Jump to content

अक्षरवृत्त

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

अक्षरवृत्त हे संस्कृत, हिंदी आणि मराठी भाषेतील काव्यातील एक महत्त्वाचा घटक आहे. यात लघु आणि गुरू अक्षरांच्या क्रमाने विशिष्ट यमक वापरून लयबद्ध रचना तयार केली जाते. अक्षरवृत्तांचा वापर काव्याला सौंदर्य आणि लय प्रदान करण्यासाठी केला जातो.

अक्षरवृत्ताचा वापर

[संपादन]

अक्षरवृत्त हे संस्कृत आणि मराठी भाषेतील काव्यातील एक महत्त्वाचे घटक आहे. यात लघु आणि गुरू अक्षरांच्या क्रमाने विशिष्ट यमक आणि लयबद्ध रचना तयार केली जाते. अक्षरवृत्तांचा वापर काव्याला सौंदर्य आणि लय प्रदान करण्यासाठी केला जातो.

अक्षरवृत्ताचा वापर करण्याची पद्धती

[संपादन]
  • योग्य अक्षरवृत्त निवडा: आपल्या कवितेच्या भाव आणि विषयानुसार योग्य अक्षरवृत्त निवडा.
  • यमक आणि लय लक्षात ठेवा: अक्षरवृत्तानुसार यमक आणि लय राखणं आवश्यक आहे.
  • अक्षरवृत्ताचा अभ्यास करा: अक्षरवृत्ताचा योग्य वापर करण्यासाठी त्याचा सखोल अभ्यास करा.
  • सराव करा: अक्षरवृत्तात रचना करण्यासाठी सराव करणं आवश्यक आहे.

अक्षरवृत्ताची काही उदाहरणे

[संपादन]
  • संस्कृत कविता

कालिदासाची "मेघदूत" ही कविता "मालिनी" या अक्षरवृत्तात लिहिलेली आहे.

  • मराठी कविता

कुसुमाग्रजांची "नटसम्राट" ही कविता "ओवी" या अक्षरवृत्तात लिहिलेली आहे.

अक्षरवृत्तावरील पुस्तके

[संपादन]

"अक्षरवृत्त शास्त्र" - डॉ. श्रीपाद कृष्ण कोल्हटकर "मराठी अक्षरवृत्ते" - डॉ. गं. बा. सरदार

हे ही पहा

[संपादन]