Jump to content

"क्षयमास" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Content deleted Content added
नवीन पान: {{विस्तार}} सूर्य हा बारा राशींमधुन प्रवास करत कालचक्राचे एक वर्ष...
 
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १: ओळ १:
{{विस्तार}}
{{विस्तार}}


[[सूर्य]] हा बारा राशींमधुन प्रवास करत कालचक्राचे एक वर्ष पूर्ण करतो.त्यास सुमारे ३६५ दिवस लागतात. १२ चांद्र मास हे मात्र ३५४ दिवसातच पूर्ण होतात.महाराष्ट्रात चांद्र मास हे अमान्त (अमावस्येला संपणारे) असतात. ज्या चांद्र मासात सूर्य एकाच मासात दोन राशींचे संक्रमण करतो,(राशी बदलतो)तो '''क्षय मास''' होय. सौर मास व चांद्र मास यांची सांगड घालण्यासाठी व या अकरा दिवसांचा फरक भरुन काढण्यासाठी [[हिंदू पंचांग|पंचांगात]] अधिक मासाचे प्रयोजन करण्यात आलेले आहे.हा तीन वर्षात होणारा ३३ दिवसांचा फरक '''क्षय मास''' [[अधिक मास]] टाकुन ही कालगणना सुनियोजित केली जाते.
[[सूर्य]] हा बारा राशींमधून प्रवास करत कालचक्राचे एक सौरवर्ष पूर्ण करतो. त्या चक्रास सुमारे ३६५ दिवस लागतात. या काळात इंग्रजी कॅलेंडरचे १२ सौर महिने होतात. मात्र, चंद्राच्या पृथ्वीप्रदक्षिणेवर आधारित १२ चांद्र मास(महिने) हे मात्र ३५४ दिवसातच पूर्ण होतात. म्हणजे त्याला ११ दिवस कमी लागतात आणि चांद्रवर्ष अकरा दिवसांनी लहान ठरते. महाराष्ट्र, गुजराथ, कर्नाटक आणि आंध्रप्रदेशातले हे चांद्र मास हे अमान्त (अमावस्येला संपणारे) असतात. तर उत्तरेला ते पौर्णिमेला संपणारे. ज्या एकाच चांद्र मासात सूर्य दोन राशींचे संक्रमण करतो,(दोनदा रास बदलतो)तो '''क्षय मास''' होय. सौर मास व चांद्र मास यांची सांगड घालण्यासाठी व या अकरा दिवसांचा फरक भरून काढण्यासाठी [[हिंदू पंचांग|पंचांगात]] अधिक मासाचे प्रयोजन करण्यात आलेले आहे. तीन वर्षात होणारा ३३ दिवसांचा फरक भरून काढण्यासाठी '''क्षय मास''' वा [[अधिक मास]] टाकतात आणि सौर कालगणना व चांद्र कालगणना जुळवून घेतल्या जातात.




===वेगवेगळी नावे===
===वेगवेगळी नावे===
या क्षय मासास,अहिस्पती मास असेही म्हणतात.
या क्षय मासास, अहिस्पती मास असेही म्हणतात.
===पौराणिक कथा===
===पौराणिक कथा===


===हे ही बघा===
===हेही बघा===
* [[अधिक मास]]
* [[अधिक मास]]



१९:४६, २८ जुलै २०११ ची आवृत्ती

सूर्य हा बारा राशींमधून प्रवास करत कालचक्राचे एक सौरवर्ष पूर्ण करतो. त्या चक्रास सुमारे ३६५ दिवस लागतात. या काळात इंग्रजी कॅलेंडरचे १२ सौर महिने होतात. मात्र, चंद्राच्या पृथ्वीप्रदक्षिणेवर आधारित १२ चांद्र मास(महिने) हे मात्र ३५४ दिवसातच पूर्ण होतात. म्हणजे त्याला ११ दिवस कमी लागतात आणि चांद्रवर्ष अकरा दिवसांनी लहान ठरते. महाराष्ट्र, गुजराथ, कर्नाटक आणि आंध्रप्रदेशातले हे चांद्र मास हे अमान्त (अमावस्येला संपणारे) असतात. तर उत्तरेला ते पौर्णिमेला संपणारे. ज्या एकाच चांद्र मासात सूर्य दोन राशींचे संक्रमण करतो,(दोनदा रास बदलतो)तो क्षय मास होय. सौर मास व चांद्र मास यांची सांगड घालण्यासाठी व या अकरा दिवसांचा फरक भरून काढण्यासाठी पंचांगात अधिक मासाचे प्रयोजन करण्यात आलेले आहे. तीन वर्षात होणारा ३३ दिवसांचा फरक भरून काढण्यासाठी क्षय मास वा अधिक मास टाकतात आणि सौर कालगणना व चांद्र कालगणना जुळवून घेतल्या जातात.


वेगवेगळी नावे

या क्षय मासास, अहिस्पती मास असेही म्हणतात.

पौराणिक कथा

हेही बघा