Jump to content

झरे

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

कार्ट टोपोग्राफीचा एक झरा असू शकतो जिथे पृष्ठभागाच्या पाण्याने पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर (पुनर्भरण क्षेत्र) घुसले आहे आणि ते भूजल भाग बनले आहे. त्यानंतर भूगर्भात भेगा आणि विरळांच्या जाळ्यामधून प्रवास होतो.अंतर्भागापासून मोठ्या लेण्यांपर्यंतचे अंतर. पाणी अखेरीस कारस्ट स्प्रिंगच्या रूपात पृष्ठभागाच्या खालीून उगवते.झरे म्हणजे ज्यात जलचरातून पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर पाणी वाहते. हा जलावरणाचा एक घटक आहे.भूगर्भात असलेले पाणी भूपृष्ठाच्या रचनेमुळे अचानक पृष्ठभागावर येते. हे पाणे अनेक प्रकारच्या चाळण्यामधून गेल्याने बहुदा शुद्ध असते.एक झरे म्हणजे पाण्याने भरलेले, एकतर नैसर्गिक किंवा कृत्रिम, ते तलावापेक्षा लहान असते. [१] नदीच्या पाण्याचा भाग म्हणून हे नैसर्गिकरित्या पूरक्षेत्रात उद्भवू शकते किंवा थोडी वेगळी परीस्थिती असू शकते.(जसे की एक किटली, व्हेर्नल पूल किंवा प्रेरी पोथोल). त्यात दलदलीचा आणि जलचर वनस्पती आणि प्राणी असलेले उथळ पाणी असू शकते. [२] झरर्यामध्ये आढळणाऱ्या जीवनाचा परिणाम करणारे घटक पाण्याच्या पातळीची खोली आणि कालावधी, पोषकद्रव्ये, सावली, इनलेट्स आणि आउटलेटची उपस्थिती किंवा अनुपस्थिती, चरण्याचे प्राणी आणि खारटपणा यांचा समावेश आहे. [3] झरे निसर्गनिर्मित किंवा मूळ खोली आणि सीमांच्या पलीकडे वाढविला जातो. त्यांच्या बऱ्याच उपयोगांपैकी झरे शेती व पशुधनासाठी पाणी पुरवतात, अधिवास पुनर्संचयित करण्यासाठी मदत करतात, माशांच्या हॅचरी म्हणून काम करतात, लॅंडस्केप आर्किटेक्चरचे घटक आहेत.

झरे असल्याने विहिरींना ,[तलाव|तलावांना]] पाणी येते.

निर्मिती:- झरा हा चुनखडक भूरचना असलेल्या भूप्रदेशात साधारणपणे असू शकतो. जिथे भूपृष्ठभागाच्या पाण्याने पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर (पुनर्भरण क्षेत्र) घुसले आहे आणि ते भूजल भाग बनले आहे. त्यानंतर भूगर्भात भेगा आणि विरळांच्या जाळ्यामधून पाण्याचा प्रवास होतो.अंतर्भागापासून मोठ्या लेण्यांपर्यंतचे अंतर असे असू शकते. पाणी अखेरीसच्या रूपात पृष्ठभागाच्या खालीून त्याचा उगम होतो.पृष्ठभागावर लादणे ही मर्यादित जलचर होण्याचा परिणाम असू शकतो. ज्यामध्ये झऱ्यातून पाण्याचे टेबलचे रिचार्ज क्षेत्र आउटलेटपेक्षा उच्च उंचीवर असते. उंच स्त्रोतांनी पृष्ठभागावर भाग पाडलेले झऱ्याचे पाणी आर्टेसियन विहिरीमध्ये आहेत. हे आउटलेट 300 फूट खोल (91 मीटर) लेणीच्या रूपात असले तरीही हे शक्य आहे. अशा परिस्थितीत, खालच्या उताराच्या बाहेर जाण्यासाठी भूजलच्या उच्च एलिव्हेटेड रिचार्ज क्षेत्राद्वारे गुहेत नलीप्रमाणे वापरली जाते.नॉन-आर्टेशियन झरे केवळ ड्रेनेज पाईपसारख्या जमिनीचा वापर करून, पृथ्वीवरून उंचवट्यापासून एका खालच्या उंचावरून खाली जाऊ शकतात आणि झऱ्याच्या रूपात बाहेर पडू शकतात.

[संपादन]