trastorno por déficit de atención con hiperactividad (es); disturbu dà deficit di attenzione è iperattività (co); Athyglisbrestur (is); توجہ خسار ہایپر ایکٹیوٹی ڈس آرڈر (ks); gangguan kurang daya tumpuan dan hiperaktif (ms); attention deficit hyperactivity disorder (en-gb); Синдром на дефицит на вниманието и хиперактивност (bg); اے ڈی ایچ ڈی (pnb); توجہ کا کمی و بیش فعالیت کا عارضہ (ur); Waraftan (so); ADHD (sv); розлад дефіциту уваги та гіперактивності (uk); 注意力缺陷過動症 (zh-hant); 注意缺陷多动障碍 (zh-cn); 주의력결핍 과다행동장애 (ko); atentomanka-hiperaktiva perturbo (eo); ADHD (cs); poremećaj hiperaktivnosti i deficita pažnje (bs); trouble du déficit de l'attention avec ou sans hyperactivité (fr); poremećaj hiperaktivnosti i deficita pažnje (hr); अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता विकृती (mr); rối loạn tăng động giảm chú ý (vi); uzmanības deficīta un hiperaktivitātes sindroms (lv); Aandagsgebreksindroom (af); хиперкинетички поремећај (sr); transtorno do déficit de atenção e hiperatividade (pt-br); 注意缺陷多动障碍 (zh-sg); ADHD (nn); ADHD (nb); Diqqət çatışmazlığı və hiperaktivlik pozuntusu (az); 過動症 (lzh); ماخۆلان (ckb); attention deficit hyperactivity disorder (en); اضطراب نقص الانتباه مع فرط النشاط (ar); 過度活躍症 (yue); figyelemhiányos hiperaktivitás-zavar (hu); Arreta Galdu - Hiperaktibitate Asaldura (eu); 注意缺陷多动障碍 (zh-hans); ADHD (smn); trastorn per dèficit d'atenció amb hiperactivitat (ca); 注意力缺陷過動症 (zh-tw); Aufmerksamkeitsdefizit-/Hyperaktivitätsstörung (de); tarkkaavaisuus- ja ylivilkkaushäiriö (fi); Neamhord Easnamh Airde (ga); اختلال کم توجهی - بیش فعالی (fa); 注意力不足過動症 (zh); ADHD (da); ყურადღების გაფანტულების ჰაიპერატქტიულობის დარღვევა (ka); 注意欠陥・多動性障害 (ja); โรคซนสมาธิสั้น (th); Rashin hankali na rashin ƙarfi (ha); perturbação de hiperatividade e défice de atenção (pt); Chù-ì-le̍k put-chiok koè-tōng-chèng (nan); הפרעת קשב, ריכוז והיפראקטיביות (he); Conturbatio hypercinetica cum attentionis defecto (la); ध्यानाभव-अतिसक्रियता-विकारः (sa); ध्यानाभाव एवं अतिसक्रियता विकार (hi); ఏకాగ్రతా లోపం అతి క్రియాశీలత (te); ADHD-hehttehus (se); Hiperkinetički poremećaj (sh); Sindrom de la manca de atende e iperativia (lfn); ADHD (sms); அவதானக் குறை மிகையியக்கம் குறைபாடு (ta); disturbo da deficit di attenzione e iperattività (it); Perturbo di Atencindijo kun Hiperaktiveso (PAIH) (io); Diqqat yetishmasligi va giperaktivligi sindromi (uz); ADHD (pl); hüperaktiivsus tähelepanu puudulikkusega (et); АДХД (mk); attention deficit hyperacteevity disorder (sco); ADHD (sq); Ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության համախտանիշ (hy); anhwylder diffyg canolbwyntio a gorfywiogrwydd (cy); синдром дефицита внимания и гиперактивности (ru); Hiperkinetički poremećaj (sr-el); dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (tr); Хиперкинетички поремећај (sr-ec); ଧ୍ୟାନାଭାବ ଓ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର (or); aktyvumo ir dėmesio sutrikimas (lt); motnja aktivnosti in pozornosti (sl); ਅਟੈਨਸ਼ਨ ਡੈਫੀਸਿਟ ਹਾਈਪਰ ਐਕਟੀਵਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ (pa); сындром разладу ўвагі з гіпэрактыўнасьцю (be-tarask); treble per deficit d'atencion amb iperactivitat (oc); ADHD (id); Tatizo la Kupepesuka lenye Ukosefu wa Umakinifu (sw); അറ്റൻഷൻ ഡെഫിസിറ്റ് ഹൈപ്പർ ആക്ടിവിറ്റി ഡിസോർഡർ (ml); ADHD (nl); 注意力缺陷多动障碍 (wuu); ADHD (ro); 專注力失調過度活躍症 (zh-hk); игътибар дефициты һәм гиперактивлык синдромы (tt); Trastorno por déficit de atención con hiperactividade (gl); сіндром дэфіцыту ўвагі і гіперактыўнасці (be); Ελλειμματική Προσοχή - Υπερκινητικότητα (el); دیقت اسکیلمه سی و چوخلی چالیشما پوزوکلوگی (azb) síndrome conductual (es); neurológiai természetű rendellenesség (hu); pelbagai keadaan perkembangan saraf (ms); Verhaltensstörung (de); çrregullim neurozhvillues (sq); یک اختلال عصبی رشدی (fa); разстройство на неврологичното развитие (bg); nörogelişimsel durum aralığı (tr); 神経発達症の一種 (ja); neuropsykiatriskt tillstånd (sv); розлад нейророзвитку з порушенням уваги та активності (uk); 最常見的兒童青少年心理疾患，主要症狀是注意力不足及過動 (zh-hant); నాడీ మండల అభివృద్ధిలో (న్యూరో డెవలప్మెంటల్ ) లోపం వలన ఏర్పడిన మానసిక రుగ్మత (te); neuropsykiatrinen mielenterveydenhäiriö (fi); cerba perturbo (eo); Zdravotní porucha (cs); disturbo del neurosviluppo (it); trouble du neurodéveloppement (fr); मानसिक आजार (mr); rối loạn tâm thần được phân loại theo hành vi bốc đồng, khó tập trung hoặc hoạt động quá mức (vi); perturbação do neurodesenvolvimento (pt); συστηματική συμπεριφορά ενός ατόμου (el); neamhord ina mbíonn fadhbanna le haird, hipirghníomhaíocht agus iompar taghdach ann (ga); nevrorazvojna motnja (sl); הפרעה עצבית התפתחותית מתאפיינת בקושי להתרכז או עודף פעילות והתנהגות אימפולסיבית (he); perturbação do neurodesenvolvimento (pt-br); психическое расстройство с нарушением активности и внимания (ru); Gangguan penyakit pada anak (id); zespół zaburzeń psychicznych (pl); psykiatrisk diagnose (nb); neurologische ontwikkelingsconditie (nl); მენტალური დარღვევა (ka); 질병의 종류 (ko); mental disorder (en-gb); 最常見的兒童青少年心理疾患，主要症狀是注意力不足及過動 (zh-tw); neurodevelopmental disorder (en); اضطراب نمو عصبي (ar); 疾病 (zh-hans); 最常見的兒童青少年心理疾患，主要症狀是注意力不足及過動 (zh) Trastorno de Déficit de Atención e Hiperactividad, Disfunción cerebral mínima, Trastorno por Déficit de Atención con Hiperactividad, Síndrome de Déficit de Atención, trastorno de déficit de atención, síndrome de déficit atencional, síndrome de déficit de atención, hiperactividad, síndrome hipercinético, trastorno por déficit de atención con o sin hiperactividad, trastorno por déficit de atención, trastorno de déficit de atención e hiperactividad (es); disturbu di l'attenzione, ADHD, DDAI (co); ADHD (is); AGHA (eu); TDAH, trastorn per dèficit d'atenció (ca); Hyperkinetische Störung, Zappelphilippsyndrom, Psychoorganisches Syndrom, Minimale cerebrale Dysfunktion, Hyperaktivitätsstörung, ADHD, Aufmerksamkeitsdefizit- und Hyperaktivitätsstörung, Aufmerksamkeitsdefizit, AD(H)S, Hyperkinetisches Syndrom, Aufmerksamkeitsdefizitsyndrom, Aufmerksamkeitsdefizitstörung, ADHS, Hyperaktives Syndrom, Aufmerksamkeitsstörung, ADS (de); Neamhord Hipirghníomhaíochta an Easnaimh Airde, (NEA) (NHEA) (ga); بیش فعال, نقص توجه همراه با بیش فعالی, نقص توجه, اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی, کم توجهی - بیش فعالی (fa); 注意力不足过动症, 過動兒, 過度活躍症, ADHD, 注意缺陷多动障碍, 注意力不足多动障碍, 過動症, 專注力失調過度活躍症, 注意力缺陷過動症, 過動, 過動合併注意力缺失症, 注意力缺失症, 注意力缺陷多動症, 注意力不足运动症, 注意缺陷障碍, 多动症, 多動症 (zh); Attention Deficit Hyperactivity Disorder, AD/HD (da); ADHD (ka); 注意欠陥多動性障害, 多動, 多動症, 注意欠陥障害, ADHD, Attention Deficit / Hyperactivity Disorder, 注意欠陥多動障害, 多動性障害, 注意欠陥・多動症 (ja); AD/HD, Attention-deficit hyperactivity disorder (sv); לקות קשב, ריכוז והיפראקטיביות, ADHD, הפרעת קשב וריכוז, לקות ריכוז, לקות קשב, ריכוז ופעלתנות יתר, Attention defecit disorder, היפראקטיביות, הפרעת קשב, לקות קשב וריכוז, הפרעת קשב ריכוז והיפראקטיביות, A.D.D., הפרעת קשב והיפראקטיביות, הפרעות קשב וריכוז, הפרעות קשב, ADD, הפרעת קשב ופעלתנות יתר (he); ADHD, attention deficit disorder, AD/HD, A.D.H.D, attention deficit/hyperactivity disorder, attention deficit hyperactivity syndrome, Attention Deficit Disorder with Hyperactivity, ADDH (en); ADHD, 過動症, 專注力失調/過度活躍症, 專注力失調或過度活躍症 (zh-hant); Διαταραχή ελλειματικής προσοχής, Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (el); అటెన్షన్ డెఫిసిట్ హైపర్యాక్టివిటీ డిజార్డర్,; ఏ.డి.హెచ్.డి . (te); 주의력 결핍증, 주의력결핍 과잉행동장애, 주의력결핍과다행동장애, 주의력 결핍 과잉행동장애, 주의력결핍과잉행동장애, ADHD (ko); اےڈیایچڈی, ایڈیایچڈی, اٹینشن ڈیفیسٹ ہائیپر ایکٹیوٹی ڈسارڈر (pnb); AHP, ADHD (eo); LMD, Hyperkinetické poruchy, Porucha pozornosti s hyperaktivitou, Attention Deficit Hyperactivity Disorders, Hyperaktivita s poruchou pozornosti, attention deficit disorder, ADD (cs); DEHB, Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, Hiperaktivite, ADHD (tr); ADHD, DDAI, ADDH, disturbo dell'attenzione, disturbo da deficit di attenzione/iperattività (it); ADHD (en-gb); Trouble deficitaire de l'attention, TDAH, Attention-deficit disorder, Troubles de l'attention, Troubles déficitaires de l'attention, Troubles du déficit de l'attention, Trouble déficitaire de l'attention, Déficit de l'attention/hyperactivité, Trouble du déficit de l'attention avec hyperactivité, trouble déficit de l'attention avec ou sans hyperactivité (fr); Tarkkaavaisuushäiriö, AHDH, ADHD, Keskittymishäiriö, Tarkkaavuuden ja aktiivisuuden häiriö, AD/HD (fi); AD/HD, ADHD (et); СДВГ, расстройство внимания с гиперактивностью, гиперактивное расстройство с дефицитом внимания, синдром дефицита внимания с гиперактивностью (ru); hyperaktiv merksemdsforstyrring, merksemdsforstyrring med hyperaktivitet, ADD (nn); ADHD (hr); ADHD (ms); ए डी एच डी (mr); Hiperatividade, PHDA, DDA, distúrbio do défice de atenção, perturbação do défice de atenção, perturbação hipercinética, perturbação de hiperatividade com défice de atenção (pt); ADHD, rối loạn tăng động thiếu chú ý (vi); Attention deficit hyperactivity disorder (id); СПАУ, СДУГ, синдром дефіциту уваги та гіперактивності, синдром дефіциту уваги з гіперактивністю, РДУГ, ГРДУ (uk); Aandagsgebrekversteuring, Aandagsgebrek-hiperaktiwiteitsindroom, ADD (af); AD/HD, ADHD (sr); ADHD, motnja pomanjkanja pozornosti (sl); ADHD-árru, ADHD, aktiivvalašvuođa ja várvešvuođa hehttehus (se); TDAH, Transtorno do défice de atenção com hiperatividade, Distúrbio do déficit de atenção, Transtorno do Deficit de Atenção e Hiperatividade (pt-br); ADHD (sco); โรคสมาธิสั้น, ความผิดปกติที่มีความใส่ใจบกพร่องแบบอยู่ไม่นิ่ง (th); Zaburzenie hiperkinetyczne, Zespoły nadpobudliwości ruchowej, Zaburzenia hiperkinetyczne, Hiperaktywność, Nadpobudliwość, Reakcje hiperkinetyczne, Zespół nadpobudliwości psychoruchowej, Zespół nadpobudliwości ruchowej (pl); attention deficit hyperactivity disorder, ADD, MBD, minimal hjernedysfunksjon (nb); aandachts-tekort-stoornis met hyperactiviteit, adult attention deficit disorder, hyperactiviteit, attention-deficit/hyperactivity disorder, attention deficit hyperactivity disorder, hyperactief (nl); trèble per deficit d'atencion amb iperactivitat, treble per deficit d'atencion, TDAI (oc); Хиперактивност с дефицит на вниманието, СДВХ, Хиперкинетичното разстройство с нарушение на вниманието, ХРВН (bg); ਧਿਆਨ ਦੀ ਕਮੀ, ਏਡੀਐਚਡੀ, ਏ ਡੀ ਐਚ ਡੀ, ਏ.ਡੀ.ਐਚ.ਡੀ., ਏ. ਡੀ. ਐਚ. ਡੀ., ਏ.ਡੀ./ਐੱਚ.ਡੀ., ਘੱਟ ਧਿਆਨ ਦੇਣ/ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਾੜ, ਘੱਟ ਧਿਆਨ ਦੇਣ, ਧਿਆਨ-ਘਾਟਾ, ਧਿਆਨ-ਘਾਟਾ/ਹਾਈਪਰਐਕਟਿਵਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ (pa); aktiivlâšvuođâ já fokusistemhemâdâs (smn); Trastorno do déficit de atención con hiperactividade, Hiperactividade, TDAH (gl); فرط الحركه ونقص الانتباه, Attention-deficit hyperactivity disorder, فرط الحركة ونقص الإنتباه, قصور الانتباه و فرط الحركة, قصور الإنتباه و فرط الحركة, فرط الحركة ونقص الانتباه (ar); 注意力缺陷多动障碍, 多动症 (zh-hans); aktiivlažvuõđ da tuʹmmjemvuõđ heämmõs (sms)
अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता विकृती मानसिक आजार |
| माध्यमे अपभारण करा |
 विकिपीडिया |
| प्रकार | behavioral disorder,
अपंगत्व,
class of disease,
neurodevelopmental disorder,
neurodiversity,
रोग |
|---|
| उपवर्ग | specific developmental disorder,
hyperkinetic disorder,
रोग,
neurodevelopmental disorder |
|---|
| पासून वेगळे आहे | - ऑटिझम
- Attention deficit hyperactivity disorder predominantly inattentive
|
|---|
|
| |
 |
अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता विकृती (इंग्रजी:अटेंशन डेफिसिट हायपरएक्टिव्हिटी डिसऑर्डर) (लघुरूप:एडीएचडी) ही एक वर्तनविषयक विकृती आहे. हा एक मेंदूचा आजार असून त्यात रुग्णाचे एका विशिष्ट प्रकारे वर्तन दिसून येते. अनेकदा पालक अशा तक्रारी करतात की,'मुले अजिबात स्वस्थ बसत नाहीत, सतत गडबड करतात, अभ्यासात लक्ष केंद्रित करत नाहीत' वगैरे. या तक्रारी जर तीव्र स्वरूपाच्या असतील, तर अशी मुले मस्तीखोर अथवा हूड असण्यापेक्षा या विकृतीने त्रस्त असण्याचा संभव असतो. पण एखादे मूल खूप मस्ती करत असेल, तर त्याला ही विकृती आहे किंवा तो भारी बंडखोर आहे असे ठरविण्यापेक्षा त्याचे निदान मानसोपचार तज्ञांकडून करून घेणे योग्य होय.
कारणे : अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता ही विकृती होण्यामागे आनुवंशिकता, मेंदूच्या संरचनेमध्ये बिघाड, अकाली प्रसवामुळे झालेला बालकाचा जन्म, मातेने गर्भावस्थेत केलेली व्यसने इत्यादींपैकी एक किंवा अनेक कारणे असू शकतात; पण याबाबतचे खात्रीशीर कारण अद्याप अज्ञात आहे.
लक्षणे : अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता ह्या विकृतीची लक्षणे साधारणत: मुलांच्या ३ – ६ या वयोगटात प्रामुख्याने आढळतात. लहान मुलांमध्ये ही विकृती जास्त दिसून येत असली, तरी प्रौढांमध्येही तिचा त्रास असू शकतो. मुलींपेक्षा मुलांमध्ये ही विकृती जास्त प्रमाणात आढळते. वयपरत्वे या विकृतीची लक्षणे बदलत जातात .
ही विकृती जीवघेणी अथवा भयंकर नसली तरीही तिच्यामुळे मुलांच्या शालेय जीवनावर तसेच व्यक्तीच्या कामाच्या ठिकाणी त्याच्या कामावर परिणाम होतो.
अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता ह्या विकृतीत दिसणारी लक्षणे प्रामुख्याने तीन प्रकारांत मोडतात.
- अवधान अस्थिरता
- अतिक्रियाशीलता
- आवेगशीलता
- अवधान अस्थिरता : यामध्ये एकाग्रतेचा अभाव असणे, क्षणोक्षणी नवीन ठिकाणी लक्ष जाणे, एका ठिकाणी लक्ष नसल्याने छोट्या छोट्या चुका करणे, मोठ्या सूचनांकडे लक्ष न दिल्यामुळे त्यांच्यावर सोपवलेली कामे न जमणे, तंद्री लागणे इत्यादी वर्तनबदल दिसतात.
- अतिक्रियाशीलता : यात एका जागी स्वस्थ न बसणे, सतत चुळबूळ करत राहणे, बसल्याजागी उड्या मारत राहणे, बैठे खेळ खेळण्याचा कंटाळा येणे, सतत बडबड करणे (वाचाळता) इत्यादी लक्षणे दिसतात.
- आवेगशीलता : यात हे लोक संभाषणात इतरांचे वाक्य पूर्ण होण्याची वाट पाहत नाहीत. खेळताना, रांगेत किंवा बोलतांना आपली पाळी येण्याची वाट बघणे यांना अवघड जाते. इतरांचे बोलणे मध्येच तोडून ही मंडळी बोलायला लागतात. प्रश्न पूर्ण होण्याआधी उत्तर देणे, पुढचा फारसा विचार न करता निर्णय घेणे अशी लक्षणेही आवेगशीलतेमुळे अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता या विकृतीत आढळतात. भावनावेग आवरणेसुद्धा यांना कठीण जाते.
औषधोपचार आणि मानसोपचार यांच्या मदतीने या विकृतीवर मात करता येते. औषधोपचाराच्या मदतीने लक्ष केंद्रित होणे, चुळबुळेपणा कमी होणे, कामामध्ये सुसूत्रता येणे इत्यादी बदल दिसू शकतात. त्याचबरोबर मानसोपचारही आवश्यक असतात. रुग्णांसोबतच कुटुंबियांचेही समुपदेशन महत्त्वाचे असते. घरातील सदस्य, शिक्षक, मित्र यांच्यासोबत समुपदेशनाचे सत्र आखता येते.
आपल्या बालकाला ही विकृती होऊ नये म्हणून काळजी घेणे जास्त श्रेयस्कर आहे. मूल जन्माला येण्याआधीपासून काळजी घ्यावी. गर्भावस्थेत मातेने व्यसनापासून दूर राहणे, रासायनिक गोष्टींशी संपर्क टाळणे, पौष्टिक अन्न घेणे, मातेने अपघातापासून स्वतःला आणि नवजात बालकाला वाचवणे असे उपाय अंमलात आणावेत. औषधोपचार, रुग्णाचे स्वतःचे प्रयत्न आणि त्याच्या संपर्कात येणाऱ्या जवळच्या व्यक्तींचा सकारात्मक दृष्टिकोन यामुळे हे रुग्ण सर्वसामान्य, आनंदी व सुकर जीवन जगू शकतील.
- अवधान अस्थिरता आणि अतिक्रियाशीलता विकृती
विकिपीडिया
