मधुकरराव धनाजी चौधरी

मधुकरराव धनाजी चौधरी हे महाराष्ट्राचे माजी मंत्री होते. इ.स. १९९० ते इ.स. १९९५ या काळात त्यांनी राज्य विधानसभेचे अध्यक्ष म्हणून काम बघितले.

मधुकरराव चौधरी यांचा जन्म June जून १ 19 १ on रोजी महाराष्ट्रातील जळगाव जिल्ह्यातील रावेर तालुक्यातील खिरोडा येथे झाला. त्यांचे वडील धनजी नाना चौधरी हे ब्रिटिश सरकारमध्ये पोलीस अधिकारी होते. मधुकररावांच्या जन्मानंतर दोन वर्षांनी त्यांनी २ जून १ his. On रोजी आपल्या नोकरीचा राजीनामा दिला आणि महात्मा गांधींच्या हाकेने भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीत अडकले. वडिलांच्या संस्कारांनी प्रेरित होऊन—वर्षीय मधुकर राव यांनी १ 194. Quच्या भारत छोडो आंदोलनात भाग घेतला.

स्वातंत्र्यानंतर धनजी नाना यांनी सातपुडा पर्वतावर आदिवासींची संपूर्ण विकास कामे सुरू केली. त्यांनी आदिवासींना शोषण आणि दडपशाही विरुद्ध संघटित करण्यास सुरुवात केली. त्यांच्या कृतीचा परिणाम म्हणून काही स्वार्थी घटकांना दुखापत झाली. याचा परिणाम म्हणून 19 डिसेंबर 1969 रोजी त्यांची हत्या करण्यात आली. त्यावेळी मधुकरराव हे एम कॉम आणि एलएलबी शिकत होते. वडिलांच्या हत्येने भारावून गेलेल्या मधुकररावांनी त्यांचे अपूर्ण स्वप्न पूर्ण करण्याचे वचन दिले. त्यांनी अर्ध्यावर कायदा अभ्यास सोडला आणि आदिवासींच्या विकासासाठी स्वतःला झोकून दिले. १ 195 2२ ते १ 8 .8 पर्यंत त्यांनी आदिवासी भागात सवर्दय केंद्र चालविले. अनेक धमक्या, निषेध आणि अडथळे असूनही त्यांनी या चार वर्षात आदिवासींच्या सर्वांगीण विकासासाठी काम केले.

आदिवासी भागाचे उत्कृष्ट काम पाहून जळगाव जिल्हा व मुंबई राज्यातील काँग्रेस नेत्यांनी त्यांना १ 195 77 मध्ये विधानसभा निवडणुका लढण्याचे आवाहन केले. प्रतिकूल परिस्थितीतही ते निवडून आले. बृहत्तर मुंबई राज्याचे तत्कालीन मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण यांनी त्यांच्या मंत्रिमंडळात त्यांचा समावेश केला. वयाच्या 24 व्या वर्षी मधुकरराव मंत्री झाले. १ 195 77 ते १ 8 from. या काळात त्यांनी मुंबई व महाराष्ट्र राज्यातील शिक्षण, वित्त व नियोजन, महसूल, पाटबंधारे आणि ऊर्जा, आरोग्य, नगरविकास, सांस्कृतिक कार्य विभाग आणि वन विभाग इत्यादी विभागांमध्ये महत्त्वपूर्ण काम केले. १ 190 ० ते १ 195 from from या काळात महाराष्ट्र विधानसभेचे सभापती म्हणून त्यांनी केलेल्या निरर्थक कार्यामुळे सर्वच पक्षांचा विश्वास आणि आदर मिळाला.

मधुकररावांचा मूळ कल सर्जनशील मूल्यांचा होता म्हणून त्यांनी राजकीय आणि सामाजिक क्षेत्रात उच्च पातळीवर काम केले. सक्रिय राजकीय जीवनातसुद्धा, त्यांच्यावर कधीही घाणेरड्या राजकारणाचा प्रभाव नव्हता आणि स्वच्छ आयुष्य जगले. आदिवासी जाती आधारित सेवांच्या वापरासाठी चौधरी यांनी महाराष्ट्र सामाजिक परिषद, महाराष्ट्र सामाजिक समता परिषद, सामाजिक सुधारणा व हुंडाबळी चळवळ, महाराष्ट्र राज्य ग्रामीण विकास परिषद संस्था आणि पाल येथील सत्पुरा विकास मंडळाची दूरगामी आणि समतावादी सामाजिक दृष्टी प्रात्यक्षिक दाखविली. उद्देशाने स्थापित. गांधीजींच्या विचारांचा प्रभाव घेऊन ते काम करत राहिले.

प्रयोग आणि शिक्षण या क्षेत्रातील त्यांची कामे विलक्षण आणि मूळ आहेत. ते खिरोदा येथील जनता शिक्षण मंडळाचे संस्थापक होते. चौधरी यांनी या संस्थेला शिक्षणाशी संबंधित प्रयोगाची कोनशिला मानली. मुंबईतील वांद्रे स्लम विभागात स्थापित चेतना एज्युकेशन इन्स्टिट्यूट आज 'कॉलेज ऑफ मॅनेजमेंट अँड इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट अँड कॉम्प्यूटर स्टडीज' कार्यरत आहे. त्यांच्याद्वारे मलबार हिल येथे स्थापन झालेल्या 'बाल कल्याण' नावाच्या संस्थेला समाजातील सर्वात खालच्या स्तरामधील मुलांना शिक्षण देण्याचे विशेष महत्त्व आहे. ते पुणे येथील सिंबायोसिस इंटरनॅशनल एज्युकेशन सोसायटीचे संस्थापक अध्यक्ष होते.

सामाजिक समानता कौन्सिलच्या कार्याद्वारे त्यांनी आपल्या घरातून समानता आणि एकता याची कल्पना आणली. त्यांची मुलगी स्नेहाने एका बौद्ध तरुणाशी लग्न केले जे संपूर्ण महाराष्ट्रात प्रसिद्ध झाले.

केवळ हिंदी भाषेतूनच भारताला ऐक्याच्या धाग्यात बांधणे शक्य होईल, यावर त्यांनी भर दिला. म्हणूनच चौधरी यांनी विद्यार्थ्यांपासूनच राज्यात हिंदी भाषेचा प्रचार सुरू केला. १ 197 55 ते १ 1980 From० या काळात त्यांनी महाराष्ट्र राष्ट्रभाषा प्रसार समिती, पुणे अध्यक्ष म्हणून काम पाहिले. १ 1970 .० पासून त्यांच्या निधनानंतर महात्मा गांधींनी स्थापन केलेल्या अखिल भारतीय राष्ट्रीय भाषा अभियान समिती, वर्धाचे ते अध्यक्ष होते. जागतिक हिंदी परिषद आयोजित करण्याची त्यांची कल्पना होती. त्यांनी अनुक्रमे नागपूर आणि दिल्ली येथे पहिले आणि तिसरे जागतिक हिंदी परिषद आयोजित केली. त्यांनी भारतीय प्रतिनिधी मंडळाचे नेतृत्व मॉरिशस येथे आयोजित दुसऱ्या आणि चौथे जागतिक हिंदी परिषदेसाठी केले. या सर्व परिषदांमध्ये आंतरराष्ट्रीय हिंदी विद्यापीठ स्थापन करण्यासाठी आणि यशस्वी करण्यासाठी एकमताने प्रयत्न केले गेले. वर्धा येथे महात्मा गांधी आंतरराष्ट्रीय हिंदी विद्यापीठाच्या स्थापनेत त्यांचे महत्त्वपूर्ण योगदान होते. प्रयाग या हिंदी साहित्य संमेलनाचे ते उपाध्यक्षही होते. १ 19 in in मध्ये इंग्लंडमध्ये सहाव्या जागतिक हिंदी परिषदेत जागतिक भाषा बनण्याच्या योगदानाबद्दल हिंदीला ‘विश्व हिंदी’ पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

8 जुलै, 2010 रोजी हृदयविकाराच्या कारणामुळे वयाच्या वयाच्या 43 व्या वर्षी खिरोदा येथील त्यांच्या निवासस्थानी मरण पावला.

चौधरी वैयक्तिक नसून एक संस्था होती. त्यांच्या प्रेरणेने, बरेच लोक सर्जनशील कार्यात आले. ते मुंबईतील महात्मा गांधी फिल्म फाऊंडेशन संस्थेचे अध्यक्ष होते. ही संस्था गांधीजींशी संबंधित ऐतिहासिक पुरावे आणि चित्रपट तयार आणि संग्रहित करते. [१]