छद्म विज्ञान
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन संक्षिप्त मार्गदर्शन दाखवा
|
छद्म विज्ञान (इंग्रजी : pseudoscience) अश्या विषयाला म्हटलं जातं ज्याला वैज्ञानिक द्रुष्टीने साधार नाही किंवा वैज्ञानिक निकषांचे पालन करत नाही परंतु त्या विषयाला एक विज्ञान म्हणून प्रतिपादन केलं जातं. स्यूडोसायन्स हानिकारक असू शकते.
स्यूडोसायन्समध्ये अशी विधाने, विश्वास किंवा प्रथा यांचा समावेश होतो जे वैज्ञानिक आणि तथ्यात्मक असल्याचा दावा करतात परंतु वैज्ञानिक पद्धतीशी विसंगत असतात.
छद्म विज्ञान हे सहसा विरोधाभासी, अतिशयोक्तीपूर्ण किंवा असत्य दाव्यांनी दर्शविले जाते; खंडन करण्याच्या कठोर प्रयत्नांऐवजी पुष्टीकरण पूर्वाग्रहावर अवलंबून राहणे; इतर तज्ञांच्या मूल्यांकनासाठी मोकळेपणाचा अभाव; गृहीतके विकसित करताना पद्धतशीर पद्धतींचा अभाव; आणि स्यूडोसायंटिफिक गृहीतके प्रायोगिकरित्या बदनाम झाल्यानंतर बरेच दिवस पालन चालू ठेवल्यास त्यांना एक प्रकारची मान्यता(?) मिळते आणि ती प्रथा म्हणून व्यवस्थापित होते.