Jump to content

प्रथम माहिती अहवाल

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

प्रथम माहिती अहवाल( इंग्रजी: First Information Report/FIR ) हा दखलपात्र गुन्ह्याची माहिती मिळाल्यावर तयार केलेला दस्तऐवज असतो, जो भारतीय उपखंडातील आणि आग्नेय आशियाई देशांपैकी भारत, बांगलादेश, म्यानमार आणि पाकिस्तान येथील पोलीसांद्वारे तयार केला जातो. सिंगापूरमध्ये कोणत्याही गुन्हेगारी गुन्ह्याची माहिती मिळाल्यावर पोलीस हा अहवाल तयार करतात.

हे दस्तावेज सामान्यत: दखलपात्र गुन्ह्यातील पीडित व्यक्तीने किंवा त्यांच्या वतीने पोलिसांकडे नोंदवलेल्या तक्रारीनंतर तयार केले जाते, परंतु कोणीही अशी तक्रार तोंडी किंवा लेखी पोलिसांना करू शकते, म्हणून दखलपात्र गुन्ह्यांबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे. हे गुन्हे गंभीर असतात जसे की खून, बलात्कार किंवा दरोडा, जे समाजासाठी तत्काळ धोका निर्माण करतात

अदखलपात्र गुन्ह्यासाठी समुदाय सेवा रजिस्टरमध्ये किंवा स्टेशन डायरीमध्ये नोंद केली जाते.

प्रत्येक एफआयआर महत्त्वाचा असतो कारण ती फौजदारी न्यायाची प्रक्रिया गतीमान करते. पोलीस ठाण्यात एफआयआर दाखल झाल्यानंतरच पोलीस बहुतेक प्रकरणांचा तपास करतात. पोलिस अधिकाऱ्यांसह, दखलपात्र गुन्ह्याबद्दल माहिती असलेल्या कोणालाही एफआयआर दाखल करता येईल.

कायद्यात वर्णन केल्याप्रमाणे:

  • जेव्हा दखलपात्र गुन्ह्याची माहिती तोंडी दिली जाते, तेव्हा पोलिसांनी ती लिहून ठेवली पाहिजे.
  • तक्रारदार किंवा माहितीचा पुरवठादार यांना पोलिसांनी नोंदवलेली माहिती त्यांना वाचून दाखवावी अशी मागणी करण्याचा अधिकार आहे.
  • पोलिसांनी एकदा माहिती नोंदवली की, ती माहिती देणाऱ्या व्यक्तीची स्वाक्षरी असणे आवश्यक आहे.
  • तक्रारदाराला एफआयआरची मोफत प्रत मिळू शकते.

एफआयआरमध्ये तारीख, वेळ, ठिकाण, घटनेचे तपशील आणि गुंतलेल्या व्यक्तीचे वर्णन समाविष्ट असते.