इंग्लंडचा पहिला चार्ल्स

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(चार्ल्स पहिला, इंग्लंड या पानावरून पुनर्निर्देशित)


Carlos I de Inglaterra (es); Karol I Stuart (szl); Karl 1. Englandskonungur (is); Charles I dari England (ms); Charles I of England (en-gb); Charlys I a Pow Sows hag Alban (kw); Чарлз I (bg); Carol I al Angliei (ro); چارلس اول شاہ انگلستان (ur); Charles I (mg); Karol I. (sk); Карл I (uk); 查理一世 (zh-hant); 查理一世 (zh-cn); 찰스 1세 (ko); Карл I (kk); Karlo la 1-a (eo); Чарлс I (mk); Karlo I, kralj Engleske (bs); Carlos I d'Anglaterra (an); Charles Ier (fr); Charles I saking Inggris (jv); Karlo I., kralj Engleske (hr); चार्ल्स पहिला (mr); Charles I của Anh (vi); ჩარლზ I (xmf); Karel I van Engeland (af); Чарлс I Стјуарт (sr); Carlos I de Inglaterra (pt-br); Charles I, Keeng o Scots (sco); Charles I. vun England (lb); Karl I av England (nn); Karl I (nb); I Karl (az); چارلزی یەکەمی ئینگلستان (ckb); Charles I of England (en); تشارلز الأول ملك إنجلترا (ar); Charlez Iañ (br); 查理斯一世 (yue); I. Károly angol király (hu); พระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ (th); Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa (eu); Κάρολος Α΄ της Αγγλίας (el); Carlos I d'Inglaterra (ast); Carles I d'Anglaterra i d'Escòcia (ca); Karl I. (de-ch); Siarl I, brenin Lloegr a'r Alban (cy); Карл І (be-tarask); Карл I Сцюарт (be); Չարլզ I Ստյուարտ (hy); 查理一世 (zh); Karl 1. af England (da); ჩარლზ I (ka); チャールズ1世 (イングランド王) (ja); Carolo I de Anglaterra (ia); Charles I of England (en-ca); تشارلز الاول (arz); Karel I. Stuart (cs); צ'ארלס הראשון, מלך אנגליה (he); Carolus I (la); चार्ल्स १ (sa); चार्ल्स १ (hi); 查理一世(英格兰) (wuu); Kaarle I (fi); Kaarl I. (Köning faan Ingelun, Skotlun an Irlun) (frr); Re Charles de England, Scotland, e Er (lfn); چارلز یکم انگلستان (fa); இங்கிலாந்தின் முதலாம் சார்லசு (ta); Carlo I d'Inghilterra (it); Karl I av England (sv); I. Charles (tr); Karel I van Engeland (nl); Charles I (et); Teàrlach I (gd); Karol I Stuart (pl); Charles I dari Inggris (id); Séarlas I Shasana (ga); Karl I. (de); Karl I. (bar); Carlos I de Inglaterra (pt); Carl I (ang); Карл I (ru); Charles I Stuart (sh); Karolis I (lt); Karel I. Angleški (sl); Charles I ng Inglatera (tl); Carles Ier d'Anglatèrra (oc); Charles 1-sè (nan); Charles I han Inglatera (war); Charles I wa Uingereza (sw); ചാൾസ് ഒന്നാമൻ (ml); 查理一世 (zh-tw); بیرینجی چارلز (azb); Карл I (Англи патши) (cv); چارلس اول شاہ انگلستان (pnb); د انګلستان لومړی چارلز (ps); Carlos I de Inglaterra (gl); Charles 1ma di Anglia (io); 查理一世 (zh-hans); Čārlzs I Stjuarts (lv) monarca inglés reinante durante el siglo XVII (es); Anglia és Skócia királya. (hu); monarca anglès del segle XVII (ca); teyrn Lloegr, yr Alban ac Iwerddon o 1625 hyd 1649 (cy); 英格兰国王(1600-1649) (zh); Konge af England, Skotland og Irland (da); ინგლისის მეფე. მიესაჯა სიკვდილით თავისუფლების აღკვეთა (ka); ステュアート朝のイングランド、スコットランド、アイルランドの王 (ja); kung av England, Skottland och Irland 1625–1649 (sv); מלך אנגליה בראשית המאה ה-17 (he); rejo di Anglia e Skotia (io); Englannin, Skotlannin ja Irlannin kuningas (fi); anglický, skotský a irský král (cs); re d'Inghilterra, Scozia e Irlanda (it); roi d'Angleterre, d'Écosse et d'Irlande de 1625 à 1649 (fr); monarch of the three kingdoms of England, Scotland, and Ireland (1600-1649) (en); Rei da Inglaterra, Escócia e Irlanda (1625–1649) (pt); Bretta Cyning (ang); енглески краљ (sr); monarh treh kraljestev: Anglije, Škotske in Irske (1600–1649) (sl); konge av England, Skottland og Irland 1625-1649 (nb); король Англии, Шотландии и Ирландии (ru); Raja England dan Ireland (ms); Kinnek vun England, vu Schottland a vun Irland (lb); król Anglii i Szkocji (pl); ഇംഗ്ലണ്ട്,സ്കോട്ലന്റ്, അയർലണ്ട് എന്നീ രാജ്യങ്ങളുടെ രാജാവായിരുന്നു (ml); monarch uit Koninkrijk Engeland, Schotland en Ierland (1600-1649) (nl); monarch of the three kingdoms of England, Scotland, and Ireland (1600-1649) (en); 잉글랜드의 국왕이자 스코틀랜드와 아일랜드의 국왕 (1600-1649) (ko); İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı (tr); پاشای ئینگلتەرا و سکۆتلەندا و ئێرلەندا لە ساڵی ١٦٢٥ تا ١٦٤٩ (ckb); rei de Inglaterra, Escocia e Irlanda (1625 - 1649) (gl); ملك سابق في إنكلترا (ar); Μονάρχης των τριών βασιλείων της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας (el); König von Schottland, England und Irland (de) Carlos I Estuardo, Carlos I, Charles I of England, Rey Carlos el Mártir, Carlos I de Inglaterra y de Escocia (es); Karl I, Karl I Englandskonungur (is); Karlos I.a Ingalaterrakoa, Karlos I.a Eskoziakoa (eu); King of England Charles I (ast); Чарльз I, Карл I Стюарт (ru); Charles I. (de); Карл I, кароль Англіі, Карл І, кароль англійскі (be); چارلز اول, چارلز اول انگلستان (fa); Чарлз І, Чарлс I (bg); Karl I af England, Charles I, Charles 1. af England (da); Kral Charles (tr); Karl I av Skottland, Charles I, Karl 01 av England (sv); צ'ארלס הראשון מלך אנגליה, צ'ארלס הראשון (he); Carolus I Angliae Rex, Carolus I Angliae (la); Englannin Kaarle I, Britannian Kaarle I (fi); Karel I. Anglický, Karel I. Skotský, Karel I. Irský (cs); Karlo I Škotski, Karlo I, kralj Škotske, Karlo I Engleski (bs); Carlos I d'Escocia, Carlos I d'Anglaterra y d'Escocia (an); Charles I d'Angleterre, Charles 1er, Charles Ier d’Angleterre, Charles Ier Stuart (fr); Charles I saka Inggris (jv); Karlo I., engleski kralj, Karlo I. Engleski (hr); Karol I (pl); Κάρολος Α' της Αγγλίας (el); Charlys I a Alban, Charlys I, Charlys I, Myghtern Pow Sows, Charlys I a Bow Sows (kw); Siarl I, brenin Lloegr, Siarl I o Loegr, Siarl I o'r Alban, Siarl I o Loegr a'r Alban (cy); Charles I, Carlos i, Charles I of England, Charles I de Inglaterra (pt); Carl I Grēatre Bryten Cyning (ang); Kārlis I Stjuarts, Kārlis I, Čarlzs I, Charles I Stuart, Čārlzs I, Karls I Stjuarts, Čarlzs I Stjuarts (lv); Charles I van Engeland (af); Чарлс I од Енглеске, Чарлс I (sr); Karel I., Karel Mučenec (sl); 잉글랜드의 찰스 1세 (ko); Carlo I di Scozia, Carlo I Stuart, Carlo I (it); Vua Charles I (vi); พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ, สมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ, Charles I of Scotland, ชาร์ลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ, Charles I of England, King Charles I of England (th); Charles I of England, Charles I av England, Kong Charles I (nn); Karl I av England, Karl I av Skottland, Karl 1 av England, Charles 1, Charles 1 av England, Charles I of England, Charles I av England (nb); Karel I, Charles I, Charles I van Engeland, King of England Charles I (nl); Չարլզ Առաջին, Կարլոս I, Կառլոս I (hy); Charles I Stuart, Charles I (id); Carol I Stuart, Regele Carol I al Angliei, Charles I al Angliei (ro); Carles I d'Escòcia, Carles I d’Anglaterra, Carles I d'Anglaterra (ca); Charles I, King Charles the Martyr, King Charles I, Charles the 1st (en); تشارلز الأول من إنجلترا, تشارلز الأول من إنكلترا, تشارلز الاول من إنكلترا (ar); Charles Iañ Bro-Saoz (br); Карл І, Чарльз I (uk)
चार्ल्स पहिला 
monarch of the three kingdoms of England, Scotland, and Ireland (1600-1649)
Retrat del rei Carles I d'Anglaterra (1636)
  
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
स्थानिक भाषेतील नावCharles I of England
जन्म तारीखनोव्हेंबर १९, इ.स. १६०० (in Julian calendar)
Dunfermline Palace
मृत्यू तारीखजानेवारी ३०, इ.स. १६४९ (in Julian calendar)
लंडन
मृत्युची पद्धत
मृत्युचे कारण
  • decapitation
चिरविश्रांतीस्थान
  • St George's Chapel, Windsor (इ.स. १६४९ – )
नागरिकत्व
  • Kingdom of England
व्यवसाय
पद
  • monarch of England (इ.स. १६२५ – इ.स. १६४९)
  • monarch of Scotland (इ.स. १६२५ – इ.स. १६४९)
  • Duke of York (इ.स. १६०५ – इ.स. १६२५)
  • King of Ireland (इ.स. १६२५ – इ.स. १६४९)
उत्कृष्ट पदवी
  • Prince of Wales
  • Duke of York (इ.स. १६०५ – इ.स. १६२५)
  • monarch of England
  • monarch of Scotland
  • King of Ireland
कुटुंब
  • House of Stuart
वडील
आई
भावंडे
  • Henry Frederick, Prince of Wales (elder brother)
  • Elizabeth Stuart, Queen of Bohemia (elder sister)
  • Margaret Stuart (elder sister)
  • Robert Stuart, Duke of Kintyre and Lorne (younger brother)
  • Mary Stuart (younger sister)
  • Sophia of England (younger sister)
अपत्य
वैवाहिक जोडीदार
  • Henrietta Maria of France (इ.स. १६२५ – )
कर्मस्थळ
  • लंडन (इ.स. १६२५ – इ.स. १६४९)
पुरस्कार
  • Order of the Garter
स्वाक्षरी
अधिकार नियंत्रण
विकिडाटा Q81506
आयएसएनआय ओळखण: 0000000123209622
व्हीआयएएफ ओळखण: 67750325
जीएनडी ओळखण: 118720856
एलसीसीएन ओळखण: n79132433
यूएलएएन ओळखण: 500272099
बीएनएफ ओळखण: 13006763v
एसयूडीओसी ओळखण: 027668452
आयसीसीयू / एसबीएन ओळखण: CFIV096846
एनएलए (ऑस्ट्रेलिया) ओळखण: 36328484
एमबीए ओळखण: fa77307d-72c7-40e2-88e3-1b94e6fdc1b3
Open Library ID: OL146259A
आरकेडीआर्टिस्ट ओळखण: 448913
एनकेसी ओळखण: jn20000700854
Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren author ID: kare002
एसईएलआयबीआर: 210133
National Library of Israel ID (old): 000030830
बीएनई ओळखण: XX878112
Nationale Thesaurus voor Auteursnamen ID: 069905673
बीआयबीएसआयएस ओळखण: 90682397
NUKAT ID: n97088083
Oxford Dictionary of National Biography ID: 5143
NLP ID (old): a0000001181428
Libris-URI: wt79b6wf1qldh72
PLWABN ID: 9810637189705606
National Library of Israel J9U ID: 987007259761005171
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr
चार्ल्स पहिला, इंग्लंड
चार्ल्स पहिला, इंग्लंड

पहिला चार्ल्स (नोव्हेंबर १९, इ.स. १६००:डन्फरलिन - जानेवारी ३०, इ.स. १६४९:लंडन) हा मार्च २७, इ.स. १६२५ पासून त्याच्या मृत्यूपर्यंत इंग्लंडचा राजा होता. चार्ल्स जेम्स पहिलाडेन्मार्कची ऍन यांचा मुलगा. त्याची शारीरिक वाढ नीट न झाल्याने लिखित इतिहासातील अगदी बुटक्या राजांमध्ये चार्ल्सची गणना होते. चार्ल्सने इंग्लंडमधल्या ख्रिश्चन धर्माच्या पालनात ढवळाढवळ करून ख्रिश्चन धर्मगुरूंना नाराज केले होते. आपण सुरू केलेल्या युद्धांचा खर्च भागवण्याकरता त्याने संसदेच्या मान्यतेशिवाय प्रजेवर कर आकारायलाही सुरुवात केली होती. इंग्लंडचे राज्य देवाने आपल्याला दिलेले आहे आणि आपली सत्ता अमर्याद आहे अशी चार्ल्सची दैवी राज्यकर्तृत्त्वाची कल्पना होती. पण धर्मातली ढवळाढवळ आणि कर आकारणी ह्या वर म्हटलेल्या त्याच्या मुख्यतः दोन कृत्यांवरून तो अनिर्बंध सत्ता बळकावू पहात आहे असा इंग्लंडच्या संसदेचा ग्रह झाला आणि तिने त्याच्या त्या कल्पनेला आक्षेप घेतला.

चार्ल्स आणि संसद ह्या दोन्ही बाजूंनी युद्धाची तयारी सुरू केली. ऑगस्ट इ.स. १६४२मध्ये चार्ल्स उत्तरेत ऑक्सफर्डला गेला व तिथे त्याने आपला दरबार भरवला. संसद लंडनमध्ये होती व तिने तिथे स्वतंत्र सैन्य उभारायला सुरुवात केली. ऑक्टोबर २५ला युद्धाला तोंड फुटले, पण एजहिलच्या लढाईत कोणाचीच हार-जीत झाली नाही. इ.स. १६४४ पर्यंत तुरळक लढाया होत राहिल्या. शेवटी नेसेबीच्या लढाईत संसदेच्या सैन्याने चार्ल्सच्या सैन्याला हरवले आणि चार्ल्स ऑक्सफर्डला पळून गेला. नंतर एप्रिल इ.स. १६४६मध्ये वेढा फोडून तो स्कॉटलंडला पळाला व तिथे प्रेझ्बिटीरिअन पंथाच्या सैन्याला शरण गेला. परंतु त्यां सैन्याने चार्ल्सला स्कॉटलंड व इंग्लंडमधल्या युद्धातला मोहरा बनवले आणि युद्ध थांबवण्याच्या बदल्यात त्याला इंग्लिश संसदेकडे सोपवले.

पुन्हा एकदा पळून चार्ल्स आईल ऑफ राईटच्या संसदीय अधिकाऱ्याला शरण गेला. पण त्या अधिकाऱ्याला चार्ल्सबद्दल सहानुभुति नव्हती. पर्यायी चार्ल्स पुन्हा तुरुंगात पडला. इ.स. १६४८मध्ये संसदेने खास कायदा मंजूर करून चार्ल्सवर खटला केला. 'देवाने आपल्याला राजेपद दिलेले असल्यामुळे कोणतेही न्यायालय आपल्यावर खटलाच करु शकत नाही' असा युक्तिवाद त्यावेळी चार्ल्सने केला. 'न्यायालयासमोर सगळी माणसे सारखीच आहेत' असा संसदेने प्रतिवाद केला. खटल्याचा निकाल चार्ल्सच्या विरुद्ध लागला व त्याला मृत्युदंडाची शिक्षा झाली. चार्ल्सने माफी मागितल्यास त्याला ती देण्याची तयारी न्यायालयाने दाखवली, पण त्याने मरण पसंत केले. जानेवारी ३०, इ.स. १६४९ला चार्ल्सला शिरच्छेदाने मृत्युदंड देण्यात आला.