तुसू उत्सव
तुसु उत्सव हा बंगाली पौष महिन्यात येणारा हिवाळी संक्रमण काळातील एक महत्त्वाचा सण आहे.[१]याला मकर पर्व असेही म्हणले जाते.स्थानिक पातळीवर सुगीचा आनंद देणारा शेती शी संबंधित उत्सव आहे. बँकुरा,पुरूलिया, बर्धमान आणि हुगळी या जिल्ह्यांमधील गावांमधे हा उत्सव साजरा केला जातो.
व्युत्पत्ती
[संपादन]हा शेतीशी संबंधित सण असल्याने त्याचा संबंध भाताच्या(धान्य तांदूळ) तुसाशी जोडला गेलेला आहे.[२] बंगाली भाषेत त्याला तुशु म्हणले जाते आणि मराठीत त्याला तूस असे म्हणले जाते.
स्वरूप
[संपादन]तुसु ही एक वैश्विक देवता मानली गेली आहे. ही कुमारी माता असून सुगीशी संबंधित स्थानिक माहिलांनी लिहीलेली लोकगीते गाऊन तिचा गौरव केला जातो.[३]उत्सवाच्या शेवटच्या दिवशी तुसु देवतेच्या मूर्तीचे विसर्जन केले जाते.यादरम्यान जत्रा आयोजित केली जाते.स्थानिक लोक जत्रेचा आनंद घेतात.
संदर्भ
[संपादन]- ^ Bengal, India Superintendent of Census Operations, West (1965). District Census Handbook, West Bengal: Calcutta. v (इंग्रजी भाषेत). Superintendent, Government Printing.
- ^ Schulte-Droesch, Lea (2018-09-10). Making Place through Ritual: Land, Environment and Region among the Santal of Central India (इंग्रजी भाषेत). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. ISBN 978-3-11-053985-1.
- ^ Claus, Peter; Diamond, Sarah; Mills, Margaret (2020-10-28). South Asian Folklore: An Encyclopedia (इंग्रजी भाषेत). Routledge. ISBN 978-1-000-10122-5.