Jump to content

नेपोलियन बोनापार्ट

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Napoleón Bonaparte (es); Napoleůn Bůnaparte (szl); Napóleon Bónaparte (is); ၼပူဝ်းလီးယၼ်း (shn); Napoleon Bonaparte (ms); Napoleon (en-gb); ناپليون بوناپارت (ps); نیپولین (pnb); نپولین (ur); Napoleon Bonaparte (sk); Napoleon Bonaparte (oc); Napoleon (id); Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας (el); 拿破仑 (zh-cn); Napoléon Bonaparte (gsw); Napoleon I (uz); Napoleon (knc); Наполеон I (ru); Napoleon Bonaparte (cs); Napoleón Bonaparte (bs); नेपोलियन (bho); Napoleón I de Fráncia (ext); Napoléon Ier (fr); Na-pu-lun-sakacacay (szy); Napoleon Bonaparte (hr); Napoleon (cbk-zam); നെപ്പോളിയൻ ബോണപ്പാർട്ട് (ml); Napoléon Bonaparte (nds); Napoleon Bonaparte (gor); Наполеон Бонапарт (ab); Napoleon Bon-a-part (pms); ନେପୋଲିୟନ ବୋନାପାର୍ଟ (or); Napoleon Bonaparte (nl); Napaleuons (sgs); Napoléon Iér (frp); नेपोलियन बोनापार्ट (awa); Napoleon Bonaparte (pl); Napoleon Bonaparte (fur); नेपोलियन बोनापार्ट (mr); Наполеон І (rue); Napoléon Bonaparte (lb); Наполеон I Бонапарта (sr); Napoléon Bonaparte (nb); Napoleon Bonapart (az); Napoleon I of France (hif); I Napoleon (crh); 拿破崙一世 (lzh); Napoléon (gv); Napoleon I Bonapart (vep); نابليون بونابرت (ar); Napoleon Iañ (br); Наполеон Бонапарт (kk); နပိုလီယန် (my); 拿破崙 (yue); Наполеон Бонапарт (ky); Napoleon Bonaparte (ilo); Napoleon I Francena Cāsere (ang); Nâ-pho-lùn yit-sṳ (hak); Napoleon Bonaparte (mwl); Napoleón Bonaparte (ast); Napoleó Bonaparte (ca); Napoleon Bonaparte (de-ch); Napoleon (cy); Napoleon Bonapart (lmo); Napoléon Bonaparte (ga); Նապոլեոն Բոնապարտ (hy); 拿破崙 (zh); Napoleon Bonaparte (fy); ნაპოლეონ ბონაპარტი (ka); ナポレオン・ボナパルト (ja); Napoléon Bonaparte (ia); Napoleon (ha); نابوليون بونابارت (arz); Napoleon Bonaparte (na); නැපෝලියන් බොනපාට් (si); Napoleo I (la); नेपोलियन बोनापार्ट (sa); नेपोलियन बोनापार्ट (hi); 拿破崙一世 (wuu); Napoleon I (fi); Napoleyon Bonapåre (wa); Napoleon (en-ca); Napoleon (ki); ناپوليون بوناپارت (ary); Napoleon Bonaparte (sq); Napoleon (lad); Napoleong (vls); Napoleon Bonaparte (su); Напалеон I Банапарт (be-tarask); Napoleon Bonaparte (bar); Наполеон I (kk-kz); Наполеон I (tyv); Napoleon I (et); नेपोलियन बोनापार्ट (dty); Napuliuni Bonaparti (scn); Наполеон Бонапарт (mk); จักรพรรดินโปเลียนที่ 1 (th); Napoleone Bonaparte (nap); Napoléon Bonaparte (ksh); Napoleon 1. af Frankrig (da); Napolyon Bonapart (tr); Napoleon (ts); Napoleon I Bonapart (kaa); ܢܐܦܠܝܘܢ ܒܘܢܐܦܪܛ (arc); Napoleon I (ceb); నెపోలియన్ (te); napoleon (jbo); Napoleon Bonaparte (sh); ﻧﺎﭘﻮﻟﯧﺌﻮﻥ ﺑﻮﻧﺎﭘﺎﺭﺕ (ug); নেপোলিয়ন বোনাপার্ট (bn); Napoleon I (tly); Napoleon Bonaparte (stq); Наполеон (udm); Napoleon (iba); Napoleon Bonaparte (vec); Наполеон I Бонапарт (cv); နပိုလီယန် (rki); Napoleon (war); ნაპოლეონ ბონაპარტი (xmf); Napulione Buonaparte (co); Наполеон I Бонапарт (uk); Napoleon Bonaparte (btm); Наполеон I (kbd); jan Napolejon Ponapa (tok); Napoleon (zea); Napoleon I (bcl); Napoleon Bonaparte (ku); Napoleon (kab); Наполеон I Бонапарт (ba); Napoleon Ia a Bow Frynk (kw); Napoleon (pcm); Napoléon Ier (pcd); Napooleon Bonapat (lg); 拿破崙 (zh-hk); Напалеон I Банапарт (be); Napoleon Bonaparte (so); Napoleon I (sv); Наполеон I (ce); Napoleon Bonaparte (de); Napolèon Bonaparté (ace); 拿破崙 (zh-hant); Napoléon 1ma (io); ຈັກກະພັດນາໂປເລອົງທີ 1 (lo); 나폴레옹 보나파르트 (ko); Napoleon Bonaparte (fo); Napoleono Bonaparte (eo); Napoléon Bonaparte (qu); Napoleon Bonaparte (pap); Napoleon (lld); Nazbolunz (za); Napoléon Bonaparte (cdo); Napoléon Bonaparte (jv); नेपोलियन बोनापार्ट (anp); Napoleon I (diq); Napoléon Ié (gcr); Napoleon (mg); נאפאלעאן באנאפארטע (yi); Napoleon (li); ናፖሌዎን ቦናፓርት (ti); Napoléon Bonaparte (vi); Napoléon 1-sè (nan); Napoleons Bonaparts (lv); Napoléon Bonaparte (af); ናፖሌዎን ቦናፓርት (am); I. Napóleon (hu); Napoléyoni (rn); Napoleon Bonaparte (pt-br); 拿破仑 (zh-sg); Наполеон I Бонапарт (mn); Napoléon Bonaparte (nn); Наполеон Бонапарт (bxr); ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಬೋನಪಾರ್ತ್ (kn); Napoleone Bonaparte (sc); Napoléon (ban); Наполеон (av); ناپۆلیۆن بۆناپارت (ckb); 拿破崙 (gan); Napulèòṅ (eml); Napoleón Bonaparte (gn); Napoleon (en); ߣߊ߲ߔߏߟߌߦߏ߲߫ (nqo); Napoleon I (vro); Napoléon Ier (bm); નેપોલિયન બોનાપાર્ટ (gu); Napoleon (ny); Napoleon Bonaparte (eu); Napoleon I (sco); Napoléon Bonaparte (kbp); ناپلئون بوناپارت (azb); Napoleon Bonaparte (ee); नेपोलियन बोनापार्ट (mai); Napolion Bionapartein (qug); Napoléon Bonaparte (pam); Napolion Bonaparte (lij); Napoleon Bonaparte (nds-nl); Napoleon Bonaparte (mad); नेपोलियन बोनापार्ट (ne); Napoelon (sm); Napoleun Bonaparte (rm); 拿破仑 (zh-my); নেপোলিয়ন (as); Napoleon (om); נפוליאון בונפרטה (he); Наполеон Бонапарт (tt); Napolión Bonaparte (an); ណាប៉ូលេអុងបូណាប៉ារត៍ (km); ᱱᱮᱯᱳᱞᱤᱭᱚᱱ ᱵᱳᱱᱟᱯᱟᱨᱴ (sat); Napoléon Bonaparte (bew); Napoleon Bonaparte (frr); ਨਪੋਲੀਅਨ (pa); பிரான்சின் முதலாம் நெப்போலியன் (ta); Napoleon I (ro); Napoleone Bonaparte (it); Наполеон I (bg); ناپلئون (mzn); Napoléon Bonaparte (ht); 拿破崙 (zh-mo); Napoļeons Bonaparts (ltg); I Наполеон Бонапарт (lez); Napoleon Bonaparte (ann); Napoleon Bonaparte (lfn); Napoleon Bonaparte (yo); Napuolian I a Frans (jam); Napoleão Bonaparte (pt); Napuljun I ta' Franza (mt); Napoléon Bonaparte (mul); Napoleon Bonaparte (bjn); Napoleonas Bonapartas (lt); Napoleon Bonaparte (sl); Napoleon I ng Pransya (tl); ناپئلون بئناپارت (lrc); Napoleon (chr); Napoléon Bonaparte (tw); Napoleon Bonaparte (sw); Napoleon Bonaparte (gd); 拿破崙 (zh-tw); ناپلئون بناپارت (fa); Наполеон (sah); نيپولين (sd); Napoleon I (olo); Napoleón I de Francia (gl); Նափոլէոն Պոնափարթ (hyw); 拿破仑 (zh-hans); Nepōriana (mi) político y militar francés (es); franskur hershöfðingi og keisari (1769-1821) (is); jan li lawa e ma Kanse (tok); French general, First Consul and later Emperor of the French (en-gb); French military leader, French Emperor 1804–1814 and again in 1815 (pcm); lider militar francez, Împărat Francez 1804–1814 și din nou în 1815 (ro); 法國軍事家與政治家 (zh-hk); kejsare av Frankrike 1804–1814 och mars–juni 1815 (sv); французький імператор у 1804–1814 і 1815 (uk); 法國軍事家與政治家 (zh-hant); 法国军事家与政治家 (zh-cn); 프랑스 제1제국의 초대 황제 (1769~1821) (ko); Франция императоры, атақты қолбасшы және мемлекеттік қайраткер (kk); franca generalo kaj imperiestro (eo); francouzský vojevůdce a císař (cs); francuski monarh, vojskovođa i političar (bs); toshiagh caggee Frangagh as Impir ny Frangee (gv); ফরাসি সমরনেতা, রাজনীতিবিদ ও সম্রাট (১৭৬৯-১৮২১) (bn); général, Premier consul puis empereur des Français (fr); 法国军事家与政治家 (zh-my); फ्रान्सचा शूर योद्धा व सम्राट (mr); hoàng đế và nhà chỉ huy quân sự người Pháp (1769–1821) (vi); Franču valdnieks un karavadonis (lv); Pranses a milisia ken daulo ti politika (ilo); француски монарх, војсковођа и политичар (sr); Imperador da França (1804–1814, – 1815) e militar francês (pt-br); 法国军事家与政治家 (zh-sg); franséische Generol a Keeser (lb); fransk militær kommandant og politisk leder. (nb); Fransa imperatoru, bacarıqlı sərkərdə, Fransa inqilabi ordusunun Generalı (az); ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನೇತಾರ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಗಾರ (kn); ژەنەڕاڵ و ئیمپڕاتۆری فەڕەنسی (١٧٦٩–١٨٢١) (ckb); French military leader, French Emperor 1804–1814 and again in 1815 (1769–1821) (en); قائد عسكري وإمبراطور فرنسي (ar); penn-ar-stad Bro-c'hall (br); ߝߊ߬ߙߊ߲߬ߛߌ߫ ߞߟߍ߬ߕߌ߮ ߣߴߊ߬ ߡߊ߲߬ߛߊ (nqo); 法國軍人同政治人 (yue); francia tábornok, hadvezér, politikus, császár (hu); korsikar jatorriko jeneral eta estatu-gizon frantsesa (eu); políticu y militar francés (1769–1821) (ast); император французов, полководец и государственный деятель (ru); arweinydd milwrol Ffrainc, Ymerawdwr Ffrainc 1804–1814 ac eto ym 1815 (1769-1821) (cy); ceannaire míleata Francach, agus Impire na Fraince 1804–1814 agus 1815 (ga); ֆրանսիացի ռազմական և քաղաքական գործիչ, Ֆրանսիայի կայսր (hy); 法國軍事家與政治家 (zh); फ्रान्सेली सम्राट (ne); フランスの軍人、革命家、第一帝政期のフランス皇帝 (ja); מצביא ומייסד הקיסרות הראשונה של צרפת, שליט צרפת בתחילת המאה ה-19 (he); फ्रांस देश के भूतपूर्व सम्राट (शासनकालः 1804-1814, 1815) (hi); ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ (pa); Γάλλος μονάρχης, στρατιωτικός και πολιτικός (el); ojokuaikuaáva ha ñorairõhára ruvicha (gn); politico e generale francese (1769-1821), primo console (1799-1804) e imperatore (r. 1804-1815) di Francia (it); Frans militair en politiek leider, keizer der Fransen van 1804 tot 1815 (1769–1821) (nl); Franse militêre leier, Franse keiser 1804–1814 en weer in 1815 (af); ନେପୋଲିୟନ୍ ଶତ୍ରୁ ମାନଙ୍କୁ 1792 ସେପଟେମ୍ବର 20 ରେ ପରାସ୍ତ କଲେ। ବିପ୍ଳବୀ ମାନେ ଉକ୍ତ ଦିନ ଏକ national convention ତିଆରି କଲେ। (or); францускі імпэратар (be-tarask); فوجي اڳواڻ ۽ فرانس جو شهنشاهه (1769-1821) (sd); militar i emperador de França (ca); رهبر نظامی، سیاستمدار و نخستین امپراتور فرانسه (۱۸۰۴–۱۸۱۵) (fa); französischer General, Staatsmann und Kaiser (de); Fransız asker ve imparator (1769–1821) (tr); monarca, capu militari e pulìticu francisi (scn); Imperador da França (1804–1814, – 1815) (pt); Паранс рагъулав цевехъан, парансазул император 1804–1814 ва цӀидасан 1815 соназда (av); Jenderal Prancis, Kaisar Prancis (memerintah 1804–1814, 1815) (id); general i politiko franses (pap); Prancūzijos imperatorius ir karvedys (lt); francoski vojskovodja, francoski cesar v letih 1804–1814 in 1815 (sl); francúzsky generál a politický vodca (sk); Französche Militär- un Politikföhrer, Kaiser (nds); Ranskan keisari vuosina 1804–1814 ja 1815 (1769–1821) (fi); Amanyɔni (tw); francuski monarcha, początkowo dowódca wojskowy (pl); ഫ്രഞ്ച് ചക്രവർത്തി (ml); 法國軍事家與政治家 (zh-tw); император на Франция (bg); imperiestro di Francia (io); французскый державный, політичный і воєнный дїятель, войвода, первый конзул Французкої Републикы (rue); roun militèr, gjénéral annan larmé di Pronmyé Répiblik franséz, né di Révolisyon-an, koumandan an chèf di larmé d'Itali épi di larmé d'Oryan (gcr); emperador de Francia (gl); 法國軍事家與政治家 (zh-mo); 法国军事家与政治家 (zh-hans); палкаводзец, імператар Францыі (1804—1814, 1815) (be) Napoleon Bonaparte, Napoleon I Bonaparte, Napoleon The Mega Tall, The Gamer, Napoleón I Bonaparte, Napoleone I, Emperador de Francia Napoleón I (es); Bonaparte Napóleon (hu); Napulione di Buonaparte, Napulione (co); jan Napolejon, jan Napolejon nanpa wan, jan Napoléon Bonaparte, jan Napoléon, jan Napoleon Bonaparte, jan Napoleon (tok); Napoleó I, Napoleó Bonaparte I (ca); Napoleon, Napoleone Buonaparte, Napoleon I., Napoléon Bonaparte, Napoleone I (de); Napoleon Bonaparti (sq); Նապոլեոն I Բոնապարտ, Նապոլեոն I, Բոնապարտ (hy); 拿破崙·波拿巴, 拿破崙一世, 拿破仑·波拿巴, 拿破崙·波拿帕特 (zh); Napoleon Bonaparte, Napoléon Bonaparte (da); Napoleon Bonaparte (ro); ナポレオーネ・ディ・ブオナパルテ, ナポレオン1世, ナブリオーネ・ブオナパルテ, 那波烈翁, ナポレオン (ja); Napoleon Bonaparte (sv); Наполеон I, Бонапарт, Наполеон Бонапарт (uk); Napoleon Bonaparte, Bonaparte, Napoleone Buonaparte (br); Napoléon (bew); Napoleone, Napoleone I, Napoleone di Buonaparte, Napoleone I, per la Grazia di Dio e le Costituzioni, Imperatore de' Francesi e Re d'Italia, Il Piccolo Caporale, Le Petit Caporal, Le Corse (it); Наполеон Бонапарт, Наполеон I Бонапарт, Бонапарт, Наполеон, Бонапарт, Император Наполеон, Маленький капрал (ru); Napoleon, Napoleon I., Napoléon Bonaparte, Napoleone Buonaparte (cs); Napoleón, Napoleon, Napoleon Bonaparte, Napoléon Bonaparte (bs); Napoleón Bonaparte (an); নাপোলেওঁ বোনাপার্ত, ১ম নেপোলিয়ন (bn); Napoléon Bonaparte, Bonaparte, Napoléon, Buonaparte, Napoleone di Buonaparte, Napoléon I, Napoleone I, Napoleone Buonaparte (fr); Napoleon Bonaparte (jv); Napoléon Bonaparte, Napoleone di Buonaparte, Empereur des Français Napoléon I, Napoleon Buonaparte, Napoleone Bonaparte, Napoleone Buonaparte, Napoleon I, the Corsican Napolean, The Little Corporal, Napulione Buonaparte, Napulione di Buonaparte, Napoleon I of France, Napoleone I, Little Corporal, Emperador dels Francesos Napoleó I, Napoleon Bonaparte (en); נפוליאון, נפוליון, נפוליון בונפרטה, נפוליאון בונפארטה, נפוליאון בונאפארטה, נפוליון בונפארטה (he); Napoléon Bonaparte (gcr); Napoleon, Napoléon Bonaparte, Napoleon Bonaparte, Napoleon I, Napoléon I, Napoleone di Buonaparte, Napulione Buonaparte (gv); 나폴레옹 (ko); Napoléon Bonaparte (yo); Napoléon I, Napoleon Bonaparte (nn); Napoleão, Napoleon, Napoleão I (pt); Napuljun Bonaparti (mt); Napoleon Bonaparte (kw); Napoléon Bonaparte, Napoleone Buonaparte (cy); Napoléon Bonaparte, Le Petit Caporal, Le Corse, Napoleone di Buonaparte, Napoleon Buonaparte, Napoleon I, Emperador de Francia Napoleón I, emperador dels francesos Napoleó I, Empereur des Français Napoléon I (pl); Napolein, Napoléon Bonaparte, Bonaparte, Napoleon, Napoleon I. (sl); Napoleon I (tl); Napoleon Bonaparte (lb); Napoleon Bonaparte (sco); นโปเลียน โบนาปาร์ต (th); Napoléon Bonaparte (sw); Napoleon Bonaparte (nb); Napoleon I, keizer Napoleon I, Napoléon Bonaparte, N. Bonaparte, Napoleone I (nl); Napoleon Bonaparte (id); Napoleon Bonaparte (zea); ߣߊ߲ߔߏߟߌߦߏ߲߫ ߓߐߣߔߊߙߕ (nqo); Napoleone di Buonaparte, Napoleon I, Napoleon Bonaparte (nds); Napoleone di Bouonaparte, Napoleón Bonaparte (gl); نابليون بونابارت, نابليون بونبارت, نابوليون بونابارت, نابيلون بونابرت, نابوليون, نابوليون بونابرت, نابوليون بونبارت, نابوليون الأول, نابليون, ناپليون (ar); Ναπολέον, Βοναπάρτης, Ναπολέων Βοναπάρτης, Ναπολέων, Μέγας Ναπολέων, Ναπολέων Α' της Γαλλίας, Ναπολέοντας Βοναπάρτης, Ναπολέων Α' (el); Napoléon Bonaparte, Napoleone Buonaparte (fi)
नेपोलियन बोनापार्ट 
फ्रान्सचा शूर योद्धा व सम्राट
  
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
स्थानिक भाषेतील नावNapulione Buonaparte
जन्म तारीखऑगस्ट १५, इ.स. १७६९ (most precise value)
अझाक्सियो (फ्रान्सचे राजतंत्र)
Napulione Buonaparte
मृत्यू तारीखमे ५, इ.स. १८२१ (most precise value)
Longwood House (सेंट हेलेना, असेन्शन अँड त्रिस्तान दा कुन्हा, सेंट हेलेना, ग्रेट ब्रिटन व आयर्लंडचे संयुक्त राजतंत्र)
मृत्युची पद्धत
  • नैसर्गिक कारणे
मृत्युचे कारण
चिरविश्रांतीस्थान
  • Cathédrale Saint-Louis-des-Invalides (इ.स. १८४० – )
  • Valley of the Tomb ( – इ.स. १८४०)
कार्य कालावधी (प्रारंभ)
  • इ.स. १७८९
कार्य कालावधी (अंत)
  • इ.स. १८२१
नागरिकत्व
निवासस्थान
शिक्षण घेतलेली संस्था
  • École Militaire (इ.स. १७८४ – )
व्यवसाय
सदस्यता
  • French Academy of Sciences
पद
  • Emperor of the French (इ.स. १८०४ – इ.स. १८१४)
मातृभाषा
कुटुंब
  • House of Bonaparte
वडील
  • Carlo Bonaparte
आई
  • Maria-Letizia Bonaparte
भावंडे
  • Elisa Bonaparte (younger sister)
  • Louis Bonaparte (younger brother)
  • Caroline Bonaparte (younger sister)
  • Pauline Bonaparte (younger sister)
  • Joseph Bonaparte (elder brother)
  • Lucien Bonaparte (younger brother)
  • Jérôme Bonaparte (younger brother)
  • unnamed daughter Bonaparte
अपत्य
  • Napoleon II (Marie Louise, Duchess of Parma)
  • Charles Léon (Eléonore Denuelle de La Plaigne)
  • Alexandre Colonna-Walewski (Marie Walewska)
  • Eugen Megerle von Mühlfeld (Emilie Kraus von Wolfsberg)
  • Jules Barthélemy-Saint-Hilaire
वैवाहिक जोडीदार
  • Joséphine de Beauharnais (इ.स. १७९६ – इ.स. १८०९)
  • Marie Louise, Duchess of Parma (इ.स. १८१० – इ.स. १८२१)
सहचर
  • Marie Walewska
  • Pauline Fourès
  • Emilie Kraus von Wolfsberg
  • Elisabeth de Vaudey
  • Eléonore Denuelle de La Plaigne
  • Giuseppina Grassini
  • Albine de Montholon
येथे उल्लेख आहे
पुरस्कार
  • Knight of the Order of the Elephant
  • Order of the White Eagle
  • Knight of the Order of the Golden Fleece
  • Order of Saint Anna, 1st class
  • Order of St. Andrew
  • Grand Master of the Legion of Honour
  • Knight Grand Cross of the Order of Saint Joseph
  • Order of Saint Stephen of Hungary
  • Order of Saint Hubert (इ.स. १८०५)
  • Order of the Black Eagle (इ.स. १८०५)
  • Knight Grand Cordon of the Order of Christ (इ.स. १८१०)
  • Grand Cross of the Legion of Honour
  • Order of the Reunion
  • French Order of Academic Palms
  • Royal Order of the Two-Sicilies
  • Order of Leopold
  • Order of Saint Joseph
  • Order of the Red Eagle
  • Order of the Rue Crown
  • Merit Order of the Bavarian Crown
  • Order of Ludwig I
  • Order of the Crown
  • Order of Fidelity
  • Royal Order of the Seraphim
  • Order of Charles III
  • Order of Santiago
  • Order of the Lion and the Sun First class
  • Knight of the Order of St. Alexander Nevsky
  • Order of the Crown of Westphalia
  • Royal Order of Spain
  • Order of the Three Golden Fleeces
  • Order of the Union
  • Royal Order of Saint George for the Defense of the Immaculate Conception
  • Grand Cross of the Napoleonic order of the Iron Crown (इ.स. १८०५)
स्वाक्षरी
अधिकार नियंत्रण
विकिडाटा Q517
आयएसएनआय ओळखण: 0000000122838283
व्हीआयएएफ ओळखण: 106964661
जीएनडी ओळखण: 118586408
एलसीसीएन ओळखण: n79054933
यूएलएएन ओळखण: 500122388
बीएनएफ ओळखण: 12008245w
एसयूडीओसी ओळखण: 02733791X
[ CALIS ID: n2004080109]
NACSIS-CAT author ID: DA03230426
आय.एम.डी.बी. दुवा: nm1927416
एनडीएल ओळखण: 00450992
आयसीसीयू / एसबीएन ओळखण: CFIV096977
एनएलए (ऑस्ट्रेलिया) ओळखण: 35372777
Open Library ID: OL20025A
आरकेडीआर्टिस्ट ओळखण: 434741
बीपीएन ओळखण: 55397934
एनकेसी ओळखण: jn20000604140
एलआयआर ओळखण: 1735
एचडीएस ओळखण: 041455
एसईएलआयबीआर: 207147
आरएसएल ओळखण: 000079113
National Library of Israel ID (old): 000097882
बीएनई ओळखण (datos.BNE.es): XX954040
National Library of Romania ID: 000154846
Nationale Thesaurus voor Auteursnamen ID: 069017743
बीआयबीएसआयएस ओळखण: 90272048
एनसीएल ओळखण: 004831138
NUKAT ID: n95005476
U.S. National Archives Identifier: 12012599
कुल्तुर्नाव्ह ओळखण: 3ed781fc-7b79-47f4-8023-259d34cecf91
Chessgames.com player ID: 77025
NLP ID: a0000001181346
BabelNet ID: 00011968n
Omni topic ID: c4f2f7f4-4a74-4a4b-a42f-94b6e1582575
National Library of Korea ID: KAC199635611
Libris-URI: c9prsk1w3rp2xzk
PLWABN ID: 9810610273105606
J9U ID: 987007265705405171
कलाकार मराठी

नेपोलियन बोनापार्ट हा फ्रान्सचा शूर योद्धा व सम्राट होता.

नेपोलियन बोनापार्टचा राज्याभिषेक

नेपोलियनचा जन्म कोर्सिका येथे झाला. जन्माने फ्रेंच नसला तरी नेपोलियन हा आपल्या महान कर्तृत्वाच्या जोरावर फ्रेंच सम्राट झाला. त्याने कारकिर्दीची सुरुवात फ्रेंच सैन्यामध्ये अधिकारी म्हणून केली. त्याच्या इटली, ऑस्ट्रियामधील मोहिमांमुळे तो लवकरच सैन्यात मोठा अधिकारी बनला. फ्रेंच राज्यक्रांतीपर्यंत त्याने सरसेनापतीपद हस्तगत केले. त्याने १८व्या शतकाच्या अंतामध्ये फ्रान्सवर आक्रमण करणाऱ्या अनेक आघाड्यांना परास्त केले. १८०४ मध्ये तो फ्रान्सचा सम्राट बनला. त्याने युरोपमधील बहुतेक सर्व राष्ट्रांविरुद्ध युद्धे पुकारली.

सन १८१२मध्ये त्याने रशियामध्ये केलेला हस्तक्षेप नेपोलियनला महाग पडला. रशियामध्ये नेलेल्या त्याच्या सैन्यापैकी एक चतुर्थांश सैन्यदेखील परत आले नाही. नेपोलियनचे साम्राज्य कमकुवत झालेले पाहून ६व्या ?) आघाडीने नेपोलियनच्या सैन्याचा लेप्झिग येथे पराभव केला व फ्रान्सवर आक्रमण केले. नेपोलियनला सम्राटपदावरून पायउतार व्हावे लागले, त्याला एल्बा येथे स्थानबद्ध ठेवण्यात आले. मार्च १८१५ मध्ये नेपोलियन एल्बामधून सुटून पुन्हा पॅरिसमध्ये आला व अल्पावधीतच त्याने आपले पूर्वीचे सैन्य पुन्हा एकत्र केले; पुन्हा जुन्या शत्रूंविरुद्ध आघाडी उघडली. ब्रिटन, नेदरलँडसपर्शियानेपण प्रत्युतर म्हणून नेपोलियन विरुद्ध आघाडी उघडली. या आघाडीचे नेतृत्व नेपोलियनचा जुना शत्रु व ब्रिटनचा चाणाक्ष सेनापती वेलस्लीकडे देण्यात आले. दोन्ही फौजा वाॅटर्लू येथे भिडल्या या निर्णायक युद्धात नेपोलियनच्या सैन्याचा पूर्ण पाडाव झाला. नेपोलियनला पुन्हा अटक होऊन त्याला या वेळेस अटलांटिक महासागरातील सेंट हेलेना या बेटावर स्थानबद्ध करण्यात आले. तेथेच त्याचा १८२१मध्ये आजारपणामुळे मृत्यू झाला. नेपोलियनच्या मृत्यूमागे अनेक रहस्ये आहेत असे समजले जाते. त्यातील एक म्हणजे त्याला अर्सेनिक हे हळूहळू परिणाम करणारे विष देण्यात आले. त्यामुळे त्याची प्रकृती खालावली व त्याचा मृत्यू झाला, असे काहींचे म्हणणे आहे. नेपोलियन नेहमी बोलत असे "अशक्य हा शब्द माझ्या शब्दकोशात नाही."

लहानपण व सुरुवातीचे दिवस

[संपादन]

नेपोलियनचा जन्म भूमध्य समुद्रातील कोर्सिका बेटावरील अयात्सियो येथे १५ ऑगस्ट १७६९ रोजी झाला. त्याचे नाव त्याच्या मोठ्या भावाच्या नावावरून ठेवण्यात आले. १७७० मध्ये कोर्सिका द्वीप फ्रेंचाच्या ताब्यात आले. नेपोलियनचे घराणे कुठल्याही प्रकारे लष्करी परंपरेचे नव्हते व तसेच फ्रेंचही नव्हते. बोनापार्ट घराणे हे कोर्सिकन मानले जायचे. या घराण्याची मुळे इटालियन होती. परंतु कोर्सिकामधील अन्य लोक श्रीमंत व मानाचे होते. त्याचाच फायदा नेपोलियनला फ्रान्समध्ये आल्यावर लष्करी शाळेत प्रवेश घेताना झाला.१७८४ मध्ये लष्करी शिक्षण पूर्ण झाल्यावर फ्रान्सच्या सर्वोच्च लष्करी अकादमीमध्ये त्यानेप्रवेश घेतला. नेपोलियनला गणित व भूगोलात खूप गती होती. त्याचे ऍतिहासिक लष्करी मोहिमांचेचे ज्ञान सर्वांना अचंबित करणारे होते. त्याने तोफखान्यामध्ये विषेश प्रावीण्य मिळवले.

१७८५ मध्ये अभ्यासक्रम पूर्ण झाल्यावर फ्रेंच लष्करामध्ये त्याची सेकंड लेफ्टनंट म्हणून नियुक्त झाली. सुरुवातीच्या काळात त्याची जवाबदारी लष्करी चौकीवरील अधिकारी म्हणून होती. फ्रेंच राज्यक्रांतीच्या काळात नेपोलियन कोर्सिकामध्ये होता. नेपोलियनने या क्रांतीमध्ये कोर्सिकामधील जॅकोबियन गटाला साथ दिली. त्याला लेफ्टनंट कर्नल पदावर बढती मिळाली व त्याने क्रांतीतील स्वयंसेवकांचे नेतृत्व केले. कोर्सिकामधील परिस्थिती नेपोलियनसाठि बिकट बनली व त्याला मुख्य फ्रान्समध्ये पळून यावे लागले. फ्रान्समध्ये परतल्यावर नेपोलियनचे लष्करी कारकीर्द खऱ्या अर्थाने चालू झाली. निकटवर्तीयाकडून त्याला तुलॉं येथील बंडखोरांविरुद्ध आघाडीची कामगीरी मिळाली. यातील यशामुळे नेपोलियनची ब्रिगेडियर पदावर बढती झाली. या लढाईत तो जखमीपण झाला होता. यानंतर नेपोलियनने आघाडीच्या क्रांतिकारकांबरोबर आपले हितसंबध वाढवले.

सन १७९५मध्ये नेपोलियन पॅरिसमध्ये होता जेव्हा राजेशाही समर्थक व क्रांतिकारकांमध्ये सशस्त्र उठाव झाला. राजेशाही समर्थकांना राष्ट्रीय ठराव उलथून टाकायचा होता. ह्या वेळेस नेपोलियनने बजावलेल्या कामगीरीमुळे बंडखोरांचा कणाच मोडून पडला व नेपोलियन फ्रान्समधील प्रभावशाली लष्करी अधिकारी म्हणून गणला जाऊ लागला. यानंतर नेपोलियनचे जोसेफाईनशी लग्न झाले.

इटलीतील पहिली मोहीम

[संपादन]

इटलीतील पहिल्या मोहिमेमुळे नेपोलियनचा दरारा वाढला. या मोहिमेनंतर त्याला, त्याच्या छोट्या चणीमुळे व युद्धभूमीवरील त्याच्या शौर्यामुळे पेटिट कापोरल (छोटा कार्पोरल) असे नाव पडले खासकरून आर्कोलच्या पुलावरील लढाईत त्याने दाखवलेले शौर्याने संपूर्ण फ्रेंच सेना प्रेरित झाली. त्याने पराभवाच्या खाईतून विजयश्री अक्षरशः खेचून आणली. त्याने वाटेमध्ये लोबार्डी येथे ऑस्ट्रियन्सचा पराभव केला. व पुढे इटलीमध्ये रोम पर्यंत जाऊन धडकला. फ्रेंच राज्य कर्त्यांच्या आदेशाविरुद्ध जाऊन त्याने पोपला राज्यकारभारतून निलंबित केले. त्यानंतर १७९७ च्या सुरुवातीला ऑस्ट्रियावर हल्ला चढवला व त्यांना तह करण्यास भाग पाडले. त्यामुळे इटलीच्या उत्तर भागावर पूर्णपणे फ्रेंचाचे वर्चस्व स्थापन झाले. त्यानंतर नेपोलियनने व्हेनिसवर आक्रमण करून त्यांना शरण येण्यास भाग पाडले व व्हेनिसवर हजार वर्षे चालत आलेला एकछत्री अंमल संपुष्टात आणला. १७९७ च्या अंतापर्यंत नेपोलियनने अनेक छोटे मोठे भाग फ्रेंच हद्दीत आणले. अशा प्रकारे इटलीच्या मोहिमेने नेपोलियनची युरोपवर सद्दी चालू झाली ज्याचा प्रभाव संबध युरोपवर पुढील दीड दशक राहिला.

नेपोलियनने या मोहिमेने दोन मुख्य गोष्टी साध्य केल्या त्या म्हणजे सैन्यामध्ये नेपोलियन या नावाची जादुई पकड व अनेक राज्ये काबीज केल्यामुळे फ्रेंच राज्यकारभारात वरचष्मा शाबीत झाला.

१८ ब्रुमेअर

[संपादन]

बोनापार्टला माहिती नव्हती की फ्रान्सवरील संभाव्य आक्रमण रोखण्यासाठी डायरेक्टरीने त्याला त्याच्या सैन्यासह इजिप्तहून परतण्याचे आदेश पाठवले होते, परंतु हे संदेश कधीच आले नाहीत. ऑक्टोबरमध्ये तो पॅरिसला पोहोचला तोपर्यंत, फ्रान्सची परिस्थिती विजयांच्या मालिकेने सुधारली होती. तथापि, प्रजासत्ताक दिवाळखोरीत निघाले होते आणि अप्रभावी डायरेक्टरी अलोकप्रिय होती. इजिप्तमधील अपयश असूनही, बोनापार्टचे वीर स्वागत झाले. डायरेक्टरीने बोनापार्टच्या त्यागाची चर्चा केली परंतु त्याला शिक्षा करण्यासाठी ते खूप कमकुवत होते.

बोनापार्टने टॅलेरँड आणि पाचशे आणि डायरेक्टरी कौन्सिलचे प्रमुख सदस्य - लुसियन बोनापार्ट, इमॅन्युएल जोसेफ सियेस, रॉजर ड्यूकोस आणि जोसेफ फौचे - यांच्याशी युती केली - जेणेकरून सरकार उलथून टाकता आले नाही. ९ नोव्हेंबर १७९९ रोजी (क्रांतिकारी दिनदर्शिकेनुसार १८ ब्रुमेअर), कट रचणाऱ्यांनी एक बंड केले आणि दुसऱ्या दिवशी, स्थिर संगीन असलेल्या ग्रेनेडियर्सच्या पाठिंब्याने, पाचशे जणांच्या परिषदेला डायरेक्टरी विसर्जित करण्यास आणि बोनापार्ट, सियेस आणि डुकोस यांना तात्पुरते कॉन्सल नियुक्त करण्यास भाग पाडले.

नेपोलियनवरील मराठी पुस्तके

[संपादन]
  • नेपोलियन (म.श्री. दीक्षित)
  • सम्राट नेपोलियन (माधुरी काळे)
  • चक्रवर्ती नेपोलियन चरित्र (वि.ल. भावे)
  • नेपोलियन दि ग्रेट (विनायक डंके)
  • नेपोलियन बोनापार्ट (अरविंद ताटके)
  • नेपोलियन बोनापार्ट (लक्ष्मण सूर्यभान)
  • ज्ञात - अज्ञात नेपोलियन (डॉ. शरद कोलारकर)
  • दिग्विजय- भा.द.खेर आणि राजेंद्र खेर.

संदर्भ

[संपादन]