Jump to content

जेट विमान

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

जेट विमाने म्हणजे पंखा (प्रॉपेलर) विरहीत विमाने. ही विमाने जास्त उंचीवर अधिक फलदायी असतात. यातले पहिले जेट विमान कोंडा १९१० (इंग्लिश: Coanda-1910) हे होते. हे एका हेन्री कोंडा नावाच्या रोमेनियन पायलट ने इ.स. १९१० मध्ये चालवले होते. नवीन पिढीची जेट विमाने साधारण पणे ६८० किमी प्रती तास ते ९०० किमी प्रती तास वेगाने उडतात. हा वेग, आवाजचा वेग माख (इंग्लिश: Mach) या पेक्षा ७५% ते ८०% भरतो. वेग आणि विविध प्रकारच्या हवामानात वापराच्या सुलभतेमुळे ही विमाने प्रवासी विमान म्हणून प्रचलित झाली आहेत. ही विमाने मोठे अंतर वेगात कापू शकत असल्याने बहुतेक सर्व आंतरखंडीय प्रवासांसाठी यांचाच वापर केला जातो.

इतर जेट

बहुतेक लोक 'जेट विमान' हा शब्द गॅस टर्बाइन आधारित एअरब्रथिंग जेट इंजिन दर्शविण्यासाठी वापरतात, पण रॉकेट आणि स्क्रॅमजेट हे दोन्ही जेट प्रॉपल्शनद्वारे चालविले जातात.

क्रूझ क्षेपणास्त्रे एकल-वापरलेली मानवरहित जेट विमान आहेत, प्रामुख्याने रामजेट्स किंवा टर्बोजेट्स किंवा कधीकधी टर्बोफन्सद्वारे समर्थित, परंतु त्यांच्याकडे बहुतेक वेळेस प्रारंभिक प्रॉपशनसाठी रॉकेट प्रोपल्शन सिस्टम असते.

वेगवान एअरब्रीथिंग जेट विमान हे मॅच 9-10च्या आसपासचे मानवरहित एक्स -४३ स्क्रॅमजेट आहे.

मॅच 6.85 वर सर्वात वेगवान मॅन (रॉकेट) विमान एक्स -15 आहे.

स्पेस शटल, एक्स-43 or किंवा एक्स -१ Theच्या तुलनेत वेगवान असताना, चढण्यादरम्यान विमान मानले गेले नाही कारण ते हवेपेक्षा रॉकेटच्या जोरावर वाहून गेले होते. री-एंट्री दरम्यान ते विना विद्युत विमान म्हणून (ग्लाइडरसारखे) वर्गीकृत केले गेले. पहिले उड्डाण 1981 मध्ये होते.

हे बेल ५३३ (१९६४), लॉकहीड एक्सएच-51 (१९६५) आणि सिकोर्स्की एस-६९(१९७७ -१९८१) ही कंपाऊंड हेलिकॉप्टर डिझाइनची उदाहरणे आहेत ज्यात जेट एक्झॉस्टने फॉरवर्ड थ्रस्टमध्ये भर घातली आहे. टिप जेटद्वारे रोटर्स चालवणाऱ्या अनेक हेलिकॉप्टर्समध्ये हिलर वायएच -32 हॉर्नेट आणि फॅरे अल्ट्रा लाईट हेलिकॉप्टर होते.

जेट-चालित विंगसूट अस्तित्वात आहेत - मॉडेल एअरक्राफ्ट जेट इंजिनद्वारे चालित - परंतु कमी कालावधीसाठी आणि उंचीवर लॉंच करण्याची आवश्यकता आहे.

हे सुद्धा पहा

[संपादन]