स्कोपस

स्कोपस म्हणजेच एक मोठं आणि प्रगतीशील संशोधन डेटाबेस जे वैज्ञानिक, तांत्रिक, आणि आरोग्यविषयक साहित्याचा संग्रह करते. हे एक वैज्ञानिक लेखन, संदर्भ, आणि इतर शोधनिबंधांचे डिजिटल संग्रहण आहे. स्कोपस चा वापर संशोधक, विद्यार्थी, आणि शास्त्रज्ञ आपल्या संशोधनासाठी करतात कारण ते महत्त्वाचे आणि संपूर्ण संशोधन साहित्य प्रदान करते.

स्कोपस ची वैशिष्ट्ये-

• विस्तृत आणि सखोल डेटाबेस: या मध्ये २४,००० पेक्षा जास्त शास्त्रीय जर्नल्स, ५,००० पेक्षा जास्त पब्लिशर्सचे डेटा, आणि ८० मिलियन पेक्षा जास्त संदर्भ (सायटेशन्स) समाविष्ट आहेत. हे डेटाबेस विविध शास्त्रशाखांमध्ये - विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी, आरोग्य, किमशास्त्र, इत्यादी - डेटा संग्रहित करतं.
• संदर्भ आणि उद्धरण विश्लेषण: स्कोपस कडून प्राप्त होणारे संदर्भ व उद्धरण विश्लेषण संशोधकांना त्यांच्या कामाच्या प्रभावीतेचा अंदाज घेण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतात. यामुळे, एक संशोधन कागदपत्र किती प्रसिद्ध आहे आणि त्याच्यावर किती वेळा संदर्भ दिला जातो, हे समजते.
• संशोधनाच्या गतीचा मागोवा घेणे: स्कोपस मध्ये संशोधन कागदपत्रांची ओळख आणि प्रसिद्धीचा मागोवा घेण्याचा एक प्रमुख साधन आहे. संशोधक हे त्यांचे काम व त्याच्या प्रभावाची तपासणी करून नवीन संशोधन प्रकल्प किंवा सहयोग शोधू शकतात.
• संपूर्णतः शोध आणि वर्गीकरण: स्कोपस मध्ये सशक्त शोध प्रणाली आहे ज्यामुळे संशोधकांना त्यांना आवश्यक असलेल्या साहित्याची सुस्पष्ट आणि संपूर्ण सूची मिळते. यामध्ये कीवर्ड, लेखक, जर्नल, आणि मुद्रित तारीख अशा विविध तपशीलांवरून शोधता येतो.
• स्रोत काढणे आणि संदर्भ सामायिक करणे: स्कोपस मध्ये शोधलेल्या संदर्भांची यादी डाउनलोड आणि प्रिंट करता येते, तसेच दुसऱ्या संशोधकांसोबत ते सामायिकही करू शकता. यामुळे सहकार्याच्या संशोधनासाठी याचा वापर करणे सोप्पं होतं.
• उपलब्धता: स्कोपस हे एक सशुल्क सेवा असते, म्हणजेच याच्या संपूर्ण उपयोगासाठी वापरकर्त्यांना एखाद्या संस्थेद्वारे (जसे की विद्यापीठ, संशोधन संस्थांचे सदस्य) लाइसेंस मिळवावा लागतो.

वापर

• संशोधन कार्यासाठी: संशोधक त्यांचे कार्य अधिक चांगल्या पद्धतीने शोधू आणि संदर्भ घेऊ शकतात. हे शोधून, ते त्यांच्या वर्तमान किंवा भविष्यातील संशोधनासाठी नवीन डेटा व दृष्टिकोन मिळवू शकतात.
• विविध पब्लिशरच्या कामांचा अभ्यास: संशोधक यामाध्यमातून विविध पब्लिशर, जर्नल्स, आणि विद्यापीठांचे कार्य आणि त्यांचे योगदान तपासू शकतात. हे त्यांना योग्य जर्नल्स आणि पब्लिशिंग प्लॅटफॉर्म निवडण्यास मदत करते.
• उद्धरणांचे विश्लेषण आणि गुणात्मक मूल्यांकन: उपलबद्ध असलेल्या उद्धरण विश्लेषणाच्या माध्यमातून, संशोधक त्यांच्या कागदपत्रांची लोकप्रियता, प्रभावीता, आणि कॅटेगरी तपासू शकतात.

फायदा

• संशोधकांना शोधाच्या विश्वसनीय आणि विश्वसनीय संदर्भांचा वापर करता येतो.
• स्कोपस माहितीच्या आधारे संशोधन प्रस्ताव, ग्रांट्स, आणि तज्ञांची मागणी बनविणे शक्य आहे.
• या डेटाबेसमधून संशोधन विषयांच्या नवीन ट्रेंड आणि गटांची माहिती मिळवता येते.