Jump to content

"अगस्ती (तारा)" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Content deleted Content added
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ २: ओळ २:
[[चित्र:Canopus.jpg|thumb|right|250px|''एक्स्पीडिशन ६'' या अवकाशस्थानकातून चितारलेली अगस्तीची प्रतिमा]]
[[चित्र:Canopus.jpg|thumb|right|250px|''एक्स्पीडिशन ६'' या अवकाशस्थानकातून चितारलेली अगस्तीची प्रतिमा]]
'''अगस्ती''' (देवनागरी लेखनभेद: '''अगस्ति'''/अगस्त्य ; शास्त्रीय नाव: ''α Carinae'', ''अल्फा कॅरिनी'' ; [[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''Canopus'', ''कॅनोपस'';) हा कराइना सौरमंडलाचा सर्वात तेजस्वी (प्रकाशमान) तारा आहे आणि [[पृथ्वी]]पासून दिसणाऱ्या ताऱ्यांमध्ये [[व्याध (तारा)|व्याध]] ताऱ्यानंतर दुसऱ्या क्रमांकाचा तेजस्वी तारा आहे. हा F श्रेणीचा तारा आहे आणि याचा रंग पांढरा किंवा पिवळा-पांढरा आहे. याची पृथ्वीपासून प्रतीत होणारा चमकदारपणा (म्हणजेच "सापेक्ष कांतिमान") - ०.७२ मैग्निट्यूड इतका आहे, तसेच याचा स्वतःतील चमकदारपणा (म्हणजेच "निरपेक्ष कांतिमान") - ५.५३ मापले जाते. हा पृथ्वीपासून जवळजवळ ३१० प्रकाशवर्षांच्या अंतरावर आहे.
'''अगस्ती''' (देवनागरी लेखनभेद: '''अगस्ति'''/अगस्त्य ; शास्त्रीय नाव: ''α Carinae'', ''अल्फा कॅरिनी'' ; [[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''Canopus'', ''कॅनोपस'';) हा कराइना सौरमंडलाचा सर्वात तेजस्वी (प्रकाशमान) तारा आहे आणि [[पृथ्वी]]पासून दिसणाऱ्या ताऱ्यांमध्ये [[व्याध (तारा)|व्याध]] ताऱ्यानंतर दुसऱ्या क्रमांकाचा तेजस्वी तारा आहे. हा F श्रेणीचा तारा आहे आणि याचा रंग पांढरा किंवा पिवळा-पांढरा आहे. याची पृथ्वीपासून प्रतीत होणारा चमकदारपणा (म्हणजेच "सापेक्ष कांतिमान") - ०.७२ मैग्निट्यूड इतका आहे, तसेच याचा स्वतःतील चमकदारपणा (म्हणजेच "निरपेक्ष कांतिमान") - ५.५३ मापले जाते. हा पृथ्वीपासून जवळजवळ ३१० प्रकाशवर्षांच्या अंतरावर आहे.

==अगस्ति-उदय==
अगस्ती तारा हा दक्षिण दिशेला असतो. उत्तरेला जसा ध्रुव तारा तसा दक्षिणेला अगस्ती तारा. वर्षा ऋतूच्या प्रारंभी हा तारा अस्तंगत होतो, दिसत नाही. शरद ऋतूच्या प्रारंभी हा उदित होतो. दर वर्षी अगस्ती उदय किंवा दर्शन असा पंचांगात किंवा कॅलेंडरमध्ये उल्लेख असतो.

अगस्ती ताऱ्याच्या किरणांनी पाण्यातील सर्व विषे, दूषित पदार्थ नष्ट होतात, पाणी शुद्ध होते, अशी समजूत आहे. यामागची कारणमीमांसा पुढीलप्रमाणे असावी.:-
पावसाळ्यात खूप पावसाने नद्या, सरोवरे यातील पाणी गढूळ होत असते. हळूहळू पाऊस जसाजसा कमी होतो तसतसे नद्या, जलाशयांतील पाणी स्थिर होते, गाळ, पाचोळा या स्थिर पाण्यात खाली बसतो. वर स्वच्छ पाणी रहाते, ते वापरास योग्य असते.

==आख्यायिका==
अगस्ती हा विंध्यपर्वत ओलांडून दक्षिणेकडे आलेला पहिला संस्कृतिप्रसारक होय. त्यानेच विंध्यपर्वतास वाढू नकोस, असे सांगितले. अगस्तीने फार प्रवास केलेला असावा. तीन आचमने करुन त्याने सात समुद्र प्राशन केले, यातील अर्थ हा असेल की, तीन पर्यटनांत तो सात जलाशये ओलांडून आला. दंडकारण्यात प्रवेश करणारा पहिला ऋषी अगस्तीच होय.


== बाह्य दुवे ==
== बाह्य दुवे ==

११:२५, ८ एप्रिल २०१९ ची आवृत्ती

एक्स्पीडिशन ६ या अवकाशस्थानकातून चितारलेली अगस्तीची प्रतिमा

अगस्ती (देवनागरी लेखनभेद: अगस्ति/अगस्त्य ; शास्त्रीय नाव: α Carinae, अल्फा कॅरिनी ; इंग्लिश: Canopus, कॅनोपस;) हा कराइना सौरमंडलाचा सर्वात तेजस्वी (प्रकाशमान) तारा आहे आणि पृथ्वीपासून दिसणाऱ्या ताऱ्यांमध्ये व्याध ताऱ्यानंतर दुसऱ्या क्रमांकाचा तेजस्वी तारा आहे. हा F श्रेणीचा तारा आहे आणि याचा रंग पांढरा किंवा पिवळा-पांढरा आहे. याची पृथ्वीपासून प्रतीत होणारा चमकदारपणा (म्हणजेच "सापेक्ष कांतिमान") - ०.७२ मैग्निट्यूड इतका आहे, तसेच याचा स्वतःतील चमकदारपणा (म्हणजेच "निरपेक्ष कांतिमान") - ५.५३ मापले जाते. हा पृथ्वीपासून जवळजवळ ३१० प्रकाशवर्षांच्या अंतरावर आहे.

अगस्ति-उदय

अगस्ती तारा हा दक्षिण दिशेला असतो. उत्तरेला जसा ध्रुव तारा तसा दक्षिणेला अगस्ती तारा. वर्षा ऋतूच्या प्रारंभी हा तारा अस्तंगत होतो, दिसत नाही. शरद ऋतूच्या प्रारंभी हा उदित होतो. दर वर्षी अगस्ती उदय किंवा दर्शन असा पंचांगात किंवा कॅलेंडरमध्ये उल्लेख असतो.

अगस्ती ताऱ्याच्या किरणांनी पाण्यातील सर्व विषे, दूषित पदार्थ नष्ट होतात, पाणी शुद्ध होते, अशी समजूत आहे. यामागची कारणमीमांसा पुढीलप्रमाणे असावी.:- पावसाळ्यात खूप पावसाने नद्या, सरोवरे यातील पाणी गढूळ होत असते. हळूहळू पाऊस जसाजसा कमी होतो तसतसे नद्या, जलाशयांतील पाणी स्थिर होते, गाळ, पाचोळा या स्थिर पाण्यात खाली बसतो. वर स्वच्छ पाणी रहाते, ते वापरास योग्य असते.

आख्यायिका

अगस्ती हा विंध्यपर्वत ओलांडून दक्षिणेकडे आलेला पहिला संस्कृतिप्रसारक होय. त्यानेच विंध्यपर्वतास वाढू नकोस, असे सांगितले. अगस्तीने फार प्रवास केलेला असावा. तीन आचमने करुन त्याने सात समुद्र प्राशन केले, यातील अर्थ हा असेल की, तीन पर्यटनांत तो सात जलाशये ओलांडून आला. दंडकारण्यात प्रवेश करणारा पहिला ऋषी अगस्तीच होय.

बाह्य दुवे