योगिराज बागुल

योगीराज बागूल
जन्म नाव	योगीराज पुंजाबा बागूल
जन्म	१ जून, १९६६ (1966-06-01) खंडाळा, ता. वैजापूर, जि. औरंगाबाद (महाराष्ट्र)
शिक्षण	बी कॉम, एम ए (समाजशास्त्र)
राष्ट्रीयत्व	भारतीय
धर्म	मानव
कार्यक्षेत्र	नोकरी, साहित्यनिर्मिती व समाजकार्य
भाषा	मराठी
साहित्य प्रकार	संशोधनात्मक, ललित, काव्य, चरित्र आणि आत्मचरित्र
विषय	सामाजिक
चळवळ	मराठवाडा विद्यापीठ नामांतर आंदोलन.
प्रभाव	डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, अण्णाभाऊ साठे, बाबुराव बागूल आणि पु.ल.देशपांडे, प्र.के. अत्रे
प्रभावित	डाॅ.गंगाधर पानतावणे आणि प्रा.प्र.ई.सोनकांबळे
वडील	पुंजाबा गुजाजी बागूल
आई	पार्वतीबाई
पत्नी	ललिता
अपत्ये	डॉ.निकिता, निलेश (इंजिनियर)
पुरस्कार	• महाराष्ट्र शासन (२), कोमसाप(२),  • आशीर्वाद पुरस्कार (२),  • कवी अनंत फंदी पुरस्कार-संगमनेर,  • प्रसाद बन वैद्यकिय प्रतिष्ठाण पुरस्कार-नांदेड,  • रोहमारे ग्रामीण साहित्य पुरस्कार-कोपरगाव,  • प्रज्ञा पुरस्कार-नांदेड,  • एकता कल्चर पुरस्कार-मुंबई,  • आपटे वाचन मंदिर पुरस्कार-इचलकरंजी,  • चंद्रकुमार नलगे पुरस्कार-उजळईवाडी,  • गुणवंत कामगार पुरस्कार-म.रा. • उत्कृष्ट संशोधनात्मक साहित्य निर्मितीसाठी सावित्रीबाई फूले पुणे विद्यापीठाचा 'डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर पुरस्कार'

योगीराज बागूल हे मराठी साहित्य क्षेत्रातील आघडीचे लेखक आहेत. ते अतिशय गरीब कुटुंबातून आले आहेत. त्यांनी आईबरोबर जमीनदारांच्या शेतात रोजंदारीचे काम करून आणि माळाला व गायरानात गुरे राखत शालेय शिक्षण तर ऊस तोडणीचे काम करीत महाविद्यालयीन शिक्षण पूर्ण केले.

योगीराज बागूल यांचे शालेय शिक्षण त्यांच्या जन्मगावच्या जिल्हापरिषद हायस्कूलमध्ये झाले तर त्यांनी महाविद्यालयीन शिक्षण औरंगाबाद येथील डॉ बाबासाहेब आंबेडकर कला व वाणिज्य महाविद्यालयातून पुर्ण केले. साहित्याला आकार देण्यासाठी प्रा.प्र.ई. सोनकांबळे यांचे विशेष मार्गदर्शन लाभले. डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांचे जीवन आणि कार्य हा बागूल यांचा विशेष आवडीचा आणि अभ्यासाचा मुख्य विषय असला तरी त्यांनी इतरही वाङमय प्रकाराला स्पर्श केला आहे. बागूल यांनी लिहिलेली पुस्तके अनेक विद्यापीठांमध्ये आणि शिक्षण संस्थांमध्ये अभ्यासक्रमासाठी आहेत. त्यांची डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर चरित्र आणि साधने प्रकाशन समितीवर सदस्य म्हणून निवड झाली आहे.

राष्ट्रीय केमिकल्स आणि फर्टीलायझर्स लि.(भारत सरकारचा उपक्रम) येथे वरिष्ठ अधिकारी पदावर नोकरी करीत आहेत.

भूषवित असलेली पदे

• अजीव सभासद - मुंबई मराठी साहित्य परिषद
• अजीव सभासद - कोकण मराठी साहित्य परिषद,
• सदस्य - डाँ. बाबासाहेब आंबेडकर चरित्र आणि साधने प्रकाशन समिती, महाराष्ट्र शासन.
• सदस्य - डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्मारक अंतर्गत सजावट समिती, ऐरोली, नवी मुंबई.
• सदस्य - स्मृतिशेष घनःशाम तळवटकर जन्मशताब्दी महोत्सव समिती, मुंबई.
• सदस्य - ग्रंथ निवड आणि खरेदी समिती; डाँ. बाबासाहेब आंबेडकर संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था (बार्टी)

साहित्यनिर्मिती

बागूल यांनी लिहिलेल्या काही पुस्तकांची यादी खालीलप्रमाणे आहे:

• प्रिय रामू, चरित्र (पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)
• सोयरिक (काव्यसंग्रह-मृदगंधा प्रकाशन,भोसरी,पुणे)
• ही वाट सुनसान कशी? काव्यसंग्रह (पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)
• पाचट आत्मचरित्र (पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आणि त्यांचे दलितेतर सहकारी भाग-१ वैचारिक (पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)
• तमाशा : विठाबाईच्या आयुष्याचा, चरित्र (पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)
• आठवणीतले बाबासाहेब,व्यक्तिचित्र (पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)
• डॉ. बी. आर. आंबेडकर रेमनिसन्सिज बाय हिज क्लोज असोसिएट्स (इंग्रजी-अनोखी प्रकाशन)
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आणि त्यांचे दलितेतर सहकारी सहकारी भाग-2 वैचारिक,(पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)
• 'यादें बाबासाहेब की' (हिंदी भाषेत) सम्यक प्रकाशन, नवी दिल्ली.
• 'दळण दळीत्ये' (आईच्या जात्यावरच्या ओव्यांचे संकलन-पेरणी प्रकाशन-नवी मुंबई)

समाजभान

महाराष्ट्रातील अनेक शिक्षणसंस्थांमध्ये, महाविद्यालये आणि विद्यापीठांमध्ये वेगवेगळ्या विषयांवर व्याख्याणें.

सह्याद्रि दूरदर्शन, एबीपी आणि साम टव्हिसह अनेक चैनल्सवर वेगवेगळ्या विषयांवर मुलाखती.

स्फुट लिखाण

• आरसपाणी (जेष्ठ लेखक वामन होवाळ यांचा अमृतमहोत्सवी अंक)- लेख
• आठवींतले डाँ.गंगाधर पानतावणे-संपादक वैभव काळखैर (परिवर्तण प्रकाशन) - लेख
• महामानव - संपादन अँड. विश्वास कश्यप - लेख
• आंबेडकरी चळवळीचा शिलेदार अमृतमहोत्सवी गौरवांक) मलपृष्ठी मचकूर

आगामी

• धूमसता धुमकेतू (वामनदादा कर्डक संपूर्ण जीवनचरित्र)
• दगडी वाडा - ग्रामीण मराठी कादंबरी
• डाॅ.आंबेडकरांच्या चळवळीतील तत्कालीन महिलांचे योगदान (खंड-१)
• सावज - ग्रामीण मराठी कादंबरी
• डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर आणि त्यांचे दलितेतर सहकारी (भाग-३)