इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय (भारत)

इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय ( MeitY ) ही भारतीय केंद्र सरकारची कार्यकारी संस्था आहे. १९ जुलै २०१६ रोजी दळणवळण आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयातून IT धोरण, रणनीती आणि इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योगाच्या विकासासाठी जबाबदार असलेली एक स्वतंत्र मंत्रालयीय संस्था म्हणून ती तयार करण्यात आली.

इतिहास

पूर्वी "माहिती तंत्रज्ञान विभाग" म्हणून ओळखले जाणारे, त्याचे २०१२ मध्ये इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान विभाग असे नामकरण करण्यात आले. १९ जुलै २०१६ रोजी, DeitYचे पूर्ण वाढ झालेले मंत्रालय बनवण्यात आले, जे यापुढे इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय म्हणून ओळखले जाते, ते दळणवळण आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयापासून विभक्त होते.

संस्थेची रचना

"भारतीय केंद्र सरकारचे इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय"च्या अधीन असलेल्या बाल संस्थांची यादी खालीलप्रमाणे आहे.

क्वांटम संगणकीय क्षमता वाढवण्यासाठी आणि त्याचा फायदा घेण्यासाठी मंत्रालयाने Amazon Web Services (AWS) सोबत भागीदारी केली आहे. या उपक्रमामुळे संशोधक आणि शास्त्रज्ञांना मात्रा संगणनावर चालना मिळेल. सुकाणू समितीने प्राप्त केलेल्या प्रस्तावाच्या आधारावर मंत्रालय भारतातील मात्रा संगणन क्षमता वाढवण्यासाठी प्रयोगशाळेच्या व्यवस्थेला मान्यता देईल आणि मंजूर करेल.

बाल संस्था

• नॅशनल इन्फॉर्मेटिक्स सेंटर (NIC)
• मानकीकरण चाचणी आणि गुणवत्ता प्रमाणन निदेशालय (STQC)
• प्रमाणित प्राधिकरणांचे नियंत्रक (CCA)
• सायबर अपील न्यायाधीकरण (CAT)
• सेमीकंडक्टर इंटिग्रेटेड सर्किट्स लेआउट-डिझाइन रजिस्ट्री
• इंडियन कॉम्प्युटर इमर्जन्सी रिस्पॉन्स टीम (CERT-In)
• नोंदणीमध्ये

MeitY अंतर्गत कंपन्या

• सीएससी ई-गव्हर्नन्स सर्व्हिसेस इंडिया लिमिटेड
• डिजिटल लॉकर
• मीडिया लॅब एशिया (MLAsia)
• नॅशनल इन्फॉर्मेटिक्स सेंटर सर्व्हिसेस इनकॉर्पोरेटेड (NICSI) - राष्ट्रीय माहिती विज्ञान केंद्राच्या नियंत्रणाखाली सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम.
• नॅशनल इंटरनेट एक्सचेंज ऑफ इंडिया (NIXI)
• एसटीपीआय
• भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI)

MeitYच्या स्वायत्त संस्था

• संगणक नेटवर्किंग (ERNET) मध्ये शिक्षण आणि संशोधन
• सेंटर फॉर डेव्हलपमेंट ऑफ अॅडव्हान्स्ड कॉम्प्युटिंग (C-DAC)
• इलेक्ट्रॉनिक्स तंत्रज्ञानासाठी साहित्य केंद्र (C-MET)
• नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इलेक्ट्रॉनिक्स अँड इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी (NIELIT) — पूर्वी DOEACC सोसायटी
• सोसायटी फॉर अप्लाइड मायक्रोवेव्ह इलेक्ट्रॉनिक्स इंजिनिअरिंग अँड रिसर्च (समीर)
• सॉफ्टवेर टेक्नॉलॉजी पार्क ऑफ इंडिया (STPI)
• इलेक्ट्रॉनिक्स आणि संगणक सॉफ्टवेर निर्यात प्रोत्साहन परिषद (ESC)