मृदुला गर्ग

मृदुला गर्ग (जन्म : कलकत्ता, २५ ऑक्टोबर, १९३८) या एक हिंदी लेखिका आहेत. १९६०मध्ये अर्थशास्त्र विषयात एम.ए. केल्यानंतर त्यांनी ३ वर्षे दिल्ली विद्यापीठात अध्यापन केले आहे. कादंबर्‍या, कथासंग्रह, नाटके आणि ललित लेखसंग्रह वगैरे मिळून, मृदुला गर्ग यांची सुमारे ४० पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत.

मृदुला गर्ग यांच्या पुस्तकांची इंग्रजी, जर्मन, झेक आणि जपानी भाषांत अनुवाद झाले आहेत.

मृदुला गर्ग या ’इंडिया टुडे’ साप्ताहिकात तीन वर्षे ’कटाक्ष’ नावाचे सदर लिहीत होत्या.

अमेरिकेतील कोलंबिया विद्यापीठात झालेल्या एका संमेलनात मृदुला गर्ग यांनी हिंदी साहित्यात महिलांबाबत होणारा भेदभाव या विषयावर व्याख्यान दिले होते.

मृदुला गर्ग यांच्या लिखाणात त्यांची पर्यावरण-संवर्धनासंबंधी जागरुकता दिसून येते. महिला आणि मुले यांच्यासाठी समाजकार्य करण्यात त्यांना रस आहे.

मृदुला गर्ग यांची प्रसिद्ध पुस्तके

• अनित्या (कादंबरी)
• उर्फ सैम (कथासंग्रह)
• उसके हिस्से की धूप (कादंबरी)
• एक और अजनबी (नाटक)
• एक यात्रा संस्मरण- कुछ अटके कुछ भटके (ललित लेखसंग्रह)
• कठगुलाब (कादंबरी)
• कर लेंगे सब हज़म (विनोदी)
• कितनी कैदें (कथासंग्रह)
• ग्लेशियर से (कथासंग्रह)
• चर्चित कहानियाँ (कथासंग्रह)
• चित्तकोबरा (कादंबरी)
• जादू का कालीन (नाटक)
• जूते का जोड़ गोभी का तोड़ (कथासंग्रह)
• टुकड़ा टुकड़ा आदमी (कथासंग्रह)
• डैफ़ोडिल जल रहे हैं (कथासंग्रह)
• तीन कैदें और सामदाम दंड भेद (नाटक)
• मिलजुल मन (कादंबरी)
• मेरे देश की मिट्टी अहा (कथासंग्रह)
• मैं और मैं (कादंबरी)
• रंग ढंग तथा चुकते नहीं सवाल (ललित लेखसंग्रह)
• वंशज (कादंबरी)
• शहर के नाम (कथासंग्रह)
• संगति विसंगति (कथासंग्रह)
• समागम (कथासंग्रह)

मृदुला गर्ग यांना मिळालेले पुरस्कार आणि सन्मान

• उत्तर प्रदेश हिंदी संस्थान यांचा साहित्य भूषण सन्मान
• ’उसके हिस्से की धूप’ला मध्य प्रदेश सरकारचा पुरस्कार (१९७५)
• ’जादू का कालीन’ला नाट्यलेखनाचा मध्य प्रदेश सरकारचा पुरस्कार (१९९३)
• २००३ साली सुरीनाममध्ये झालेल्या जागतिक हिंदी संमेलनात मिळालेला जीवनगौरव साहित्य सेवा सन्मान
• कठगुलाब या कादंबरीसाठी ज्ञानपीठाचा वाग्देवी पुरस्कार (२००३)
• कठगुलाब या कादंबरीसाठी २००४ मध्ये व्यास सन्मान
• ’मिलजुल मन’साठी साहित्य अकादमी पुरस्कार (२०१३)
• हिंदी अकादमीचा १९८८ सालचा साहित्यकार सन्मान