राजगोपाल चिदंबरम

राजगोपाल चिदंबरम
जन्म	१२ नोव्हेंबर, १९३६ मद्रास प्रांत, ब्रिटिश भारत
मृत्यू	४ जानेवारी, २०२५ (वय ८८)
प्रशिक्षणसंस्था	मद्रास विद्यापीठ भारतीय विज्ञान संस्था
प्रसिद्ध कामे	पोखरण-१ पोखरण-२
पुरस्कार	पद्मश्री (१९७५) पद्मविभूषण (१९९९)

राजगोपाल चिदंबरम (१२ नोव्हेंबर, १९३६ - ४ जानेवारी, २०२५) हे भारतीय भौतिकशास्त्रज्ञ होते, जे भारताच्या अण्वस्त्र कार्यक्रमातील महत्त्वाच्या भूमिकेसाठी ओळखले जातात. त्यांनी पोखरण-१ (1975) आणि पोखरण-२ (1998) साठी चाचणी तयारीचे समन्वय साधले.

भारत सरकारचे प्रमुख वैज्ञानिक सल्लागार म्हणून काम केलेल्या चिदंबरम यांनी यापूर्वी भाभा अणुसंशोधन केंद्र (BARC) चे संचालक म्हणून काम केले होते. नंतर भारत सरकारच्या अणुऊर्जा आयोगाचे अध्यक्ष म्हणून देखील त्यांनी काम केले. तसेच त्यांनी भारताला ऊर्जा सुरक्षा आणि राष्ट्रीय संरक्षण प्रदान करण्यात योगदान दिले.

चिदंबरम हे १९९४-९५ दरम्यान आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा एजन्सी (IAEA) च्या गव्हर्नर्स मंडळाचे अध्यक्ष होते. २००८ मध्ये "IAEA ची २०२० आणि त्यापुढील भूमिका" या विषयावर अहवाल तयार करण्यासाठी २००८ मध्ये महासंचालक, IAEA ने नियुक्त केलेल्या प्रख्यात व्यक्तींच्या आयोगाचे ते सदस्य होते.

चिदंबरम यांनी त्यांच्या संपूर्ण कारकिर्दीत भारताची अण्वस्त्रे विकसित करण्यात मोलाची भूमिका बजावली, १९७४ मध्ये पोखरण चाचणी रेंज येथे पहिली भारतीय अणुचाचणी (स्माइलिंग बुद्धा) आयोजित करणाऱ्या टीमचा ते एक भाग होते. त्यांनी या संघाचे नेतृत्व केले आणि त्यांचे प्रतिनिधित्व केल्यानंतर त्यांना आंतरराष्ट्रीय कीर्ती मिळाली. तसेच त्यांनी अणुऊर्जा विभाग (DAE) मे १९९८ मध्ये दुसऱ्या अणुचाचण्या घेण्याच्या प्रयत्नांचे निरीक्षण आणि नेतृत्व केले होते.