भारतातील दूरध्वनी क्रमांक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
भारत telephone numbers
भारताचे नकाशातील स्थान
Location
देश भारत
खंड आशिया
नियामक दूरसंचार विभाग
प्रकार बंद
दूरध्वनी क्रमांक लांबी १०
क्रमांकन योजना National Numbering Plan - 2003
अखेरचे अद्यतनित १३ एप्रिल २०१५
एक्सेस कोड
देश कोड +९१
आंतरराष्ट्रीय कॉल कोड ००
ट्रंक उपसर्ग

भारतातील दूरध्वनी क्रमांक दूरसंचार विभागामार्फत २००३ च्या राष्ट्रीय क्रमांकाच्या योजनेअंतर्गत दिले जातात. क्रमांकन योजना अखेरची २०१५ मध्ये अद्यतनित केली गेली होती. आंतरराष्ट्रीय दूरसंचार संघटनेने भारताला कॉलिंग कोड "९१" नियुक्त केला आहे.

लॅंडलाइन क्रमांक[संपादन]

सबस्क्राइबर ट्रंक डायलिंग (एसटीडी) कोड हा प्रत्येक शहर / शहर / खेड्यांना देण्यात आले आहे, मोठ्या मेट्रो शहरांमध्ये एरिया कोड (एसटीडी कोड) आहेत, जे २ ते ८ लांबीचे आहेत.

  • ११ - नवी दिल्ली, दिल्ली
  • २२ - मुंबई, महाराष्ट्र
  • ३३ - कोलकाता, पश्चिम बंगाल
  • ४४ - चेन्नई, तामिळनाडू
  • २० - पुणे, महाराष्ट्र
  • ४० - हैदराबाद, तेलंगणा
  • ७९ - अहमदाबाद, गुजरात
  • ८० - बेंगळुरू, कर्नाटक

टियर -२ शहरे किंवा भारतातील सांस्कृतिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण शहरांमध्ये एसटीडी कोड आहे ज्यामध्ये 3 अंक आहेत. उदाहरणार्थ,

  • १२० - गाझियाबाद / नोएडा, उत्तर प्रदेश
  • १२४ - गुडगाव, हरियाणा
  • १२९ - फरीदाबाद, हरियाणा
  • १३५ - देहरादून, उत्तराखंड
  • १४१ - जयपूर, राजस्थान
  • १६० - खारार, रूपनगर जिल्हा व कुरळी, साहिबजादा अजितसिंग नगर जिल्हा, पंजाब
  • १६१ - लुधियाना, पंजाब
  • १२२ - चंदीगड राजधानी क्षेत्र किंवा बृहत्तर चंडीगडमध्ये पंजाबमधील मोहाली आणि हरियाणामधील पंचकुला यांचा समावेश आहे
  • १७५ - पटियाला, पंजाब
  • १८१ - जालंधर, पंजाब
  • २१७ - सोलापूर, महाराष्ट्र
  • २३१ - कोल्हापूर, महाराष्ट्र
  • २३३ - सांगली, महाराष्ट्र
  • २४० - औरंगाबाद, महाराष्ट्र
  • २४१ - अहमदनगर, महाराष्ट्र
  • २५० - वसई-विरार, पालघर जिल्हा, महाराष्ट्र
  • २५१ - कल्याण-डोंबिवली, ठाणे जिल्हा, महाराष्ट्र
  • २५३ - नाशिक, महाराष्ट्र
  • २५७ - जळगाव शहर
  • २६० - वलसाड, गुजरात आणि दमण, भारत
  • २६१ - सूरत, गुजरात
  • २६५ - वडोदरा, गुजरात
  • ३४३ - दुर्गापूर, पश्चिम बंगाल
  • ४१३ - पॉन्डिचेरी
  • ४२२ - कोयंबटूर, तामिळनाडू
  • ४३१ - तिरुचिराप्पल्ली, तामिळनाडू
  • ४५२ - मदुरै, तामिळनाडू
  • ४६२ - तिरुनेलवेली, तामिळनाडू
  • ४७४ - कोल्लम, केरळ
  • ४८४ - कोची, केरळ
  • ५१२ - कानपूर, उत्तर प्रदेश
  • ५३३ - लखनऊ, उत्तर प्रदेश
  • ५३२ - अलाहाबाद, उत्तर प्रदेश
  • ५४२ - वाराणसी, उत्तर प्रदेश
  • ५५१ - गोरखपूर, उत्तर प्रदेश
  • ५६२ - आग्रा, उत्तर प्रदेश
  • ५८१ - बरेली, उत्तर प्रदेश
  • ५९१ - मुरादाबाद, उत्तर प्रदेश
  • ६२१ - मुझफ्फरपूर, बिहार
  • ६१२ - पटना, बिहार
  • ६४१ - भागलपूर, बिहार
  • ६५७ - जमशेदपूर, झारखंड
  • ७१२ - नागपूर, महाराष्ट्र
  • ७२१ - अमरावती, महाराष्ट्र
  • ७२४ - अकोला, महाराष्ट्र
  • ७५१ - ग्वाल्हेर, मध्य प्रदेश
  • ७६१ - जबलपूर, मध्य प्रदेश
  • ८३१ - बेळगाव, कर्नाटक
  • ८३६ - हुबळी आणि धारवाड, कर्नाटक
  • ८७० - वारंगल, तेलंगणा
  • ८९१ - विशाखापट्टणम, आंध्र प्रदेश

कानपूर आणि लखनऊ ही दोन शहरे होती ज्यात देशातील पहिला एसटीडी कॉल केला गेला होता. भारतात सर्व फोन नंबरची (एसटीडी कोड आणि फोन नंबर) लांबी १० अंकांवर स्थिर आहे, उदाहरणार्थ २२१३२००००० एसटीडी कोड म्हणजेच २२ पुणे आणि फोन नंबर १३२०००००. सामान्यत: मोठ्या महानगरांमध्ये लॅंडच्या नंबरची लांबी जास्तीत जास्त ८ अंकांची असते.

लॅंडलाईन ऑपरेटर फिक्स्ड लाइन सर्व्हिसेस (वायर किंवा वायरलेस) उपलब्ध करून देणारे बरेच ऑपरेटर असल्यामुळे, प्रत्येक टेलिफोन ऑपरेटरसाठी वेगळा कोड असतो, जो फोन नंबरमधील पहिला अंक असतो. [१][२]

  • बीएसएनएल / एमटीएनएल - क्रमांक '२' ने प्रारंभ होतो
  • रिलायन्स कम्युनिकेशन्स - क्रमांक '३' ने प्रारंभ होतो
  • भारती एअरटेल - क्रमांक '४' ने प्रारंभ होतो
  • एमटीएस इंडिया / एचएफसीएल - क्रमांक '५' ने प्रारंभ होतो
  • टाटा इंडिकॉम - क्रमांक '६' ने प्रारंभ होतो
  • डेटाकॉम सोल्युशन्स - क्रमांक '७' ने प्रारंभ होतो

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "National Numbering Plan – a revised approach suggested by TRAI for achieving greater transparency and efficiency" (PDF). trai.gov.in. Telecom Regulatory Authority of India. March 2009. pp. 9–10. Archived from the original (PDF) on 2017-07-03.
  2. ^ "Local Phone Number Formats in India". IndiaCallingInfo.com. CallingGuides.com. Archived from the original on 2018-01-25. 2018-01-25 रोजी पाहिले.