मध्य प्रांत आणि वऱ्हाड (ब्रिटिश भारत)
Central provinces and Berar मध्य प्रांत आणि वऱ्हाड | |||
ब्रिटीश भारतातील प्रांत | |||
| |||
![]() Central provinces and Berarचे ब्रिटीश भारत देशामधील स्थान | |||
देश | साचा:देश माहिती ब्रिटीश भारत | ||
स्थापना | इ.स.१८१८ | ||
राजधानी | नागपूर | ||
राजकीय भाषा | मराठी,इंग्रजी,हिंदी | ||
क्षेत्रफळ | ४,८८,८५० चौ. किमी (१,८८,७५० चौ. मैल) | ||
लोकसंख्या | १,६८,१३,५८४(१९४१) | ||
प्रमाणवेळ | यूटीसी+०५:३० |
वर्णन[संपादन]
मध्य प्रांत आणि वऱ्हाड (पूर्ण नाव सेंट्रल प्रॉव्हिन्स ॲंन्ड बेरार- CP & Berar) हा ब्रिटिश भारतातील एक प्रांत होता. भारत स्वतंत्र झाल्यावर हा प्रांत मध्य प्रदेश या नावाने ओळखला जाऊ लागला. सध्या या प्रांताचा भूभाग हा भारतातील महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, छत्तीसगड या राज्यांत विभागाला आहे. ब्रिटिश कालीन मध्य प्रांताची राजधानी नागपूर होती. या प्रांतातला वर्हाड हा उपविभाग हा ब्रिटिश सरकारने हैदराबादच्या निजामाकडून कायमच्या भाडेतत्वावर घेतला होता.
प्रशासकीय विभाग[संपादन]
मध्य प्रांताचे प्रशासकीय विभाग:-
१. जबलपूर विभाग
२. नर्मदा विभाग
३. नागपूर विभाग
४. छत्तीसगड विभाग
५. बेरार (वर्हाड) विभाग
मध्य प्रांतातील जिल्हे[संपादन]
अ] जबलपूर विभाग[संपादन]
१. जबलपूर २. सागर ३. दमोह ४. सिवनी ५. मंडला
आ] नर्मदा विभाग[संपादन]
६. नरसिंगपूर ७. हुशंगाबाद ८. निमाड ९. बैतुल १०. छिंदवाडा
इ] नागपूर विभाग[संपादन]
११. नागपूर १२. भंडारा १३. चांदा (हल्लीचे चंद्रपूर) १४. वर्धा १५. बालाघाट
ई] छत्तीसगड विभाग[संपादन]
१६. बिलासपूर १७. रायपूर १८. दुर्ग
उ] वर्हाड विभाग[संपादन]
१९. अमरावती २०. अचलपूर २१. अकोला २२. बुलढाणा २३. वाशीम २४. वणी २५. पुसदा (संस्थान)
संस्थाने[संपादन]
मध्य प्रांतातील संस्थाने:-
१. कालाहंडी २. रायगड ३. सारंगड ४. पटना ५. सोनेपूर ६. रेराखोल ७. बामरा ८. सक्ती ९. कावर्धा १०. छुईखदान ११. कांकेर १२. खैरागड १३. नांदगाव १४. मकराई १५. बस्तर