तुरागा जानकी राणी
तुरागा जानकी राणी (३१ ऑगस्ट १९३६ - १५ ऑक्टोबर २०१४) या एक प्रसारक, सामाजिक कार्यकर्त्या आणि लेखिका होत्या. त्यांनी दोन दशके आकाशवाणीवर काम केले. रेडिओ अक्कय्या (तेलुगु: రేడియో అక్కయ్య रेडिओ सिस्टर) म्हणून त्या प्रसिद्ध होत्या.[१][२][३]
जीवन
[संपादन]तुरागा जानकी राणी यांचा जन्म ऑगस्ट १९३६ मध्ये आंध्र प्रदेश, कृष्णा जिल्ह्यातील मछलीपट्टनम येथे झाला. त्यांचे शालेय शिक्षण लेडी अॅम्पथिल शाळेतून आणि शाळेचे अंतिम शिक्षण हिंदू कॉलेज, मछलीपट्टणममधून केले.[४][५]
त्यांनी आंध्र विद्यापीठातून भारतीय इतिहास, तेलुगू आणि अर्थशास्त्रात पदव्युत्तर शिक्षण घेतले. तसेच हैदराबादच्या निजाम कॉलेजमधून अर्थशास्त्रात पदव्युत्तर पदवीही घेतली. कृष्ण मोहन राव यांच्याशी 1959 मध्ये त्यांचे लग्न झाले. त्यांना उषा रमाणी आणि वसंता शोभा या दोन मुली आहेत.[६]
कारकीर्द
[संपादन]जानकी राणी यांनी 1958 मध्ये केंद्रीय सामाजिक कल्याण मंडळामध्ये कल्याण अधिकारी म्हणून आपली कारकीर्द सुरू केली. ही समाजातील वंचित घटकांच्या कल्याणासाठी केंद्र सरकारची स्वयंसेवी संस्था आहे. त्यांनी मद्रास स्कूल ऑफ सोशल वर्कमधून अभिमुखता प्रमाणपत्र मिळवले. संस्थेतील त्यांच्या सेवेदरम्यान त्यांनी अश्‍वराओपेटा, वानखिडी आणि अडतेगला यांसारख्या आदिवासी भागात कुटुंब आणि बाल कल्याण प्रकल्प सुरू केले. त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी ‘सुभाषिनी’ या मंडळाच्या अधिकृत मासिकाचे संपादनही केले.
1974 मध्ये त्या ऑल इंडिया रेडिओवर निर्मात्या म्हणून रुजू झाल्या आणि 1994 मध्ये हैदराबाद येथे सहाय्यक स्टेशन डायरेक्टर म्हणून सेवानिवृत्त झाल्या. त्यांनी महिला, मुले, ज्येष्ठ नागरिक आणि नोकरदार महिलांसाठी कार्यक्रमांचे नियोजन, निर्मिती आणि सादरीकरण हाताळले. शिक्षण विभाग, पंचायती राज, उस्मानिया विद्यापीठ आणि युनिसेफ यांच्या सहकार्याने तिने सार्वत्रिक प्राथमिक शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करणारे अनेक कार्यक्रम तयार केले आहेत (अंदारिकी चाडुवू). त्यांनी बाल हक्क आणि बालकामगार, बाल जागृति, युनिसेफसाठी ऑडिओ कॅसेट्स तयार करण्यासाठी एक अद्वितीय IEC मोहीम आखली.[७]
मुलांना प्रेरित करण्यासाठी, एक रोपटे लावण्यासाठी रेडिओ कार्यक्रमांच्या अनेक मालिका सुरू केल्या(नेनोका मोक्का नतनु) आणि प्रत्येक एक शिकवा (एक व्यक्ती दुसऱ्याला साक्षर करते) त्यांच्यामध्ये लोकप्रिय आहेत. त्यांनी चांगले वर्तन, आरोग्य आणि पोषण यावर 45 जिंगल्स तयार केल्या ज्या नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ न्यूट्रिशनने उधार घेतल्या होत्या.[८]
पुरस्कार
[संपादन]- तेलगू विद्यापीठाचा दोन वेळा सर्वोत्कृष्ट लेखक पुरस्कार
- आकाशवाणी राष्ट्रीय पुरस्कार
संदर्भ
[संपादन]- ^ "Telugu writer Turaga Janaki Rani died in Hindi". www.jagranjosh.com. 2014-10-17. 2022-03-10 रोजी पाहिले.
- ^ Pratap (2014-10-16). "రేడియో అక్కయ్య తురగా జానకీరాణి కన్నుమూత". https://telugu.oneindia.com (तेलगू भाषेत). 2022-03-10 रोजी पाहिले. External link in
|website=(सहाय्य) - ^ "Turaga Janaki Rani passes away" (इंग्रजी भाषेत). 2014-10-16. ISSN 0971-751X.
- ^ "Remembering Turaga Janaki Rani" (इंग्रजी भाषेत). 2015-10-15. ISSN 0971-751X.
- ^ "Telugu writer Turaga Janaki Rani died". www.jagranjosh.com. 2014-10-16. 2022-03-10 रोजी पाहिले.
- ^ "Turaga Janaki Rani Passes Away". Goodreads. 2022-03-10 रोजी पाहिले.
- ^ Turaga Janaki Rani | Authors | Home - తెలుగు పుస్తకాలు Telugu books - Kinige. 2021-10-25 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2022-03-10 रोजी पाहिले.
- ^ Jan 12, TNN /; 2002; Ist, 23:48. "Blame game on Krishna waters | Hyderabad News - Times of India". द टाइम्स ऑफ इंडिया (इंग्रजी भाषेत). 2022-03-10 रोजी पाहिले.CS1 maint: numeric names: authors list (link)