राजेंद्र के. पचौरी

राजेंद्रकुमार पचौरी (२० ऑगस्ट १९४० - १३ फेब्रुवारी २०२०) हे इंटरगव्हर्नमेंटल पॅनल ऑन क्लायमेट चेंजचे (आयपीसीसी) अध्यक्ष होते आणि त्यांच्या जागी होसुंग ली होते. लैंगिक शोषणाचे अनेक आरोप झाल्यानंतर फेब्रुवारी २०१५ मध्ये त्यांनी राजीनामा दिला. आयपीसीसीला त्यांच्या कार्यकाळात शांततेचे नोबेल पारितोषिक देण्यात आले. ते एनर्जी अँड रिसोर्सेस इन्स्टिट्यूटचे (तेरी) अध्यक्ष आणि महासंचालक होते.

पार्श्वभूमी

पचौरी यांचा जन्म भारतातील नैनीताल येथे झाला. त्यांचे शिक्षण लखनऊच्याला मार्टिनियर कॉलेजमध्ये आणि बिहारमधील जमालपूर येथील इंडियन रेल्वे इन्स्टिट्यूट ऑफ मेकॅनिकल अण्ड इलेक्ट्रिकल इंजिनीअरिंगमध्ये झाले. ते स्पेशल क्लास रेल्वे अप्रेंटिस, १९५८ बॅचचे होते. या उच्चभ्रू योजनेत भारतात मेकॅनिकल इंजिनीअरिंगचे शिक्षण सुरू झाले.वाराणसीतील डिझेल लोकोमोटिव्ह वर्क्समध्ये त्यांनी भारतीय रेल्वेपासून आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात केली. त्यांना अमेरिकेतील राळेगण येथील नॉर्थ कॅरोलिना स्टेट युनिव्हर्सिटीत प्रवेश मिळाला. तेथे त्यांनी १९७२ मध्ये इंडस्ट्रियल इंजिनीअरिंगमध्ये एमएस आणि १९७४ मध्ये इंडस्ट्रियल इंजिनीअरिंग आणि इकॉनॉमिक्समध्ये सहमेजर्सबरोबर पीएचडी मिळवली. उत्तर आणि दक्षिण कॅरोलिना स्थित एका विशिष्ट भागात विद्युत ऊर्जेच्या मागणीचा अंदाज वर्तवणारे एक गतिमान मॉडेल असे त्यांच्या डॉक्टरल थेसिसचे शीर्षक होते. तो कडक शाकाहारी होता, मुख्यतः "पर्यावरणीय आणि हवामान बदलाच्या परिणामांमुळे" होता.

पुरस्कार

• पद्मभूषण पुरस्कार
• एनडीटीव्ही ग्लोबल इंडियन (२००७)
• नेचर न्यूझ मेकर (२००७)
• युनिडो सद्भावना दूत
• पद्म विभूषण (२००८)
• ऑर्डर ऑफ राइजिंग सन - गोल्ड अँड सिल्व्हर स्टार (२००९)
• शीर्ष १०० ग्लोबल विचारवंत (२००९)
• लिजन ऑफ ऑनरचे अधिकारी