Jump to content

रानमांजर

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

रानमांजर हे दोन लहान जंगली मांजरांच्या प्रजातींचा समावेश असलेले एक प्रजाती संकुल आहे: युरोपियन वन्य मांजर (फेलिस सिल्व्हेस्ट्रिस) आणि आफ्रिकन रानमांजर (एफ. लिबिका). युरोपियन रानमांजर युरोप, अनातोलिया आणि काकेशसमधील जंगलात राहतात, तर आफ्रिकन रानमांजर अर्ध-रखरखीत लँडस्केप आणि आफ्रिका, अरबी द्वीपकल्प, मध्य आशिया, पश्चिम भारत आणि पश्चिम चीनमध्ये राहतात. रानमांजाच्या प्रजाती फर नमुना, शेपटी आणि आकारात भिन्न असतात: युरोपियन वन्य मांजाची लांब फर आणि गोलाकार टोक असलेली झुडूप असलेली शेपटी असते; लहान आफ्रिकन रानमांजर अधिक हलके पट्टेदार आहे, लहान वालुकामय-राखाडी फर आणि निमुळता शेपूट आहे; आशियाई वन्य मांजर दिसली.

रानमांजर आणि मांजर कुटुंबातील इतर सदस्यांचा १०-१५ दशलक्ष वर्षांपूर्वी एक समान पूर्वज होता. युरोपियन वन्य मांजर सुमारे ८,६६,००० ते ४,७८,००० वर्षांपूर्वी क्रोमेरियन अवस्थेत विकसित झाले; त्याचा थेट पूर्वज फेलिस लुनेन्सिस होता. सिल्व्हेस्ट्रिस आणि लिबिका वंश बहुधा १,७३,००० वर्षांपूर्वी वेगळे झाले होते.

२००२ पासून IUCN रेड लिस्टमध्ये वन्य मांजराचे वर्गीकरण सर्वात कमी काळजी म्हणून केले गेले आहे, कारण ते मोठ्या प्रमाणावर वितरित केले गेले आहे आणि जागतिक लोकसंख्या स्थिर आणि २०,००० पेक्षा जास्त प्रौढ व्यक्ती मानली जाते. तथापि, काही श्रेणीच्या देशांमध्ये दोन्ही वन्य मांजरांच्या प्रजातींना पाळीव मांजर आणि रोगांच्या प्रसारामुळे धोका असल्याचे मानले जाते. स्थानिक धमक्यांमध्ये वाहने मारणे आणि छळ यांचा समावेश होतो.

आफ्रिकन वन्य मांजर आणि मानव यांच्यातील संबंध निओलिथिक क्रांतीच्या काळात वसाहतींच्या स्थापनेसह विकसित झाल्याचे दिसून येते, जेव्हा सुरुवातीच्या शेतकऱ्यांच्या धान्य दुकानातील उंदीर वन्य मांजरींना आकर्षित करत होते. या संबंधामुळे शेवटी ते पाळीव आणि पाळीव प्राणी बनले: पाळीव मांजर ही आफ्रिकन वन्य मांजराची थेट वंशज आहे. ही प्राचीन इजिप्तमधील प्रतिष्ठित मांजरींपैकी एक होती.