"विल्यम शेक्सपिअर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विल्यम शेक्सपिअर
	विल्यम शेक्सपिअर
जन्म नाव	विल्यम शेक्सपियर
जन्म	इ.स.१५६४
मृत्यू	इ.स.१६१६
राष्ट्रीयत्व	इंग्लंड
कार्यक्षेत्र	साहित्य, लेखन, व्याख्याता
साहित्य प्रकार	काव्य आणि नाटक
कार्यकाळ	इ.स.१५९० ते इ.स.१६१२
विषय	ऐतिहासिक, शोकांतिका व कल्पनारम्य
प्रसिद्ध साहित्यकृती	ऑथेल्लोआणि ३५ इतर
वडील	जॉन
आई	मेरी

इतिहास न्याहाळा

← मागील फरक पुढील फरक →

Content deleted Content added

दृश्यविकिमजकूर

Inline

००:०८, १२ फेब्रुवारी २०१२ ची आवृत्ती

शेक्सपियर हा इंग्रजी भाषेतला जगप्रसिद्ध लेखक आहे. त्याचे साहित्य अजरामर आहे. शेक्सपियरच्या शोकांतिका विशेष नावाजलेल्या आहेत.

जगातील सर्व श्रेष्ठ लेखक, नाटककार म्हणून विल्यम शेक्सपियर यांचे नाव घेतले जाते. जगातील सर्व प्रमुख भाषांमध्ये शेक्सपियर यांच्या नाटकांची भाषांतरे झाली आहेत. गेली चार शतके शेक्सपियर यांच्या नाटकांचे असंख्य प्रयोग जगभर होत असतात.

विल्यम शेक्सपियर यांचा जन्म इंग्लंड देशातील वार्विकशायर परगण्याच्या (काउंटीच्या ) अ‍ॅव्हन नदीच्या किनाऱ्यावरील स्ट्रॅटफोर्ड-ऑन-अ‍ॅव्हन या गावात १५६४ साली झाला. त्यांचे वडील जॉन हे स्ट्रॅटफोर्ड गावातील एक व्यापारी होते तर रॉबर्ट आर्डेन नामक एका जमीनदाराची कन्या मेरी ही विल्यमची आई.

वयाच्या सातव्या वर्षी विल्यम स्ट्रॅटफोर्ड गावातील शाळेत जाऊ लागला. त्या काळात लॅटिन भाषा शिकण्याला सर्वाधिक महत्त्व होते. शाळेत भाषेच्या व्याकरणाला महत्त्व जास्त. त्यामुळे विल्यमला लॅटिन, फ्रेंच आणि इटालियन भाषाशिक्षणासह चर्च मधील शिक्षणाचे प्राथमिक धडे गिरवता येऊ लागले. वयाच्या तेराव्या वर्षी वडील जॉन यांचे निधन झाल्यावर आर्थिक चणचण भासत असल्यामुळे विल्यमचे तेही शिक्षण बंद झाले. त्यांच्या गावातील वडिलांचा व्यापार सांभाळणे हे प्रमुख काम विल्यमच्या मागे लागले. जमेल तसे चर्चचे शिक्षण सुरू ठेवता आले तरी खूप, असे समाधान तो करून घेई., मोठ्या कष्टाने विल्यमने देवाची भक्तिगीते आणि चर्चमधील इतर शिक्षण पदरी पाडून घेतले.

१५८२ साली विल्यमने स्वतःपेक्षा वयाने ८ वर्षे मोठ्या असलेल्या अ‍ॅन हॅथवे नावाच्या मुलीशी लग्न केले. १५८५ साली त्याने आपले गाव सोडून लंडन गाठले. तेथे लॉर्ड चेंबरलेन यांच्या नाटक कंपनीत एका कलाकाराच्या जागेवर विल्यमला काम मिळाले. नाटकात काम करता करता विल्यमला व्यावहारिक ज्ञान मिळू लागले. हुशार विल्यमने मग त्यावेळी रंगमंचावर सादर होणार्‍या नाटकांत बदल करायला सुरुवात केली, आणि नाटकाच्या सर्वच विभागांविषयी माहिती करून घेतली.

त्यानंतर विल्यमने स्वतःच नाटके लिहून ती सादर करायला सुरुवात केली आणि लोकांना ती आवडायलाही लागली. त्याकाळी नाटकांची छापील आवृत्ती राजरोसपणे बाजारात मिळत नसे. मग अनेकांनी या नाटकांच्या प्रती तयार करण्याचा सपाटा लावला. पण नुसत्या स्मरणाच्या जोरावर तयार झालेल्या अशा नाटकांच्या आवृत्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात दोष राहू लागले. मागणी असल्याचे लक्षात येताच स्वतः विल्यमनेच एक कंपनी स्थापून त्याच्या नाटकांच्या अस्सल प्रती बाजारात विकायला सुरुवात केली. या काळात विल्यम शेक्सपियर यांनी ३६ नाटके आणि १५४ सुनीते लिहिली.

हळूहळू नाटकांची प्रसिद्धी वाढत गेली, विल्यम शेक्सपियर यांचे उत्पन्न वाढत गेले. ग्लोब थिएटर नावाच्या नाट्यगृहाचे ते भागीदार झाले. नाटकांना व्यवसायाचे साधन मानणारे विल्यम शेक्सपियर स्वतःची नाटके या नाट्यगृहात मध्ये करू लागले. आता होणारे उत्पन्न कित्येक पटीने वाढले.

१६१० साली शेक्सपियर पुन्हा आपल्या स्ट्रॅटफोर्ड गावात येऊन राहू लागले, ते कामापुरतेच लंडनला जात येत असत. १६१६ साली स्ट्रॅटफोर्ड या गावातच विल्यम शेक्सपियर यांनी शेवटचा श्वास घेऊन जगाचा निरोप घेतला.

नाटके

शेक्सपियर यांनी ३६ नाटके स्वतंत्रपणे आणि एक नाटक Pericles संयुक्तपणे लिहिले. त्यांच्या नाटकांचे खालीलप्रमाणे वर्गीकरण केले जाते

निव्वळ कल्पनारम्य नाटके : The Two Gentlemen of Verona, Love's Labours Lost, A Midsummer Night's Dream, As You Like It, Twelfth Night.

गंभीर नाटके : Much Ado About Nothing, All's Well That Ends Well, The Merchant Of Venice, Measure For Measure.

वस्तुस्थितीवर आधारलेली नाटके किंवा प्रहसने : The Taming Of The Shrew, The Merry Wives Of Windswor.

शोकांतिका : Hamlet, King Lear, Othello, Macbeth, Romeo & Juliet.

प्रणयरम्य नाटके : Cymbeline, The Tempest, The Winter's Tale

ऐतिहासिक : Richard II, Richard III, Henry IV, Henry V, Henry VIII.

रोमन ऐतिहासिक नाटके : Julius Caesar, Antony & Cleopatra, Coriolanus.

शेक्सपियरच्या नाटकांची मराठी रूपांतरे आणि त्यांचे लेखक

अ‍ॅज यू लाइक इट :
- १. अगदी मनासारखं(१९५७) द.के.भट
- २. संगीत प्रेमगुंफा(१९०८) केशव
- ३. (?)(?) अजय आरोसकर

अ‍ॅन्टनी अ‍ॅन्ड क्लिओपात्रा :
- १. वीरमणी आणि शृंगारसुंदरी(१९८२) वा.बा.केळकर
- २. प्रतापराव आणि मंजुळा(१८८२) ए.वि.मुसळे
- ३. संगीत शालिनी(?)(१९०१) के.वि.करमरकर
- ४. संगीत ताराविलास(?)(१९०४) द.अ.केसकर
- ५. मोहनतारा(?)(१९०८) के.रा.छापखाने

ऑथेल्लो:
- १. ऑथेल्लो(१८६७) महादेवशास्त्री कोल्हटकर
- २. झुंझारराव(१८९०) गोविंद बल्लाळ देवल
- ३. ऑथेल्लो(१९४७) इंदुमती जगताप
- ४. ऑथेल्लो(?)अजय आरोसकर
- ५. ऑथेल्लो(१९६५) वि.वा.शिरवाडकर

ऑल इज वेल दॅट एन्ड्ज वेल :
- १. वल्लभानुनय(१८८७) वि.मो.महाजनी
- २. संगीत प्रियराधन(१९१३) वा.स.पटवर्धन

किंग जॉन :
- १. कपिध्वज(१९०४) ल.ना.जोशी

किंग हेन्‍री दी एड्थ :
- १. राजा रघुनाथराव(१९०४) ह.बा.अत्रे

किंग हेन्‍री द फिफ्थ :
- १. पंचम हेन्‍री चरित(१९११) खं.भि.बेलसरे

किंग हेन्‍री द फोर्थ :
- १. बंडाचे प्रायश्चित्त(१९१५) ना.ग.लिमये

बाह्य दुवे

शेक्सपियरचे साहित्य इन अवर टाईम कार्यक्रमात बीबीसी रेडिओ ४ वरील चर्चा. (प्रत्यक्षात ऐका) (इंग्रजी भाषा)

साचा:Link FA साचा:Link FA साचा:Link FA साचा:Link FA साचा:Link FA साचा:Link FA साचा:Link FA साचा:Link FA साचा:Link FA

@@ ओळ ५: / ओळ ५: @@
 | चित्र = Shakespeare.jpg
 | चित्र_शीर्षक = {{लेखनाव}}
-| पूर्ण_नाव =
+| पूर्ण_नाव = विल्यम शेक्सपियर
 | टोपण_नाव =
-| जन्म_दिनांक =
+| जन्म_दिनांक = इ.स.१५६४
 | जन्म_स्थान =
-| मृत्यू_दिनांक =
+| मृत्यू_दिनांक = इ.स.१६१६
 | मृत्यू_स्थान =
 | कार्यक्षेत्र = साहित्य, लेखन, व्याख्याता
-| राष्ट्रीयत्व =
+| राष्ट्रीयत्व = इंग्लंड
-| कार्यकाळ =
+| कार्यकाळ = इ.स.१५९० ते इ.स.१६१२
-| साहित्य_प्रकार =
+| साहित्य_प्रकार = काव्य आणि नाटक
+| विषय = ऐतिहासिक, शोकांतिका व कल्पनारम्य
-| विषय =
 | चळवळ =
-| प्रसिद्ध_साहित्यकृती =
+| प्रसिद्ध_साहित्यकृती = ऑथेल्लोआणि ३५ इतर
 | प्रभाव =
 | प्रभावित =
 | पुरस्कार =
-| वडील_नाव =
+| वडील_नाव = जॉन
-| आई_नाव =
+| आई_नाव = मेरी
 | पती_नाव =
 | पत्नी_नाव =
@@ ओळ ३२: / ओळ ३२: @@
-'''शेक्सपियर ''' हा [[इंग्लिश भाषा]] भाषेतला जगप्रसिध्द लेखक आहे. त्याचे साहित्य अजरामर व अभिजात आहे. शेक्सपियरच्या शोकांतीका विशेष नावाजलेल्या आहेत.
+'''शेक्सपियर ''' हा [[इंग्रजी]] भाषेतला जगप्रसिद्ध लेखक आहे. त्याचे साहित्य अजरामर आहे. शेक्सपियरच्या शोकांतिका विशेष नावाजलेल्या आहेत.
-जगातील सर्व श्रेष्ठ लेखक, नाटककार म्हणून विल्यम शेक्सपियर यांचे नाव घेतले जाते. जगातील सर्व प्रमुख भाषांमध्ये शेक्सपियर यांच्या नाटकांचे भाषांतर झाले आहे. गेली चार शतके शेक्सपियर यांच्या नाटकांचे असंख्य प्रयोग जगभर होत असतात.
+जगातील सर्व श्रेष्ठ लेखक, नाटककार म्हणून विल्यम शेक्सपियर यांचे नाव घेतले जाते. जगातील सर्व प्रमुख भाषांमध्ये शेक्सपियर यांच्या नाटकांची भाषांतरे झाली आहेत. गेली चार शतके शेक्सपियर यांच्या नाटकांचे असंख्य प्रयोग जगभर होत असतात.
 ----
-विल्यम शेक्सपियर यांचा जन्म [[इंग्लंड]] देशातील वार्विकशायर भागाच्या (काऊण्टी)एव्हन नदीच्या किनाऱ्यावरील स्ट्रॅटफोर्ड-ऑन-एव्हन या गावात १५६४ साली झाला. त्यांचे वडील जॉन हे स्ट्रॅटफोर्ड गावातील एक व्यापारी होते तर रॉबर्ट आर्डेन नामक एका जमीनदाराची कन्या मेरी ही विल्यमची आई.
+विल्यम शेक्सपियर यांचा जन्म [[इंग्लंड]] देशातील वार्विकशायर परगण्याच्या (काउंटीच्या ) अ‍ॅव्हन नदीच्या किनाऱ्यावरील स्ट्रॅटफोर्ड-ऑन-अ‍ॅव्हन या गावात १५६४ साली झाला. त्यांचे वडील जॉन हे स्ट्रॅटफोर्ड गावातील एक व्यापारी होते तर रॉबर्ट आर्डेन नामक एका जमीनदाराची कन्या मेरी ही विल्यमची आई.
-वयाच्या सातव्या वर्षी विल्यम स्ट्रॅटफोर्ड गावातील शाळेत जाऊ लागला. त्या काळात [[लॅटीन]] भाषा शिकण्याला सर्वाधिक महत्त्व होते. शाळेत भाषेच्या व्याकरणाला महत्त्व जास्त. त्यामुळे विल्यमला लॅटीन, [[फ्रेंच भाषा|फ्रेंच]] आणि [[इटालियन भाषा|इटालियन]] भाषा शिक्षणासह चर्च मधील शिक्षणाचे प्राथमिक धडे गिरवता येऊ लागले. वयाच्या तेराव्या वर्षी वडील जॉन यांचे निधन झाल्यावर आर्थिक चणचण भासत असल्यामुळे विल्यमचे तेही शिक्षण बंद झाले. त्यांच्या गावातील वडिलांचा व्यापार सांभाळणे हे प्रमुख काम विल्यमच्या मागे लागले. जमेल तसे चर्चचे शिक्षण सुरू ठेवता आले तरी खूप असे समाधान करून घेत, मोठ्या कष्टाने विल्यमने देवाचे भक्ती गिते आणि चर्च मधील इतर शिक्षण पदरी पाडून घेतले.
+वयाच्या सातव्या वर्षी विल्यम स्ट्रॅटफोर्ड गावातील शाळेत जाऊ लागला. त्या काळात [[लॅटिन]] भाषा शिकण्याला सर्वाधिक महत्त्व होते. शाळेत भाषेच्या व्याकरणाला महत्त्व जास्त. त्यामुळे विल्यमला लॅटिन, [[फ्रेंच भाषा|फ्रेंच]] आणि [[इटालियन भाषा|इटालियन]] भाषाशिक्षणासह चर्च मधील शिक्षणाचे प्राथमिक धडे गिरवता येऊ लागले. वयाच्या तेराव्या वर्षी वडील जॉन यांचे निधन झाल्यावर आर्थिक चणचण भासत असल्यामुळे विल्यमचे तेही शिक्षण बंद झाले. त्यांच्या गावातील वडिलांचा व्यापार सांभाळणे हे प्रमुख काम विल्यमच्या मागे लागले. जमेल तसे चर्चचे शिक्षण सुरू ठेवता आले तरी खूप, असे समाधान तो करून घेई., मोठ्या कष्टाने विल्यमने देवाची भक्तिगीते आणि चर्चमधील इतर शिक्षण पदरी पाडून घेतले.
-१५८२ साली विल्यमने स्वतःपेक्षा वयाने ८ वर्षे वडील असलेल्या अॅन हॅथ्वे नावाच्या मुलीशी लग्न केले. १५८५ साली विल्यमने आपले गाव सोडून [[लंडन]] गाठले. तेथे लॉर्ड चेंबरलिन यांच्या नाटक कंपनीत एका कलाकाराऐवजी विल्यमला काम मिळाले. नाटकात काम करता करता विल्यमला व्यावहारिक ज्ञान मिळू लागले. हुशार विल्यमने मग त्यावेळी रंगमंचावर सादर होणार्‍या नाटकात बदल करायला सुरूवात केली तसेच नाटकाच्या सर्वच विभागांविषयी माहिती करून घेतली.
+१५८२ साली विल्यमने स्वतःपेक्षा वयाने ८ वर्षे मोठ्या असलेल्या अ‍ॅन हॅथवे नावाच्या मुलीशी लग्न केले. १५८५ साली त्याने आपले गाव सोडून [[लंडन]] गाठले. तेथे लॉर्ड चेंबरलेन यांच्या नाटक कंपनीत एका कलाकाराच्या जागेवर विल्यमला काम मिळाले. नाटकात काम करता करता विल्यमला व्यावहारिक ज्ञान मिळू लागले. हुशार विल्यमने मग त्यावेळी रंगमंचावर सादर होणार्‍या नाटकांत बदल करायला सुरुवात केली, आणि नाटकाच्या सर्वच विभागांविषयी माहिती करून घेतली.
-विल्यमने स्वतःची नाटके लिहून ती सादर करायला सुरूवात केली आणि लोकांना ती आवडायलाही लागली. त्याकाळी नाटकांची छापील आवृत्ती राजरोसपणे बाजारात मिळत नसे. मग अनेकांनी या नाटकांच्या प्रत तयार करण्याचा सपाटा लावला. पण नुसत्या स्मरणाच्या जोरावर तयार झालेल्या अशा नाटकांच्या आवृत्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात दोष राहू लागले. मागणी असल्याचे लक्षात येताच स्वतः विल्यमनेच एक कंपनी स्थापून त्यांच्या नाटकांच्या अस्सल प्रती बाजारात विकायला सुरूवात केली. या काळात विल्यम शेक्सपियर यांनी ३६ नाटके, १५४ सुनिते लिहिली.
+त्यानंतर विल्यमने स्वतःच नाटके लिहून ती सादर करायला सुरुवात केली आणि लोकांना ती आवडायलाही लागली. त्याकाळी नाटकांची छापील आवृत्ती राजरोसपणे बाजारात मिळत नसे. मग अनेकांनी या नाटकांच्या प्रती तयार करण्याचा सपाटा लावला. पण नुसत्या स्मरणाच्या जोरावर तयार झालेल्या अशा नाटकांच्या आवृत्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात दोष राहू लागले. मागणी असल्याचे लक्षात येताच स्वतः विल्यमनेच एक कंपनी स्थापून त्याच्या नाटकांच्या अस्सल प्रती बाजारात विकायला सुरुवात केली. या काळात विल्यम शेक्सपियर यांनी ३६ नाटके आणि १५४ सुनीते लिहिली.
-हळूहळू नाटकांची प्रसिद्धी वाढत गेली, विल्यमचे उत्पन्न वाढत गेले. ग्लोब थिएटर नावाच्या थिएटर मध्ये ते भागीदार झाले. नाटकांना व्यवसायाचे साधन मानणारे विल्यम शेक्सपियर स्वतःची नाटके या थिएटर मध्ये करू लागले, मिळणारे उत्पन्न कित्येक पटीने वाढले.
+हळूहळू नाटकांची प्रसिद्धी वाढत गेली, विल्यम शेक्सपियर यांचे उत्पन्न वाढत गेले. ग्लोब थिएटर नावाच्या नाट्यगृहाचे ते भागीदार झाले. नाटकांना व्यवसायाचे साधन मानणारे विल्यम शेक्सपियर स्वतःची नाटके या नाट्यगृहात मध्ये करू लागले. आता होणारे उत्पन्न कित्येक पटीने वाढले.
-१६१० साली शेक्सपियर पुन्हा आपल्या स्ट्रॅटफोर्ड गावात येऊन राहू लागले, ते कामापुरतेच लंडनला जातयेत असत. १६१६ साली स्ट्रॅटफोर्ड या गावातच विल्यम शेक्सपियर यांनी शेवटचा श्वास घेऊन जगाचा निरोप घेतला.
+१६१० साली शेक्सपियर पुन्हा आपल्या स्ट्रॅटफोर्ड गावात येऊन राहू लागले, ते कामापुरतेच लंडनला जात येत असत. १६१६ साली स्ट्रॅटफोर्ड या गावातच विल्यम शेक्सपियर यांनी शेवटचा श्वास घेऊन जगाचा निरोप घेतला.
 ----
@@ ओळ ५५: / ओळ ५५: @@
 शेक्सपियर यांनी ३६ नाटके स्वतंत्रपणे आणि एक नाटक Pericles संयुक्तपणे लिहिले. त्यांच्या नाटकांचे खालीलप्रमाणे वर्गीकरण केले जाते
-'''Pure Romantic Plays''' : The Two Gentlemen of Verona, Love's Labours Lost, A Midsummer Night's Dream, As You Like It, Twelfth Night.
+'''निव्वळ कल्पनारम्य नाटके''' : The Two Gentlemen of Verona, Love's Labours Lost, A Midsummer Night's Dream, As You Like It, Twelfth Night.
-'''Serious Plays''' : Much Ado About Nothing, All's Well That Ends Well, The Merchant Of Venice, Measure For Measure.
+'''गंभीर नाटके''' : Much Ado About Nothing, All's Well That Ends Well, The Merchant Of Venice, Measure For Measure.
-'''Realistic or Farcical Plays''' : The Taming Of The Shrew, The Merry Wives Of Windswor.
+'''वस्तुस्थितीवर आधारलेली नाटके किंवा प्रहसने''' : The Taming Of The Shrew, The Merry Wives Of Windswor.
-'''Tragedies''' : Hamlet, King Lear, Othello, Macbeth, Romeo & Juliet.
+'''शोकांतिका''' : Hamlet, King Lear, Othello, Macbeth, Romeo & Juliet.
+'''प्रणयरम्य नाटके''' : Cymbeline, The Tempest, The Winter's Tale
+'''ऐतिहासिक''' : Richard II, Richard III, Henry IV, Henry V, Henry VIII.
+'''रोमन ऐतिहासिक नाटके''' : Julius Caesar, Antony & Cleopatra, Coriolanus.
+==शेक्सपियरच्या नाटकांची मराठी रूपांतरे आणि त्यांचे लेखक==
+* '''अ‍ॅज यू लाइक इट :'''
+** १. अगदी मनासारखं(१९५७) द.के.भट
+** २. संगीत प्रेमगुंफा(१९०८) केशव
+** ३. (?)(?) अजय आरोसकर
+* '''अ‍ॅन्टनी अ‍ॅन्ड क्लिओपात्रा :'''
+** १. वीरमणी आणि शृंगारसुंदरी(१९८२) वा.बा.केळकर
+** २. प्रतापराव आणि मंजुळा(१८८२) ए.वि.मुसळे
+** ३. संगीत शालिनी(?)(१९०१) के.वि.करमरकर
+** ४. संगीत ताराविलास(?)(१९०४) द.अ.केसकर
+** ५. मोहनतारा(?)(१९०८) के.रा.छापखाने
+* '''ऑथेल्लो:'''
+** १. ऑथेल्लो(१८६७) महादेवशास्त्री कोल्हटकर
+** २. झुंझारराव(१८९०) गोविंद बल्लाळ देवल
+** ३. ऑथेल्लो(१९४७) इंदुमती जगताप
+** ४. ऑथेल्लो(?)अजय आरोसकर
+** ५. ऑथेल्लो(१९६५) वि.वा.शिरवाडकर
+* '''ऑल इज वेल दॅट एन्ड्ज वेल :'''
+** १. वल्लभानुनय(१८८७) वि.मो.महाजनी
+** २. संगीत प्रियराधन(१९१३) वा.स.पटवर्धन
+* '''किंग जॉन :'''
+** १. कपिध्वज(१९०४) ल.ना.जोशी
+* '''किंग हेन्‍री दी एड्थ :'''
+** १. राजा रघुनाथराव(१९०४) ह.बा.अत्रे
+* '''किंग हेन्‍री द फिफ्थ :'''
+** १. पंचम हेन्‍री चरित(१९११) खं.भि.बेलसरे
+* '''किंग हेन्‍री द फोर्थ :'''
+** १. बंडाचे प्रायश्चित्त(१९१५) ना.ग.लिमये
-'''Romances''' : Cymbeline, The Tempest, The Winter's Tale
-'''Histories''' : Richard II, Richard III, Henry IV, Henry V, Henry VIII.
-'''Roman Plays''' : Julius Caesar, Antony & Cleopatra, Coriolanus.
 ==बाह्य दुवे==
-{{इन आउर टाईम|शेक्सपियरचे साहित्य|p00546s8|Shakespeare's_Work}}
+{{इन अवर टाइम|शेक्सपियरचे साहित्य|p00546s8|Shakespeare's_Work}}
 {{DEFAULTSORT:शेक्सपियर, विल्यम}}