लेश्मॅनियासिस
| लेश्मॅनियासिस | |
|---|---|
| ---- | |
 मध्य अमेरिकेतील प्रौढाच्या हाताला झालेला त्वचेचा लेश्मॅनियासिस | |
| ICD-10 | B55 |
| ICD-9 | 085 |
| DiseasesDB | 3266 साचा:DiseasesDB2 |
| MedlinePlus | 001386 |
| eMedicine | emerg/296 |
| MeSH | D007896 |
लेश्मॅनियासिस ज्याचे स्पेलिंग (Leishmaniasis) किंवा (leishmaniosis) असे केले जाते, हा “लेश्मॅनिया” प्रजातीच्या बांडगुळासारख्या जीवामुळे होणारा एक रोग आहे आणि काही प्रकारच्या कीटकांच्या चावण्यामुळे तो फैलावतो.[१] हा रोग तीन प्रमुख मार्गांनी अस्तित्वात असू शकतो: त्वचेचा, श्लेष्मल त्वचेचा आणि बाह्य त्वचेचा किंवा आतड्याचा लेश्मॅनियासिस.[१] त्वचेच्या स्वरूपात असणारा त्वचेच्या अल्सरच्या रूपात असतो, तर श्लेष्मल त्वचा आणि बाह्य त्वचेच्या स्वरूपाचा त्वचा, तोंड आणि नाक यांच्या अल्सरच्या रूपात असतो आणि आतड्याच्या स्वरूपाचा त्वचेच्या अल्सरसह सुरू होतो आणि त्यानंतर ताप, लाल रक्त पेशी कमी होणे आणि प्लीहा आणि यकृत यांच्या वाढलेल्या आकाराच्या रूपात असतो. [१][२]
माणसांमधील संसर्गास "लेश्मॅनियासिस”च्या 20हून अधिक प्रजाती कारणीभूत असतात.[१] जोखमीच्या घटकांमध्ये दारिद्र्य, कुपोषण, जंगलतोड आणि शहरीकरण समाविष्ट आहेत.[१] सर्व तीन प्रकारांचे निदान बांडगुळासारख्या जीवांना सूक्ष्मदर्शकाखाली पाहून करता येऊ शकते. [१] याशिवाय, आतड्याच्या रोगाचे रक्ताच्या चाचण्यांद्वारे निदान करता येऊ शकते.[२]
जाळ्यांवर प्रक्रिया केलेल्या कीटकनाशकांच्या खाली झोपून लेश्मॅनियासिसला अंशतः रोखता येऊ शकते.[१] इतर उपायांमध्ये कीटकांना मारण्यासाठी कीटकनाशके फवारणे आणि पुढील फैलाव रोखण्यासाठी रोग झालेल्या लोकांवर लवकर उपचार करणे यांचा समावेश होतो.[१] आजार कुठे झाला, लेश्मॅनियासिसच्या प्रजाती आणि संसर्गाचा प्रकार यांच्याद्वारे गरजेचे उपचार ठरविले जातात.[१]आतड्याच्या रोगात वापरल्या जाणाऱ्या काही संभाव्य औषधांमध्ये लिपोसोमाल ॲम्फोटेरिसिन बी चा समावेश होतो, पेंटावॅलंट_अँटीमोनियल्स आणि पॅरोमोमिसिन आणि मिल्टेफोसाइन यांचे संयोजन[३] त्वचेच्या रोगासाठी, पॅरोमोमिसिन फ्लूकोनाझोल, किंवा पेंटामिडाइन परिणामकारक असू शकतात.[४]
साधारण 98 देशांमधील सुमारे 12 दशलक्ष लोक सध्या बाधित आहेत[५].[२] दर वर्षी सुमारे 2 दशलक्ष नवीन केसेस[२] असतात आणि 20 ते 50 हजार मृत्यू होतात.[१][६] सुमारे 200 दशलक्ष लोक आशिया, आफ्रिका, दक्षिण आणि मध्य अमेरिका आणि दक्षिण यूरोप या भागांमध्ये राहतात जिथे हा रोग सामान्य आहे.[२][७] या रोगावर उपचार करण्यासाठीच्या काही औषधोपचारांवर जागतिक आरोग्य संघटनेने सवलती प्राप्त केल्या आहेत [२] आणि घुशीसारख्या प्राण्यांसह हा रोग इतर प्राण्यांमध्ये देखील होऊ शकतो.[१]
संदर्भ[संपादन]
- ^ a b c d e f g h i j k "Leishmaniasis Fact sheet N°375". World Health Organization. January 2014. 17 February 2014 रोजी पाहिले.
- ^ a b c d e f Barrett, MP; Croft, SL (2012). "Management of trypanosomiasis and leishmaniasis". British medical bulletin. 104: 175–96. doi:10.1093/bmb/lds031. PMC 3530408. PMID 23137768.
- ^ Dorlo, TP; Balasegaram, M; Beijnen, JH; de Vries, PJ (Nov 2012). "Miltefosine: a review of its pharmacology and therapeutic efficacy in the treatment of leishmaniasis". The Journal of antimicrobial chemotherapy. 67 (11): 2576–97. doi:10.1093/jac/dks275. PMID 22833634.
- ^ Minodier, P; Parola, P (May 2007). "Cutaneous leishmaniasis treatment". Travel medicine and infectious disease. 5 (3): 150–8. doi:10.1016/j.tmaid.2006.09.004. PMID 17448941.
- ^ "Leishmaniasis Magnitude of the problem". World Health Organization. 17 February 2014 रोजी पाहिले.
- ^ Lozano, R (Dec 15, 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859): 2095–128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.
- ^ Ejazi, SA; Ali, N (Jan 2013). "Developments in diagnosis and treatment of visceral leishmaniasis during the last decade and future prospects". Expert review of anti-infective therapy. 11 (1): 79–98. doi:10.1586/eri.12.148. PMID 23428104.