इथेनॉल

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
इथेनॉल
Full structural formula of ethanol Skeletal formula of ethanol
Ball-and-stick model of ethanol Space-filling model of ethanol
अभिज्ञापके
सीएएस क्रमांक 64-17-5 ☑Y
पबकेम (PubChem) 702
केमस्पायडर (ChemSpider) 682 ☑Y
जीएमओएल त्रिमितीय चित्रे चित्र १
स्माईल्स (SMILES)
  • CCO

आयएनसीएचआय (InChI)
  • InChI=1S/C2H6O/c1-2-3/h3H,2H2,1H3 ☑Y
    Key: LFQSCWFLJHTTHZ-UHFFFAOYSA-N ☑Y


    InChI=1/C2H6O/c1-2-3/h3H,2H2,1H3
    Key: LFQSCWFLJHTTHZ-UHFFFAOYAB

गुणधर्म
रेणुसूत्र C2H6O
रेणुवस्तुमान ४६.०७ g mol−1
घनता 0.789 g/cm3 (at 25°C)
गोठणबिंदू −११४ °से (−१७३ °फॅ; १५९ के)
उत्कलनबिंदू ७८.३७ °से (१७३.०७ °फॅ; ३५१.५२ के)
आम्लता (pKa) 15.9 (H2O), 29.8 (DMSO)[२][३]
चिकटपणा 1.082 mPa×s (at 25°C) [४]
धोका[८]
जीएचएस धोकादर्शक चित्रे साचा:GHS02[५]
जीएचएस इशारादर्शक शब्द Flammable
R-phrases साचा:R11
S-phrases साचा:S2, साचा:S7, साचा:S16
NFPA 704
भडका उडण्याचा बिंदू १६ °से (६१ °फॅ; २८९ के)
स्वज्वलन तापमान
विध्वंसक मर्यादा 3.3%–19%[६]
परवानगी दिलेली
वातावरणातील मर्यादा (युएस)
TWA 1000 ppm (1900 mg/m3)[६]
मृत्यूकारक प्रमाण (LD50) 7060 mg/kg (oral, rat)[७]
संबंधित संयुगे
संबंधित संयुगे Methanol
Ethane
रसायनांची माहिती ही, काही विशेष नोंद केली नसल्यास, त्यांच्या सामान्य स्थितीतील आहे. (तापमान २५ °से. किंवा ७७ °फॅ. व दाब १०० किलोपास्कल)
 N (verify) (what is: ☑Y/N?)
Infobox references

उसाच्या रसापासुन साखर बनवितांना मळी (मोलॅसिस) तयार होते.त्या मळीवर प्रक्रिया करून इथेनॉल तयार होते.हा द्रवपदार्थ ज्वलनशील असल्यामुळे याचा वापर पेट्रोल डिझेल आदी इंधनात मिसळुन करता येऊ शकतो.ब्राझिल देश हा या प्रकारचा वापर जास्तीत जास्त करण्यात आघाडीवर आहे.तेथे २५ ते ३०% इथेनॉल पेट्रोलमध्ये मिसळुन वापरले जाते.[ संदर्भ हवा ]

उपयोगिता[संपादन]

उद्योग मध्ये एथिल ऐल्कोहल ची उपयोगिता त्याची अत्युत्तम विलेयक शक्ति मुळे आहे. याचे उपयोग वार्निश, पालिश, औषधांच्यात तथा निष्कर्ष, ईथर, क्लोरोफ़ार्म, कृत्रिम रंग, पारदर्शक साबन, अत्तर व फळांच्या सुगंधात आणि अन्य रासायनिक यौगिक बनविण्यात होताे. पिण्यासाठी विभिन्न मदिराच्या रूपात, जखम साफ करण्यात जीवाणुनाशक च्या रूपात आणि प्रयोगशाळेत घोलक रूपात उपयोग होतो. पीने को औषधियों में यह डाला जाता है और मरे हुए जीवों को संरक्षित रखने में भी इसका उपयोग होता है। रेआन ऐसिटेट उद्योग के लिए ऐसीटिक अम्ल की पूर्ति मैंगनीज़ पराक्साइड तथा सल्फ़्यूरिक अम्ल की उपस्थिति में ऐल्कोहल का आक्सीकरण करके होती है, क्योंकि यह क्रिया शीघ्र होती है और इससे ऐसीटिक अम्ल तथा ऐसिटैल्डिहाइड प्राप्त होते हैं। स्पिरिट लैंप तथा स्टोव में और मोटर इंजनों में पेट्रोल के साथ इसको ईंधन के रूप में जलाते हैं। इसके अधिक उड़नशील न होने के कारण मोटर को चलाने में कठिनाई न हो इस उद्देश्य से इसमें २५% ईथर या पेट्रोल मिलाते हैं।

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "Ethanol – Compound Summary". The PubChem Project.
  2. ^ Ballinger, P., Long, F.A. (1960). "Acid Ionization Constants of Alcohols. II. Acidities of Some Substituted Methanols and Related Compounds1,2". Journal of the American Chemical Society. 82 (4): 795. doi:10.1021/ja01489a008.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. ^ Arnett, E.M., Venkatasubramaniam, K.G. (1983). "Thermochemical acidities in three superbase systems". J. Org. Chem. 48 (10): 1569. doi:10.1021/jo00158a001.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. ^ González, Begoña (2007). "Density, dynamic viscosity, and derived properties of binary mixtures of methanol or ethanol with water, ethyl acetate, and methyl acetate at T = (293.15, 298.15, and 303.15) K". The Journal of Chemical Thermodynamics. 39 (12): 1578–1588. doi:10.1016/j.jct.2007.05.004.
  5. ^ साचा:Sigma-Aldrich
  6. ^ a b रासायनिक धोक्यांसंबंधीचे माहितीपुस्तक 0262
  7. ^ "ChemIDplus – 64-17-5 – LFQSCWFLJHTTHZ-UHFFFAOYSA-N – Alcohol [USP] – Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical information". 13 October 2014 रोजी पाहिले.
  8. ^ "Ethanol Material Safety Data Sheet – Europe". Distill.com. 2014-01-18 रोजी पाहिले.
  9. ^ http://cameochemicals.noaa.gov/chemical/667