प्रचारपट
प्रचारपट (इंग्रजी: प्रोपगंडा फिल्म) हा एक चित्रपटाचा प्रकार आहे, ज्यामध्ये काही प्रकारच्या प्रचाराचा समावेश असतो. प्रचारपट किंवा प्रचार चित्रपट सामान्यतः धार्मिक, राजकीय किंवा सांस्कृतिक स्वरूपाच्या विशिष्ट कल्पनांचा प्रसार आणि प्रचार करतात. प्रेक्षकांनी प्रचारकाने दिलेली भूमिका स्वीकारावी आणि शेवटी कृती करावी, या हेतूने प्रचार चित्रपट बनविला जातो. [१]
अल्पावधीत मोठ्या प्रेक्षकांपर्यंत सहज पोहोचण्याच्या क्षमतेमुळे असे चित्रपट हे प्रचाराचे लोकप्रिय माध्यम आहेत. ते माहितीपट, गैर-काल्पनिक आणि न्यूजरील सारख्या विविध प्रकारच्या चित्रपटांमध्ये देखील येऊ शकतात, ज्यामुळे जाणीवपूर्वक दिशाभूल करणारी सामग्री प्रदान करणे आणखी सोपे होते. [१] [२]
प्रचार म्हणजे "एकदा पेरलेल्या, मोठ्या मानवी संस्कृतींमध्ये अंकुरित होणारे संदेश तयार करण्याची आणि पसरवण्याची क्षमता". [३] तथापि, २० व्या शतकात, एक "नवीन" प्रचार उदयास आला, जो राजकीय संघटनांभोवती फिरत होता आणि "अजेंडा पसरविण्यासाठी लोकांच्या गटांना प्रभावित करेल" असे संदेश संप्रेषण करण्याची त्यांची गरज होती. [४] १८९६ मध्ये ल्युमिएर बंधूंनी प्रथम विकसित केलेल्या, चित्रपटाने एकाच वेळी मोठ्या प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचण्याचे एक अद्वितीय साधन प्रदान केले. चित्रपट हे पहिले सार्वत्रिक माध्यम होते ज्यामध्ये ते एकाच वेळी दर्शकांवर व्यक्ती आणि गर्दीचे सदस्य म्हणून प्रभाव पाडू शकते, ज्यामुळे ते सरकार आणि गैर-राज्य संस्थांसाठी इच्छित वैचारिक संदेश प्रक्षेपित करण्याचे एक साधन बनले. [५] नॅन्सी स्नोने यांनी त्यांच्या पुस्तकात सांगितल्याप्रमाणे, प्रचार "ज्या ठिकाणी गंभीर विचार संपतो तेथे सुरू होतो." [६]
संदर्भ[संपादन]
- ^ a b propaganda
|access-date=requires|url=(सहाय्य) - ^ Bennett, Todd. "The celluloid war: state and studio in Anglo-American propaganda film-making, 1939-1941." The International History Review 24.1 (March 2002): 64(34).
- ^ Combs, James. Film Propaganda and American Politics. New York: Garland Publishing, 1994. p. 35
- ^ Combs, James. Film Propaganda and American Politics. New York: Garland Publishing, 1994. p. 32
- ^ Taylor, Richard. Film Propaganda: Soviet Russia and Nazi Germany. London: Croom Helm Ltd, 1979. 30-31
- ^ Snow, Nancy (2003). Information War: American Propaganda, Free Speech and Opinion Control Since 9-11. New York: Seven Stories Press. pp. 22. ISBN 978-1-58322-557-8.