खलील जिब्रान

खलील जिब्रान
खलिल जिब्रान
जन्म नाव	जुब्रान खलिल जुब्रान
जन्म	जानेवारी ६, इ.स. १८८३ बशरी, ऑटोमन सीरिया
मृत्यू	एप्रिल १०, इ.स. १९३१ न्यूयॉर्क, अमेरिका
राष्ट्रीयत्व	लेबनॉनी-अमेरिकी
कार्यक्षेत्र	साहित्य, संगीत, शिल्पकला, तत्त्वज्ञान, चित्रकला
साहित्य प्रकार	महजर, न्यूयॉर्क पेन लीग
प्रसिद्ध साहित्यकृती	द प्रॉफेट
स्वाक्षरी

खलिल जिब्रान (Kahlil/Khalil Gibran; अरबी : جبران خليل جبران‎ / ALA-LC: Jubrān Khalīl Jubrān or Jibrān Khalīl Jibrān; [[जन्म : सीरिया, जानेवारी ६, १८८३ - एप्रिल १०, १९३१) हा लेबनॉनी-अमेरिकी कलावंत, कवी व लेखक होता. तत्कालीन ऑटोमन माऊंट लेबनॉनचा भाग असलेल्या बशरी शहरात त्याचा जन्म झाला. १८९५ ते १८९७ या काळात तो आई-वडिलांबरोबर बेल्जियम, फ्रान्स, अमेरिका येथे राहत होता. १८९७ ते १९०३ मध्ये पुन्हा सीरियात पुन्हा राहून त्यामे बैरूटच्या अल् हिकमत पाठशाळेत अध्ययन केले. . १९०३ ते १९०८ तो अमेरिकेत आला. १९०८ ते १९१२ या काळात त्याने पॅरिसमध्ये चित्रकलेचा अभ्यास केला. १९१२ ते १९३१म्हणजे मृत्यूपर्यंत त्याचे वास्तव्य न्यूयॉर्कमध्ये होते.

खलिल जिब्रानने १९१८ पासून इंग्रजीत ग्रंथरचनेस प्रारंभ करून एकंदर नऊ इंग्रजी ग्रंथ लिहिले. त्यांच्या ग्रंथांची वीस भाषांत भाषांतरे झाली. आंतरराष्ट्रीय पातळीवर त्यांच्या लेखनाची तुलना रवींद्रनाथ टागोरांशी (गीतांजली) केली गेली.

अरब जगतात जिब्रानला साहित्यिक व राजकीय बंडखोर मानले जाते. परंपरागत संप्रदायापासून फारकत घेणारी त्याची रोमांचक लेखन शैली, विशेषतः त्याच्या गद्यात्मक कविता आधुनिक अरब साहित्यातील प्रबोधनाच्या केंद्रस्थानी होत्या. लेबनॉनमध्ये आजही त्याला साहित्यिक हिरो मानले जाते. इंग्रजी-भाषिक जगतात तो मुख्यतः १९२३ मधील ’द प्रॉफेट’ या पुस्तकासाठी प्रसिद्ध आहे. काव्यात्म इंग्लिश गद्यात तात्त्विक निबंध असे अनोखे मिश्रण या छोटेखानी पुस्तकात आढळते. समीक्षकांच्या थंड्या स्वीकारानंतरही या पुस्तकाने विक्रीचा उच्चांक गाठला. शेक्सपिअर आणि लाओ-त्झूनंतर खलिल जिब्रान हा सार्वकालिक सर्वाधिक खप असणारा तिसरा कवी आहे.

खलिल जिब्रानने लिहिलेली काही पुस्तके

• दि प्रॉफेट (मराठी अनुवाद जीवन-दर्शन (रघुनाथ गणेश जोशी, १९४१). या पुस्तकाचे संपादन आचार्य शं.द. जावडेकर आणि आचार्य स.ज. भागवत यांनी केले आहे. या पुस्तकात खलिल जिब्रानने ‘दान’, ‘आनंद आणि शोक’, ‘आत्मज्ञान’ अशा किती तरी विषयांवर चिंतन केले आहे.
• दि मॅड मॅन (१९१८) (मराठी अनुवाद काका कालेलकर). ‘द मॅडमन’मध्ये मांडलेल्या लघुकथा विलक्षण आहेत.
• द प्रॉफेट, द मॅडमन (दोन्ही पुस्तकांचा एकत्रित अनुवाद, डॉ. सहदेव चौगुले-शिंदे. प्रकाशक - रिया पब्लिकेशन्स, कोल्हापूर
• रुपेरी वाळू (’सॅन्ड ॲन्ड फोम’चा अनंत काणेकर यांनी केलेले मराठी रूपांतर, १९४९)
• वाँडरर’ (१९३२) (मराठी अनुवाद काका कालेलकर)
• सॅन्ड ॲन्ड फोम (मराठी अनुवाद काका कालेलकर)

खलिल जिब्रानचे चरित्र

• खलिल जिब्रानचे एक मराठी चरित्र श्रीपाद जोशी यांनी लिहिले होते. (१९७६ मध्ये प्रकाशित)
• रघुनाथ गणेश जोशी यांच्या ’जीवन-दर्शन’ या पुस्तकात जिब्रानचे थोडक्यात चरित्र आले आहे.