त्रावणकोर संस्थान
त्रावणकोर संस्थान തിരുവിതാംകൂ | ||||
|
||||
|
||||
राजधानी | त्रिवेंद्रम किंवा तिरुवनंतपुरम | |||
सर्वात मोठे शहर | त्रिवेंद्रम किंवा तिरुवनंतपुरम | |||
शासनप्रकार | राजतंत्र | |||
राष्ट्रप्रमुख | अंतिम राजा: राजा चिथिर थिरूनल बलराम वर्मा | |||
अधिकृत भाषा | मल्याळम | |||
इतर भाषा | तमिळ |
त्रावणकोर संस्थान हे ब्रिटिश भारतातील एक संस्थान होते.
स्थापना
[संपादन]त्रावणकोर संस्थानची स्थापना इ.स. १७२९ या वर्षी झाली.
राजधानी
[संपादन]त्रावणकोर संस्थानची राजधानी इ.स. १७९५ पर्यंत पद्मनाभपुरम होती, त्यानंतर त्रिवेंद्रम किंवा तिरुवनंतपुरम हीच कायमची राजधानी होती.
संस्थानिक
[संपादन]त्रावणकोर संस्थानचे संस्थानिक वर्मा घराणे होते. प्रसिद्ध भारतीय चित्रकार राजा रवी वर्मा हे त्रावणकोरच्या राजघराण्यातीलाच होते.
चतुःसीमा
[संपादन]त्रावणकोर संस्थानाच्या उत्तरेला आणि पूर्वेला मद्रास प्रांत होता. तर पश्चिमेला अरबी समुद्र, आणि दक्षिणेला हिंदी महासागर होता.
क्षेत्रफळ
[संपादन]त्रावणकोर संस्थानचे क्षेत्रफळ १९,८४४ चौरस किमी इतके होते.
प्रशासकीय विभाजन
[संपादन]त्रावणकोर संस्थानाचे चार विभाग पडले होते-
१. कोट्टायम
२. कोल्लम
३. पद्मनाभपुराम्
४. त्रिवेंद्रम्
भाषा
[संपादन]त्रावणकोर संस्थानात मल्याळम, तमिळ व इंग्रजी या भाषा प्रचलित होत्या.
स्वातंत्र्योत्तर कालखंड
[संपादन]भारत स्वतंत्र झाल्यावर महाराजा बलराम वर्मा यांनी त्रावणकोर संस्थान भारतीय संघराज्यात विलीन केले. त्यानंतर त्रावणकोर संस्थान व कोचीन संस्थान यांचे मिळून त्रावणकोर-कोचीन घटक राज्य बनवण्यात आले. त्यानंतर त्रावणकोरचा कन्याकुमारी भाग हा तामिळनाडू राज्यात गेला व उर्वरित भाग हा केरळ राज्यात आहे.