दारासिंग रंधावा

दारा सिंग (जन्म :  ; हयात) हे एक भारतीय पहिलवान आहेत. त्यांचे बालपण अमृतसरजवळील धर्मू चाक नावाच्या खेड्यात गेले. गावाच्या जवळपास त्यांची शेकडो एकर वडिलोपार्जित शेती होती. शेतात काम करण्यात वयाची सतरा वर्षे निघून गेली. अंगात फरपूर ताकद होती, आणि काम करण्याचा जबरदस्त आवाका. एका दिवसात संपूर्ण एका एकरावरील गव्हाची केवळ विळ्याने करायचा दाराचा विक्रम अजून अबाधित आहे. त्या काळात त्यांच्या गावातले आणि आजूबाजूचे लोक नशीब अजमायला सिंगापूरला जात. दाराही गेला. तिथे त्याचे काका होते, त्यांच्याकडे राहू लागला. एका लष्करी मद्यालयावर त्याला रात्रीच्या पहारेकर्‍याची नोकरी मिळाली. रात्री पहारा करायचा आणि दिवसा लोक सांगत त्या गामा पहिलवानाच्या गोष्टी ऐकायच्या, असा दिनक्रम. त्याचा गामा पहिलवानाच्या गोष्टींमधला रस आणि त्याची शरीरयष्टी पाहून एकाने त्याला कुस्त्या का करत नाहीस म्हणून विचारले. आता इतक्या मोठ्या वयात कुस्ती शिकायची कशी काय सुरुवात करणार? आणि कुस्तीगीराला चांगला खुराक लागतो, तो कसा परवडणार? पण एक वस्ताद भेटला. म्हणाला, वयाच्या पंचविशीपर्यंत हाडे तयार होत असतात, कुस्ती सहज शिकता येईल. वस्तादाने दाराला त्याची दाढी आणि मानेपर्यंत रुळणारे केस छाटायला लावले. डोक्यावर शीख म्हणून असलेल्या पगडीचा त्याग करायला लावला, आणि त्याची तालीम सुरू केली. वयाच्या एकोणिसाव्या वर्षी दारा कुस्तीच्या आखाड्यात उतरला.

काही दिव्सातच दारा सिंग सिंगापूरमधील भारतीय कुस्तीगीरांच्या दोन गटांचा सभासद झाले. त्यांच्या पहिल्या जाहीर कुस्तीत दारा सिंग यांनी एका चिनी पहिलवानाला चीतपट केले. या कुस्तीने दाराला प्रसिद्धी आणि पैसे मिळाले. आता खुराकाच्या खर्चाची सोय झाली होती. आणखी एकदोन कुस्त्या जिंकल्यावर दारा सिंग यांनी पहारेकर्‍याची नोकरी सोडून दिली आणि कुस्तीवर संपूर्ण ध्यान द्यायला सुरुवात केली. काही वर्षांनी दारा सिंग सिंगापूरवरून इंडोनेशिया आणि श्री लंका येथे गेले आणि तिथल्या पहिलवानांना हरवून भारतात(मुंबईत) आले. त्या वेळी मुंबईत युरोपी कुस्तीगीर किंगकाँगचा बोलबाला होता. किंगकाँग आपल्या पाशवी शक्तीसाठी आणि उद्धटपणासाठी कुप्रसिद्ध होता. दारासिंगने मुंबईत त्याच्याशी जबरदस्त कुस्ती खेळून त्याचा पाडाव केला. किंगकाँगला हा अपमान जिव्हारी लागला आणि त्याने तो सिंगापूरला कायमसाठी निघून गेला. त्यानंतर दारा सिंग युरोपात गेले भरपूर कुस्त्या खेळले आणि तिथेही त्यांनी कुस्तीत एकदाही न हरण्याचा विक्रम केला. शेवटी १९५९ मध्ये कॅनडाला जाऊन तिथे कुस्त्या मारून दारा सिंग यांनी कॉमनवेल्थसाठी ठेवलेली ट्रॉफी जिंकली आणि ते भारतात परत आले.

निवृत्तीनंतरचे आयुष्य

कुस्तीतून आणि चित्रपटांतून निवृत्त झाल्यावर दारा सिंग आपल्या रशियन पत्नीसह आणि मुलां-नातवंडांसमवेत जुहूच्या बंगल्यात मजेने राहत आहेत. अजूनही ते औरंगाबाद आणि भारतातील इतर शहरांत जाऊन पहिलवानांना मार्गदर्शन करतात, आणि आपल्या अध्यक्षतेखाली कुस्त्यांचे फड भरवतात. त्यांच्या मुलाचे नाव विंदू आहे. तो अनेकदा दूरचित्रवाणीवर झळकतो. दारा सिंग शाकाहारी होते आणि अजूनही आहेत. ते इतर पंजाबी माणसांप्रमाणे तंदूर रोटी आणि पराठे खात नाहीत तर साधे फुलके सौम्य भाजीवबरोबर खातात. म्हणूनच बहुधा त्यांचा स्वभाव इतका शांत आहे.