इंडियन हॉटेल्स
इंडियन हॉटेल्स तथा ताज हॉटेल्स रिसॉर्ट्स अँड पॅलेसेस ही एक टाटा समुहातील कंपनी असून याचे ताज हॉटेल, ताज एर हॉटेल, जिंजर हॉटेल हे उपघटक आहेत.
ताज हॉटेल लक्झरी हॉटेल्सची एक श्रृंखला आणि भारतीय हॉटेल कंपनी लिमिटेडची उपकंपनी आहे, नर्मीन टॉवर्स, नरीमन पॉईंट, मुंबई येथे मुख्याध्यापक आहे. १९०३ मध्ये टाटा ग्रुपचे संस्थापक जमशेटजी टाटा यांनी समाविष्ट केले, कंपनी टाटा ग्रुपचा एक भाग आहे, जो भारतातील सर्वात मोठा व्यवसाय समूह समूहातील एक भाग आहे. २०१० मध्ये कंपनीने २०,००० पेक्षा जास्त लोकांना नोकरी दिली.
२०२० पर्यंत, कंपनी संपूर्ण भारतात ८४ आणि भूतान, मलेशिया, मालदीव, नेपाळ, दक्षिण आफ्रिका, श्रीलंका, UAE, UK, USA आणि झांबियासह इतर देशांमध्ये एकूण १०० हून अधिक हॉटेल्स आणि हॉटेल-रिसॉर्ट्स चालवते.
इतिहास[संपादन]
जमशेदजी नुसेरवानजी टाटा (१८३९-१९०४), यांनी टाटा समूहाची स्थापना केली. टाटा समूहाचे संस्थापक जमशेदजी नुसेरवानजी टाटा यांनी १६ डिसेंबर १९०३ रोजी मुंबईतील ताजमहाल पॅलेस हे हॉटेल (पूर्वी बॉम्बे म्हंटले होते) उघडले, जे अरबी समुद्राकडे वळले होते. ते पहिले ताज मालमत्ता आणि पहिले ताज हॉटेल होते. टाटांनी ताज हॉटेल का उघडले याबद्दल अनेक किस्से सांगितल्या जातात. एका कथेनुसार, मुंबईतील वॉटसन हॉटेलमध्ये वांशिक भेदभावाच्या घटनेनंतर त्याने हॉटेल उघडण्याचा निर्णय घेतला, जिथे त्याला प्रवेश नाकारण्यात आला कारण हॉटेलमध्ये फक्त युरोपियन लोकांना परवानगी होती. फक्त युरोपियन पाहुण्यांना स्वीकारणारी हॉटेल्स त्यावेळच्या संपूर्ण ब्रिटिश भारतात खूप सामान्य होती. दुसऱ्या एका कथेनुसार, जेव्हा त्याच्या एका मित्राने बॉम्बेमध्ये असलेल्या हॉटेल्सबद्दल नाराजी व्यक्त केली तेव्हा त्याने हॉटेल उघडले. परंतु टाटांचे जवळचे मित्र आणि IHCL समूहाचे सुरुवातीचे संचालक असलेल्या लोव्हॅट फ्रेझरने एक अधिक तर्कसंगत कारण पुढे केले होते की, ही कल्पना त्यांच्या मनात फार पूर्वीपासून होती आणि त्यांनी या विषयावर अभ्यास केला होता. त्याला हॉटेल घेण्याची इच्छा नव्हती पण लोकांना भारतात आकर्षित करायचे होते आणि मुंबई सुधारायची होती. असे म्हटले जाते की जमशेदजी टाटा यांनी लंडन, पॅरिस, बर्लिन आणि डसेलडॉर्फ सारख्या ठिकाणी त्यांच्या हॉटेलसाठी साहित्य आणि कला, फर्निचर आणि इतर अंतर्गत सजावटीची व्यवस्था करण्यासाठी प्रवास केला होता. तेव्हापासून ताज समूह टाटा समूहाच्या अंतर्गत विकसित आणि भरभराटीला आला आहे.
मुंबईतील ताजमहाल पॅलेस हे ताजचे पहिले हॉटेल आहे, जे १९०३ मध्ये उघडले गेले.
१९७४ मध्ये, समूहाने भारतातील पहिले आंतरराष्ट्रीय पंचतारांकित डीलक्स बीच रिसॉर्ट, गोव्यात फोर्ट अगुआडा बीच रिसॉर्ट उघडले. १९७९ च्या दशकात, ताज समूहाने मेट्रोपॉलिटन हॉटेल्समध्येही आपला व्यवसाय सुरू केला, १९७४ मध्ये चेन्नईमध्ये ताज कोरोमंडल हे पंचतारांकित डिलक्स हॉटेल उघडून, ताज अध्यक्षांसाठी इक्विटी व्याज आणि ऑपरेटिंग कॉन्ट्रॅक्ट (आता ताज - अध्यक्षातर्फे विवांता) खरेदी केले. १९७७ मध्ये मुंबईतील एक व्यावसायिक हॉटेल आणि १९७८ मध्ये दिल्लीत ताजमहाल हॉटेल उघडले.
हा समूह १९७० पासून भारतातील रॉयल पॅलेसचे लक्झरी हॉटेलमध्ये रूपांतर करत आहे. ताज लक्झरी हॉटेलमध्ये रूपांतरित झालेला पहिला पॅलेस १९७१ मध्ये उदयपूरमधील लेक पॅलेस होता. जयपूरमधील रामबाग पॅलेस, जोधपूरमधील उम्मेद भवन पॅलेस, हैदराबादमधील फलकनुमा पॅलेस आणि नादेसरना पाल यांचा समावेश आहे.
१९८९ मध्ये, ताज समुहाने भारताबाहेर पहिले हॉटेल उघडले, येमेनमधील साना येथे ताज शेबा हॉटेल आणि १९८० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात, सेंट जेम्स कोर्ट हॉटेलमध्ये (आता ताज ५१ बकिंगहॅम गेट सूट आणि निवासस्थानांचा समावेश आहे) स्वारस्य संपादन केले. आणि सेंट जेम्स कोर्ट, ताज हॉटेल) लंडनमध्ये. १९८४ मध्ये, ताज समुहाने, परवाना करारानुसार, बेंगळुरूमधील ताज वेस्ट एंड, चेन्नईमधील ताज कोनेमारा आणि उटी येथील सॅवॉय हॉटेल यापैकी प्रत्येकी ताब्यात घेतली. बेंगळुरूमध्ये ताज वेस्ट एंड उघडल्यानंतर, ताज ग्रुपने बेंगळुरूमध्ये प्रवेश केला. कोलकाता येथील ताज बंगाल हे पंचतारांकित डिलक्स हॉटेल १९८९ मध्ये उघडण्यात आले आणि यासह, ताज समूह भारतातील मुंबई, दिल्ली, या सहा प्रमुख महानगरांमध्ये उपस्थिती असलेली भारतातील एकमेव हॉटेल शृंखला बनली. कोलकाता, बेंगळुरू, हैदराबाद आणि चेन्नई.
प्रमुख महानगरांमध्ये आपल्या लक्झरी हॉटेल साखळीच्या विस्तारासह, ताज समूहाने भारतातील प्रमुख महानगर आणि मोठ्या दुय्यम शहरांमध्ये आपल्या व्यवसाय हॉटेल विभागाचा विस्तार केला. १९९० च्या दशकात, ताज समूहाने भारतातील भौगोलिक आणि बाजारपेठेचा विस्तार करणे सुरू ठेवले. याने विशेष ऑपरेशन्स (जसे की वन्यजीव विश्रामगृहे) विकसित केली आणि विद्यमान मालमत्तांचे अपग्रेडिंग आणि नवीन मालमत्तांच्या विकासाद्वारे प्रस्थापित बाजारपेठांमध्ये आपले स्थान मजबूत केले. ताजने केरळ पर्यटन विकास महामंडळासोबत १९९० च्या दशकाच्या सुरुवातीला ताज केरळ हॉटेल्स आणि रिसॉर्ट्स लिमिटेडची स्थापना केली.
ताज समूहातील दहा हॉटेल्स जगातील आघाडीच्या हॉटेल्सचे सदस्य आहेत.
९ मार्च २०२२ रोजी, ताज एक्सोटिका रिसॉर्ट आणि स्पा, द पाम, दुबई, उघडण्यात आले. हॉटेल ताज हॉटेल समूहात अलीकडची जोड आहे. समूहाच्या इतर मालमत्तांमध्ये ताज जुमेराह लेक्स टॉवर्स दुबई आणि ताज दुबई यांचा समावेश आहे.
उल्लेखनीय हॉटेल्स[संपादन]
ताज समूहातील दोन हॉटेल्स, जयपूरमधील रामबाग पॅलेस आणि मुंबईतील ताजमहाल पॅलेस आणि टॉवर यांना २०१३ मध्ये "जगातील टॉप १०० हॉटेल्स आणि रिसॉर्ट्स" मध्ये कोंडे नॅस्ट ट्रॅव्हलरने स्थान दिले होते. Condé Nast Traveller ने २०१४ मध्ये त्यांच्या "गोल्ड स्टँडर्ड हॉटेल्स" च्या यादीत मुंबईतील ताजमहाल पॅलेसला १३ व्या क्रमांकावर स्थान दिले. २००५ मध्ये, न्यू यॉर्क शहरातील एक प्रसिद्ध लक्झरी हॉटेल, पियरे विकत घेतले.