात्र पूर्व-इस्लामिक काळात, अफगाणिस्तानात बौद्ध धर्म एक प्रमुख धार्मिक शक्ती होता. हा धर्म व्यापक होता. बौद्ध धर्म प्रथम इ.स.पू. ३०५ मध्ये अफगाणिस्तानात आला तेव्हा ग्रीक सेलेयूकीड साम्राज्याने भारतीय मौर्य साम्राज्याशी गठबंधन केले होते. परिणामी ग्रीक-बौद्ध धर्म ग्रीक-बेक्ट्रियन साम्राज्य (इ.स.पू. २५० - इ.स.पू. १२५) आणि नंतरचे उत्तर-ग्रीक साम्राज्य (इ.स.पू. १८० - इ.स. १०) आधुनिक उत्तर पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तानमध्ये वाढला. ग्रीक-बौद्ध धर्म कुशान साम्राज्याच्या कारकीर्दित अधिक उंचीवर पोहोचला, ज्यांनी बॅटरीयन भाषा लिहिण्यासाठी ग्रीक अक्षरे वापरली होती.[१७][१८]
संदर्भ
[संपादन]- ^ a b "South Asia ::AFGHANISTAN". CIA The World Factbook. 2017-09-20 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2018-11-26 रोजी पाहिले.
- ^ "Chapter 1: Religious Affiliation". The World's Muslims: Unity and Diversity. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. August 9, 2012. 4 September 2013 रोजी पाहिले.
- ^ "Country Profile: Afghanistan" (PDF). Library of Congress Country Studies on Afghanistan. Library of Congress. August 2005. 2014-04-08 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 2010-09-03 रोजी पाहिले.
Religion: Virtually the entire population is Muslim. Between 80 and 85 percent of Muslims are Sunni and 15 to 19 percent, Shia.
- ^ "Afghanistan". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. 2014-04-08 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2010-09-03 रोजी पाहिले.
Religions: Sunni Muslim 80%, Shia Muslim 19%, other 1%
- ^ Majumder, Sanjoy (September 15, 2003). "Sikhs struggle in Afghanistan". BBC News. 2009-02-22 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2010-09-03 रोजी पाहिले.
- ^ Melwani, Lavina (April 1994). "Hindus Abandon Afghanistan". New York: hinduismtoday.com. 2007-01-11 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2010-09-03 रोजी पाहिले.
January Violence Is the Last Straw-After 10 Years of War, Virtually All 50,000 Hindus have Fled, Forsaking
- ^ 1911 Encyclopædia Britannica - Hazara (Race)
- ^ Ehsan Yarshater (ed.). "HAZĀRA". Encyclopædia Iranica (Online ed.). United States: Columbia University. 2013-11-17 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2007-12-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Qizilbash". United States: Library of Congress Country Studies. 1997. 2010-09-03 रोजी पाहिले.
- ^ "Sayyid Jamal ad-Din Muhammad b. Safdar al-Afghan (1838–1897)". Saudi Aramco World. Center for Islam and Science. 2002. 2019-10-28 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 5 September 2010 रोजी पाहिले.
- ^ http://www.vanderbilt.edu/AnS/religious_studies/CDC/afghanistan.html. Archived 2018-10-30 at the Wayback Machine.
- ^ "संग्रहित प्रत". रोजी मूळ पानापासून संग्रहित2018-10-04. 2018-11-26 रोजी पाहिले.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
- ^ U.S. State Department. "Afghanistan - International Religious Freedom Report 2007". The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affair. 2009-07-04 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|dead-दुवा=ignored (सहाय्य); Unknown parameter|archive-दुवा=ignored (सहाय्य) - ^ USSD Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor (2009). "International Religious Freedom Report 2009". 2010-03-06 रोजी पाहिले.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ Johnstone, Patrick; Miller, Duane Alexander (2015). "Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census". IJRR. 11 (10): 1–19. 30 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Washingtonpost.com - Afghan Jew Becomes Country's One and Only - N.C. Aizenman
- ^ Foltz, Religions of the Silk Road, p. 46
- ^ Full text of the Mahavamsa Click chapter XXIX