विकिपीडिया:सद्भावना गृहीत धरा

सद्भावना गृहीत धरणे (Assume Good Faith) हे विकिपीडियावरील एक महत्त्वाचे आणि मूलभूत तत्त्व आहे. या तत्त्वानुसार, संपादकांनी असे समजावे की इतर संपादकांनी केलेली संपादने आणि चर्चेतील टिप्पण्या या प्रामाणिक हेतूने आणि सकारात्मक दृष्टिकोनातून केलेल्या आहेत. विकिपीडिया हा एक सहकार्याने विकसित होणारा ज्ञानकोश आहे, आणि त्याच्या यशामागे असलेली मुख्य बाब म्हणजे सहभागी लोकांचा हा विश्वास की बहुतेक संपादक या प्रकल्पाला बळकटी देण्यासाठी आणि त्याचा दर्जा उंचावण्यासाठी कार्य करत आहेत, कोणाला दुखावण्यासाठी किंवा नुकसान पोहोचवण्यासाठी नाही. जर ही धारणा खरी नसती, तर विकिपीडियासारखा मुक्त आणि सहभागी प्रकल्प फार काळ टिकू शकला नसता, किंवा तो अराजकतेत बदलला असता. हे तत्त्व सर्वांना एकमेकांशी संयमाने आणि सौजन्याने वागण्यास प्रोत्साहित करते. उदाहरणार्थ, एखाद्या संपादकाने काही चुकीची माहिती जोडली किंवा चुकीचे संपादन केले, तर त्यामागे दुर्भावना आहे असे लगेच गृहीत धरू नये; त्याऐवजी असे समजावे की कदाचित त्याला माहितीची कमतरता असेल किंवा त्याची चूक अनावधानाने झाली असेल. हे तत्त्व सहकार्याला प्रोत्साहन देते आणि अनावश्यक वाद टाळते. मात्र, याचा अर्थ असा नाही की प्रत्येक कृतीकडे आंधळेपणाने सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवावा. जेव्हा स्पष्ट पुरावे उपलब्ध असतात की एखादी कृती विध्वंसक आहे, जसे की जाणीवपूर्वक खोटी माहिती टाकणे, पानांचे नुकसान करणे किंवा वैयक्तिक हल्ले करणे, तेव्हा अशा परिस्थितीत सद्भावना गृहीत धरण्याची अपेक्षा ठेवली जात नाही. अशा वेळी योग्य ती कारवाई करणे आवश्यक ठरते, परंतु तीही विकिपीडियाच्या नियमांचे पालन करून आणि शांतपणे करावी. थोडक्यात, ‘सद्भावना गृहीत धरणे’ हे तत्त्व विकिपीडियाच्या समुदायाला एकत्र बांधून ठेवते आणि परस्पर विश्वास व आदर यावर आधारित एक सर्जनशील वातावरण निर्माण करते. हे संपादकांना प्रेरणा देते की ते आपल्या चुका सुधारण्यासाठी आणि अधिक चांगले योगदान देण्यासाठी एकमेकांना मदत करू शकतात. हेच या प्रकल्पाच्या दीर्घकालीन यशाचे रहस्य आहे.