भारत-इस्रायल संबंध

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Relazioni bilaterali tra India e Israele (it); ইসরায়েল–ভারত সম্পর্ক (bn); relations entre l'Inde et Israël (fr); Израильско-индийские отношения (ru); भारत-इस्रायल संबंध (mr); Indisch-israelische Beziehungen (de); India–Israel relations (en-gb); روابط هند و اسرائیل (fa); 印度-以色列关系 (zh); израелско-индијски односи (sr); اسرائیل بھارت تعلقات (pnb); اسرائیل بھارت تعلقات (ur); Hubungan India–Israel (id); العلاقات الإسرائيلية الهندية (ar); יחסי הודו-ישראל (he); İsrail–Hindistan münasibətləri (az); Індійсько-ізраїльські відносини (uk); भारत-इज़राइल सम्बन्ध (hi); భారతదేశం-ఇజ్రాయెల్ సంబంధాలు (te); India–Israel relations (en-ca); India–Israel relations (en); rilatoj inter Barato kaj Israelo (eo); rełasion biłatarałe intrà India–Israełe (vec); odnosi med Indijo in Izraelom (sl) relations diplomatiques (fr); білатеральні відносини (uk); יחסי חוץ (he); भारत और इज़राइल के बीच राजनयिक सम्बन्ध (hi); 双边关系 (zh); العلاقات الثنائية بين إسرائيل والهند (ar); bilateral diplomatic relationship between the Republic of India and the State of Israel (en); روبط هند با اسرائیل (fa); bilateral relations (en-us); bilateral diplomatic relationship between the Republic of India and the State of Israel (en) Israel–India relations, India-Israel relations, Israel-India relations (en); العلاقات الهندية الإسرائيلية, علاقات هندية إسرائيلية, علاقات إسرائيلية هندية, علاقات الهند إسرائيل, علاقات إسرائيل الهند, علاقات الهند وإسرائيل, علاقات إسرائيل والهند, العلاقات بين الهند وإسرائيل, العلاقات بين إسرائيل والهند, علاقات الهند وإسرائيل الثنائية, علاقات إسرائيل والهند الثنائية (ar); יחסי ישראל הודו, יחסי ישראל-הודו, יחסי הודו וישראל, יחסי ישראל והודו, יחסי הודו ישראל (he); odnosi med Izraelom in Indijo, indjsko-izraelski odnosi, izraelsko-indijski odnosi (sl)
भारत-इस्रायल संबंध 
bilateral diplomatic relationship between the Republic of India and the State of Israel
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
प्रकारbilateral relation
स्थान भारत, इस्रायल
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr

१९९० च्या दशकापासून, भारतीय प्रजासत्ताक आणि इस्रायल राज्यामध्ये व्यापक आर्थिक, लष्करी आणि राजकीय संबंध आहेत. [१] [२] १९४७ मध्ये भारताने पॅलेस्टाईनसाठी संयुक्त राष्ट्रांच्या विभाजन योजनेच्या विरोधात मतदान केले, परंतु तरीही १९५० मध्ये इस्रायलचे सार्वभौमत्व मान्य केले . इस्रायलने १९५३ मध्ये मुंबईत वाणिज्य दूतावास उघडला.

भारत-पाकिस्तान संघर्षादरम्यान इस्रायल एक प्रमुख भारतीय मित्र बनल्यामुळे हळूहळू सहकार्य वाढत गेले. इस्रायलने १९७१ च्या भारत-पाकिस्तान युद्ध आणि १९९९ च्या भारत-पाकिस्तान युद्धादरम्यान भारताला शस्त्रास्त्रे, दारूगोळा आणि माहिती पुरवली. संपूर्ण राजनैतिक संबंध १९९२ मध्ये स्थापित झाले, जेव्हा भारताने तेल अवीवमध्ये दूतावास उघडला आणि इस्रायलने नवी दिल्लीत दूतावास उघडला. दोन्ही देशांनी सांगितले आहे की त्यांच्यात मजबूत द्विपक्षीय संबंध आहेत आणि समान आव्हानांना तोंड देत, औद्योगिक आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रात सहकार्य करत आहेत.[३][४]

लष्करी उपकरणांच्या विक्रीसाठी भारत हा इस्रायलचा सर्वात मोठा ग्राहक आहे आणि इस्रायल हा रशियानंतर भारताचा लष्करी उपकरणांचा दुसरा सर्वात मोठा पुरवठादार आहे.[५] इस्रायली शस्त्रास्त्रांच्या एकूण निर्यातीपैकी ४२.१% भारताला प्राप्त होतात.[६] १९९९ ते २००९ पर्यंत, दोन्ही देशांमधील लष्करी व्यवसाय सुमारे 9 अब्ज डॉलर्सचा होता.[७][८][९]

भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली संबंध अधिक विस्तारले गेले; भारताने संयुक्त राष्ट्रांच्या अनेक ठरावांमध्ये इस्रायलच्या विरोधात मतदान करण्यापासून परावृत्त केले.[१०] दोन्ही देश माहिती तंत्रज्ञान, जैवतंत्रज्ञान आणि कृषी यांसारख्या क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करून व्यापक द्विपक्षीय मुक्त-व्यापार करारावर वाटाघाटी करत आहेत.[११][१२]

हे देखील पहा[संपादन]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ Pfeffer, Anshel (1 December 2008). "Israel-India Relations Strong, but Low-key". Haaretz. 4 May 2015 रोजी पाहिले.
  2. ^ Harel, Amos (18 February 2015). "Israel-India Strategic Ties Are No Longer a Secret". Haaretz. 4 May 2015 रोजी पाहिले.
  3. ^ Kingsley, Patrick (14 July 2022). "What is the I2U2?". The New York Times. 14 July 2022 रोजी पाहिले.
  4. ^ Sultan, Abir (5 July 2017). "India and Israel, Great Again". Tablet. 9 August 2022 रोजी पाहिले.
  5. ^ Wilkes, Tommy (18 February 2015). "Israeli defense minister lands at India airshow to boost arms sales". Reuters. 29 April 2015 रोजी पाहिले.
  6. ^ Essa, Azad (31 May 2022). "India and Israel: The arms trade in charts and numbers". Middle East Eye (इंग्रजी भाषेत). 25 September 2023 रोजी पाहिले.
  7. ^ "India to hold wide-ranging strategic talks with US, Israel". The Times of India. 19 January 2010. 29 April 2015 रोजी पाहिले.
  8. ^ Boudreaux, Richard (29 November 2008). "Israel has 'no doubt' citizens were targeted". Los Angeles Times. 29 April 2015 रोजी पाहिले.
  9. ^ Lal, Neeta (21 April 2009). "India's eye in the sky takes aim". Asia Times Online. Archived from the original on 21 April 2009. 5 November 2015 रोजी पाहिले.CS1 maint: unfit url (link)
  10. ^ Haidar, Suhasini (3 July 2015). "India abstains from UNHRC vote against Israel". The Hindu (इंग्रजी भाषेत). 5 July 2017 रोजी पाहिले.
  11. ^ Parashar, Sachin (2 February 2015). "India, Israel to restart free trade agreement talks". The Times of India. 5 July 2017 रोजी पाहिले.
  12. ^ Basu, Nayanima (12 February 2015). "India, Israel FTA not likely to be signed soon". Business Standard. 5 July 2017 रोजी पाहिले.