भारतातील कृषी शास्त्रज्ञ

विज्ञान, रसायन, इलेक्ट्रॊनिक्स, भूगर्भशास्त्र, वैद्यकशास्त्र आदी विषयांतले शास्त्रज्ञ आंतराराष्ट्रीय पारितोषिकांनी सन्मानित झाल्यामुळे जनतेला माहीत असतात. गणितज्ञ, इतिहासतज्ज्ञ, भूगोलतज्‍ज्ञ, अर्थतज्‍ज्ञ हेही माहीत असतात. त्यामानाने कृ्षिशास्त्रज्ञ यांची तितकीशी प्रसिद्धी होत नसल्याने त्यांच्याबद्दल पुरेशी माहिती लोकांना नसते.

भारतात असे अनेक कृषी शास्त्रज्ञ होऊन गेले आणि अजूनही आहेत. त्यांच्याबद्दल ही माहिती :

भारतातील कृषी शास्त्रज्ञ

• वाल्मीकी श्रीनिवास अय्यंगार (वैदिक कृषिशास्त्राचे अभ्यासक), केशवपुरी (यवतमाळ)
• सूर्य आचार्य
• डॉ. दिलबागसिंग अठवाल
• डॉ. आनंद दिनकर कर्वे
• डॉ.पांडुरंग सदाशिव खानखोजे
• दादाजी खोब्रागडे
• डॉ. आ.भ. जोशी
• श्रीपाद अच्युत दाभोळकर
• डॉ. य.ल.नेने
• पराशर (कृषि पाराशर या इसवी सनापूर्वी लिहिल्या गेलेल्या ग्रंथाचा कर्ता), याशिवाय गर्ग, बृहद्गर्ग, कश्यप, विष्णुगुप्त, गरुडमान, बादरायण, विश्वकर्मा, भारद्वाज, कपिला इ.इ.
• डॉ. जयंतराव पाटील
• डॉ. हरिश्चंद्र पाटील
• ज्ञानेश्वर बोडके, माण-मुळशी(पुणे जिल्हा)
• चंदीप्रसाद भट्ट
• डॉ.उदय भवाळकर
• ग्रेगर जोहान मेंडेल (ऑस्ट्रिया)
• जस्टिन लायबेग (जर्मनी)
• वराहमिहिर (बृहत्संहिता ग्रंथाचा कर्ता)
• शारंगधर (शारंगधरपद्धती या ग्रंथाचा कर्ता)
• सुरेश वाघधरे
• सूरपाल (वृक्षार्युर्वेद ग्रंथाचा कर्ता)
• डॉ. एम.एस. स्वामिनाथन

---

विदेशी कृषिशास्त्रज्ञ

• डॉ. जॉर्ज वॉशिंग्टन कार्व्हर (अमेरिका)
• मासानोबू फुकुओका (जपान)
• डॉ. नॉर्मन अर्नेस्ट बोरलॉग (अमेरिका)
• ग्रेगर जोहान मेंडेल (ऑस्ट्रिया)
• कार्ल लीनियस (स्वीडन)
• अल्बर्ट हार्वर्ड (ब्रिटन)

संदर्भ

[१] भारतीय कृषि का इतिहास