Jump to content

पंचमान पद्धत

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(पंचमान पद्धती या पानावरून पुनर्निर्देशित)
दशमान व पंचमान पद्धतीतील अंक
दशमान पद्धत पंचमान पद्धत
१०
१३
१६ ३१
२० ४०

या पद्धतीत सर्व संख्या ०, १,२,३ आणि ४ या अंकांचा वापर करून लिहल्या जातात. त्यामुळे, ४ हा या पद्धतीतील सर्वांत मोठा अंक आहे. उदाहरणार्थ, दशमान पद्धतीतील १० व ३ हे द्विमान पद्धतीत २० व ३ असे लिहतात. दशमान पद्धतीत संख्येच्या प्रत्येक अंकाच्या स्थानाची किमत १० च्या पटीने वाढत जाते, तसेच पंचमान पद्धतीत अंकाच्या स्थानांची किमत ५ च्या पटीत वाढते.

२१३ ही संख्या दशमान व पंचमान या दोन्ही पद्धतीत असु शकते. पण त्या संख्येची किमत व प्रत्येक अंकाची किमत मात्र वेगळी आहे. दशमान पद्धतीत, २*१००+१*१०+२*१ = २१३ (दोनशे तेरा) तर पंचमान पद्धतीत २*२५+१*५+३*१ = ५८ (अठ्ठावन) होते. अशाप्रकारे पंचमान पद्धतितील कोणत्याही मोठ्या अंकाचे दशमान पद्धतीत रूपांतर करणे सोपे आहे.

४३१४ या पंचमान संख्येचे रूपांतर

= ५८४ (दशमान)


हे सुद्धा पहा

द्विमान पद्धत

दशमान पद्धत

रोमन पद्धत