वास्तुशास्त्र

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
arquitectura (es); Baukōnszt (szl); Byggingarlist (is); فَنہِ تعمیٖرات (ks); seni bina (ms); архитектурæ (os); architecture (en-gb); معماري (ps); فن تعمیر (pnb); معماری (ur); architektúra (sk); arquitectura (oc); Аркитектурсь (mdf); Archidekduur (gsw); Meʼmorlik (uz); স্থাপত্য (as); архитектура (mk); Architektur (bar); आर्किटेक्चर (bho); Arquitetura (ext); architecture (fr); arhitektura (hr); वास्तुशास्त्र (mr); معماری (glk); Arkėtektūra (sgs); архитектура (sr); Architektur (lb); arkitektur (nb); memarlıq (az); Architecture (hif); Mimarlıq (crh); arkkitektuur (smn); عمارة (ar); Arkitektouriezh (br); ဗိသုကာပညာ (my); 建築學 (yue); Архитектура (ky); arquiteutura (ast); Uyilo lwezakhiwo (xh); архитектура (ba); pensaernïaeth (cy); Architetüra (lmo); ailtireacht (ga); ճարտարապետություն (hy); 建筑学 (zh); Boukeunst (fy); არქიტექტურა (ka); 建築 (ja); Architectura (ia); Karatun Gine-gine (ha); عماره (arz); ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය (si); Architectura (la); वास्तुशास्त्रम् (sa); वास्तुशास्त्र (hi); 建築學 (wuu); arkkitehtuuri (fi); hoahoanga whare (mi); Architectuur (li); arkkitehtuur (sms); கட்டிடக்கலை (ta); архітэктура (be-tarask); Arhitektur (vep); Vuaki (ts); Arhitecturâ (rup); Arkitekture (pag); Arkitektura (ceb); arhitektura (sh); архітектура (rue); Baukunst (stq); Architetura (vec); ཁང་རྩིག་བཟོ་རིག (bo); arsitektur (id); Architittura (co); Calmanaliztli (nah); Memarəti (tly); വാസ്തുവിദ്യ (ml); Ճարտարապետութիւն (hyw); architecture (en); Arkitektura (bcl); архітэктура (be); هندسة معمارية (ary); Aarkitekchur (pih); স্থাপত্য (bpy); Архитектура (bg); Arkitecture (pcd); arhitectură (ro); Architettura (nap); pennserneth (kw); Maritrano (mg); arkitektur (sv); Архитектурэ (mo); architectuur (nl); 建築 (zh-hk); меъморӣ (tg); Arkitekturo (io); ສະຖາປັດຕະຍະກຳ (lo); 건축 (ko); architektura (pl); arkitekturo (eo); Architeture (fur); Arkitectura (pap); Arquitectura (an); Architektura (csb); Gióng-dé̤ṳk-hŏk (cdo); Arsitèktur (jv); سني بينا (ms-arab); معماری (fa); Larchitèktir (gcr); arkitekturë (sq); ארכיטעקטור (yi); Arch·itèctura (frp); architektura (hsb); kiến trúc (vi); mimarlık (tr); arhitektūra (lv); arkitektura (ilo); architektūra (lt); Архитектура (inh); Arsitéktur (su); Uvaki (sn); airchitectur (sco); Архитектур (mn); arkitektur (nn); arquitetura (pt-br); Bumav (vo); Arsitektur (min); Ehitüskunst (vro); ವಾಸ್ತುಕಲೆ (kn); نژیاروانی (ckb); 建築學 (gan); Akiteksa (bi); Jogapokuaa (gn); arkitektur (da); স্থাপত্য (bn); ᐃᒡᓗᕐᔪᐊᑦ ᐋᖅᑭᒃᓯᒪᓂᖏᑦ (iu); építészet (hu); ሥነ ሕንጻ (am); Ard-obbrinys (gv); Arkitektura (eu); arhitektura (bs); architektura (cs); معمارلیق (azb); Sumaq wasichay kamay (qu); Aachitecha (jam); Архитектура (ce); Arkitektura (lad); архітектура (uk); architektuur (nds-nl); avahîsazî (ku); สถาปัตยกรรม (th); Achitekti (ht); Argitektuur (af); Architectuthe (nrm); არქიტექტურა (xmf); Architectura (ie); אדריכלות (he); Архитектура (tt); Arquitetura (mwl); Vegeduropa (avk); భవన నిర్మాణ శాస్త్రం (te); arkitektuvra (se); Baukonst (frr); ꯌꯨꯝꯁꯥꯂꯣꯟ (mni); Architetura (pms); Architectuur (zea); architettura (it); Kiàn-tio̍k (nan); ਵਾਸਤੂਕਲਾ (pa); arkitekture (nov); arhitektuur (et); Architetura (sc); Уран барилга (bxr); Architektur (de); архитектура (ru); Arhitektuuru (olo); Bokunst (nds); arquitetura (pt); Arkitettura (mt); Arciteta (lfn); Architettua (lij); आर्किटेक्चर (new); arhitektura (sl); arkitektura (tl); 建築 (zh-hant); Сәулет өнері (kk); Arkitektura (war); Ujenzi (sw); ailtireachd (gd); Tasegda (kab); Ilusilersugaaneq (kl); Архитектура (sah); Архитектура (cv); arquitectura (ca); arquitectura (gl); Architittura (scn); αρχιτεκτονική (el); Architecture (en-us) arte y técnica humana de diseñar, proyectar y construir edificios o espacios públicos (es); tant el procés com el producte de la planificació, el disseny i la construcció (ca); Auseinandersetzung des Menschen mit gebautem Raum (de); si procesi ashtu edhe produkti i planifikimit, projektimit dhe konstruksionit (sq); فرآیند طراحی و ساخت شامل نقشه‌کشی، طراحی و ساخت (fa); kunst, videnskab og praktisk anvendelse af design og planlægge bygninger og rum (da); bir ürünün hem planlaması, hem tasarımı ve hem de yapım süreci (tr); فن تعمیر کی اقسام (ur); umenie a veda o navrhovaní a stavbe budov, objektov a stavieb (sk); תחום אמנותי העוסק בתכנון מבנים (he); 構造物 (zh-hant); वास्तुकला (hi); rakennustaiteen ja tekniikan muoto (fi); অট্টালিকাৰ আৰ্হি প্ৰস্তুত, নিৰ্মাণ আৰু সুশোভিতকৰণৰ বিষয়ৰ অধ্যয়নৰ সৈতে জড়িত বিজ্ঞানৰ এক শাখা (as); arto pri konstruado de diversaj strukturoj (eo); věda a umění spojené s vytvářením plánů a designů budov a dalších objektů, jejich stavbou a konstrukcí (cs); கட்டமைப்புகளை வடிவமைத்தல், செயல்முறைத் திட்டமிடல், கட்டிடங்கள் கட்டுவதை உள்ளடக்கியது (ta); बिल्डिंग, पुल इत्यादि के रचना के कला आ अइसन रचना सभ (bho); science de la conception et de la construction des bâtiments (fr); konsten, vetenskapen och den praktiska tillämpningen att formge och planera byggnader och rum (sv); both the process and product of planning, designing and construction (en); Disiplina che ła ga el fin de l'organixasion del spasio a calsiasi grandesa. (vec); arte e técnica de desenhar, projetar e construir edifícios ou espaços públicos (pt); կառուցելու, շենքեր և կառույցներ նախագծելու արվեստ (hy); arte e técnica humana de deseñar, proxectar e construír edificios e lugares públicos (gl); Die kuns en wetenskap om boubedrywe te ontwerp (af); теория и практика проектирования и строительства зданий, сооружений и их комплексов (ru); pamay-an ken produkto ti panagplano, panagdibuho ken panangipatakder (ilo); Resulta at proseso ng pagpaplano, pagdidisenyo at pagpapatayo ng mga gusali at iba pang istruktura (tl); toda construção e modelagem artificial no ambiente físico (pt-br); disciplina che ha come scopo la progettazione dello spazio alla scala dell'essere umano (it); bina tikmək, dizayn etmək sənəti və elm sahəsi (az); dziedzina nauki i sztuki (pl); kunstnerisk disiplin som går ut på å konstruere og formgi byggverk i et landskap; begrepet brukes også om selve byggverkets eksistens og uttrykk (nb); verzamelterm voor de kunst van het bouwen (nl); तकनीक means (hif); 人間が活動するための空間を内部に持った構造物を、計画、設計、施工そして使用するに至るまでの過程全体 (ja); процес і результат планування, розробки і будування (uk); akoranga (mi); both the process and product of planning, designing and construction (en); عملية معالجة وإنتاج وتخطيط وتصميم البناء (ar); both the process and product of planning, designing and construction (en-us); 건물이나 다른 구조물을 계획하고 설계하고 건설하는 과정과 그 결과물 (ko) Arquitectura (es); építészettudomány, építészeti tudományok (hu); तामीराती फ़न, فَنِ تعمیٖر (ks); arquitectura (ast); зодчество (ru); Architekturen, Sowohl Prozess als auch Produkt der Planung, des Entwurfs und der Konstruktion, Baukunst (de); arkitektura (sq); bouwkeunst (nds-nl); mîmarî (ku); فن تعمیر (ur); वास्तुकला (hi); ਉਸਾਰੀ ਕਲਾ (pa); বাস্তুকলা (as); arĥitekturo (eo); Architektura (cs); கட்டடக் கலை, கட்டடக்கலை (ta); स्थापत्य, आर्कीटेक्चर (bho); дойлідзтва (be-tarask); arquitectura (pt); छें विज्ञान (new); arkkitektuur (sms); สถาปัตยกรรมศาสตร์, คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ (th); Kiàn-tio̍k-ha̍k (nan); Usanifu, Msanifu, usanifu majengo (sw); 建築學, 營造學, 营造学 (zh); Сәулет (kk); arkitekisa (bi); pensaerniaeth (cy); تەلارسازی, میعماری, ئارکیتێکچە (ckb); Архитектурась (mdf); 技術知 (ja); Savouriezh (br); architektua (bar)
वास्तुशास्त्र 
both the process and product of planning, designing and construction
 
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
प्रकारशैक्षणिक ज्ञानशाखा,
industry,
type of arts,
विशेषता,
field of study
उपवर्गdesign
ह्याचा भागAEC industry,
built environment and design studies
वापर
भाग
  • architectural structure
  • architectural element
पासून वेगळे आहे
  • architectural activity
  • architectural engineering
  • wing
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr
वास्तुशास्त्र

वास्तुशास्त्र हे वास्तू बांधण्याचे व वास्तूच्या आजूबाजूला व आतल्या भागात करावयाच्या रचनांचे शास्त्र आहे. वास्तुकला ललितकलाची एक शाखा असून ज्याचे उद्देश्य औद्योगिकीचे सहयोग घेऊन उपयोगिताच्या दृष्टि ने उत्तम भवननिर्माण करने हे आहे.

वास्तु शास्त्राचा उपयोग हा संपूर्ण मानव जातीच्या फायद्या साठी आहे. या वर अनेक अभ्यास करणारे विद्वान आहेत . ह्या शास्त्राचा अभ्यास असतो. यात दिशा

मृदा परीक्षण वास्तु परीक्षण असे प्रकार येतात आजकालच्या आधुनिक जीवनशैलीत ही फ्लॅट आणि बंगला पद्धती मध्ये हे शास्र लाभदायक ठरते व तसे अनेक अनुभव ही आहेत तसेच नियमांचे पालन करून मन्युषाने जर वास्तु राहणी मान ठेवले तर त्याला लाभदायक ठरते

वास्तुशास्त्र हा वास्तु विद्याचा मजकूर भाग आहे - प्राचीन भारतातील वास्तुकला आणि डिझाइन सिद्धांतांबद्दल व्यापक ज्ञान. वास्तु विद्या ज्ञान आणि संकल्पनांचा संग्रह आहे ज्यात कठोर नसलेल्या लेआउट आकृत्यांसह किंवा त्याशिवाय समर्थन दिले जाते. त्याऐवजी, या कल्पना आणि संकल्पना इमारतींच्या इमारतीत किंवा संग्रहात जागा आणि फॉर्मच्या संस्थेसाठी मॉडेल आहेत, त्यांच्या एकमेकांच्या संबंधातील त्यांच्या कार्ये, त्यांचा वापर आणि वास्तूच्या एकूण फॅब्रिकच्या आधारे. बहुतेक विशाल शास्त्र ग्रंथांमध्ये हिंदू मंदिर आर्किटेक्चरचा समावेश आहे, परंतु घरे, शहरे, शहरे, गार्डन्स, रस्ते, वॉटर वर्क्स, दुकाने आणि अन्य सार्वजनिक भागांची रचना आणि आराखडेदेखील कव्हर केले आहेत.

इतिहास[संपादन]

वास्तुशास्त्र आणि सिंधू घाटी सभ्यता या रचनांच्या सिद्धांतांचा दुवा साधणारे सिद्धांत तयार केले गेले आहेत, परंतु सिंधू व्हॅली लिपी अस्पष्ट राहिल्यामुळे विद्वान कपिला वात्स्यायन अशा संबंधांवर अनुमान लावण्यास टाळाटाळ करतात. चक्रवर्तींच्या मते वास्तु विद्या इतकी जुनी वैदिक काळाची आहे आणि ती विधी वास्तूशी जोडली गेली आहे. मायकेल डब्ल्यू. मेस्टर यांच्यानुसार, अथर्ववेदात रहस्यमय कॉसमोगोनी असलेले श्लोक आहेत जे वैश्विक नियोजनासाठी एक नमुना प्रदान करतात, परंतु ते वास्तुशास्त्र किंवा प्रगतीचे प्रतिनिधित्व करीत नाहीत. सराव. वराहिहिराची बृहत संहिता सहावी शतकातील इ.स. रोजी लिहिली गेली आहे, असे मेस्टर यांनी म्हटले आहे की, "शहरे व इमारती आखण्यासाठी विशालपुरुषमंडळासारखे काहीतरी" असे वर्णन करणारे पहिले भारतीय मजकूर आहे. शास्त्राचे विशेष क्षेत्र म्हणून वास्तू विद्याचा उदय हा पहिल्या शतकातील महत्त्वपूर्ण शतकाच्या आधीपासूनच झाला असावा असा अंदाज आहे.

हे सुद्धा पहा[संपादन]

घरासाठी मराठी वास्तुशास्त्र