राखी बल्गुली

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
राखी बल्गुली
शास्त्रीय नाव Parus major
कुळ टीटाद्य (Paridae)
अन्य भाषांतील नावे
इंग्लिश Great Tit
संस्कृत भस्म बल्गुली
हिंदी रामगंगरा

वर्णन[संपादन]

राखी बल्गुली हा पक्षी आकाराने चिमणी एवढा, पाठीकडून राखाडी रंगाचा, पोटाकडून पांढरा, डोके काळे, गाल, कंठ आणि छाती पांढऱ्या रंगाचे, तर पंखावर तुटक पांढऱ्या-काळ्या रेषा असलेला पक्षी आहे. याच्या रंग आणि आकारावरून अनेक उपजाती आहेत.

Parus major.ogg राखी बल्गुली नराचा आवाज

वास्तव्य/आढळस्थान[संपादन]

भारत, बांगलादेश, श्रीलंका, म्यानमार, पाकिस्तान या भारतीय उपखंडातील देशांमध्ये राखी बल्गुलीच्या किमान सात उपजाती आढळतात. तसेच युरोप, मध्य-पूर्व, मध्य आणि उत्तर आशिया, उत्तर आफ्रिका येथील देशांमध्येही विविध उपजाती आढळतात.

खाद्य[संपादन]

राखी बल्गुली हा गवताळ कुरणे, पानगळीची विरळ जंगले, शेतीचे प्रदेश या ठिकाणी फळातील रस, कीटक, त्यांची अंडी, सुरवंट, विविध बिया खात एकट्याने किंवा लहान थव्याने फिरणारा पक्षी आहे.

प्रजनन काळ[संपादन]

साधारणपणे फेब्रुवारी ते सप्टेंबर हा काळ राखी बल्गुलीचा प्रजनन काळ असून सहसा एका वर्षात दोनदा यांची वीण होते. गवत, पिसे वगैरे वापरून झाडाच्या ढोलीत किंवा कडेकपारीत असलेल्या फटीत, जमिनीपासून १ ते ५ मी. उंचीवर घरटे तयार केले जाते. मादी एकावेळी ८ ते १०, पांढऱ्या-गुलाबी रंगाची त्यावर लालसर-तपकिरी ठिपके असलेली अंडी देते. अंडी उबविण्याचे काम एकटी मादी करते पण पिलांना खाऊ घालणे, देखभाल नर-मादी मिळून करतात.

चित्रदालन[संपादन]