रॉयल ऑपेरा हाऊस (मुंबई)

मुंबईत गिरगावाध्ये सँडहर्स्ट पुलाजवळ रॉयल ऑपेरा हाउस नावाची एक देखणी इमारत आहे. जहांगीर फ्रामजी काकरा आणि मॉरिस बँडमन यांच्या प्रयत्‍नांतून हे ऑपेरा हाऊस उभारण्यात आले होते. या इमारतीसाठी तेव्हा साडे सात लाखांचा खर्च आला होता. १९१२मध्ये पाचव्या किंग जॉर्जने या वास्तूला 'रॉयल' अशी उपाधी वापरण्याची परवानगी दिली.

ऑपेरा हाउसमध्ये बालगंधर्वांपासून ते राज कपूर, लता मंगेशकर अशा अनेक दिग्गजांनी आपली कला सादर केली. १६ ऑक्टोबर १९११ रोजी येथे पहिला कार्यक्रम झाला होता. पुढे चित्रपटांचे प्रस्थ वाढल्यानंतर नाटकांना आणि संगीत कार्यक्रमांना ओहोटी लागली आणि या वास्तूमध्ये चित्रपट दाखवण्याची सोय करण्यात आली. नावसुद्धा बदलून ‘न्यू ऑपेरा हाउस’ करण्यात आले. पुढे ऑपेरा हाऊसमध्ये चित्रपट पाहायला येणार्‍या रसिकांची संख्या कमी झाली त्यामुळे १९९१ मध्ये ऑपेरा हाऊसवर पडदा पडला. आणि या वास्तूची रयाच गेली. नंतरच्या काळात एकपडदा चित्रपटगृहांनाच वाईट दिवस आल्याने इमारतीत पुन्हा चित्रपटगृह होणे काठीण झाले. तेव्हा या इमारतीचा कायापालट करून परत तिला मूळचे भव्यदिव्य स्वरूप देण्याचे प्रयत्‍न नव्याने सुरू झाले.