गॉर्डियन पहिला

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(गॉर्डियन पहिला, रोमन सम्राट या पानावरून पुनर्निर्देशित)

गॉर्डियन I, ज्याला गॉर्डियनस I म्हणूनही ओळखले जाते, रोमन इतिहासातील एक प्रमुख व्यक्तिमत्व सी.ई. त्याचा जन्म आशिया मायनरमधील फ्रिगिया येथे झाला आणि रोमन साम्राज्यात सिनेटर आणि गव्हर्नर म्हणून सत्तेवर आला. त्याच्या कारकिर्दीने, जरी थोडक्यात, त्यावेळच्या राजकीय परिदृश्यावर महत्त्वपूर्ण छाप सोडली.

गॉर्डियन पहिला
रोमन सम्राट
अधिकारकाळ २२ मार्च - १२ एप्रिल २३८
जन्म इ.स. १५९
मृत्यू १२ एप्रिल २३८
पूर्वाधिकारी मॅक्झिमिनस थ्राक्स
उत्तराधिकारी पुपिएनसबॅल्बिनस
संतती गॉर्डियन दुसरा, अन्टोनिया गॉर्डियाना
राजघराणे गॉर्डियनाय

रोमन साम्राज्यातील अस्थिरता आणि अशांततेच्या काळात गॉर्डियन I चे सत्तेवर आरोहण झाले. सम्राट मॅक्झिमिनस थ्राक्सच्या कारकिर्दीत भ्रष्टाचार, आर्थिक घसरण आणि लष्करी अशांतता दिसून आली. सिनेटर्स आणि प्रांतीय गव्हर्नरमध्ये सम्राटाच्या राजवटीबद्दल असंतोष पसरला होता.

238 CE मध्ये, रोमन सिनेटने राज्य करणाऱ्या सम्राटाच्या विरोधात गॉर्डियन I आणि त्याचा मुलगा गॉर्डियन II या दोन सह-सम्राटांची निवड करून मॅक्झिमिनस थ्रॅक्सच्या अधिकाराला आव्हान देण्याचा प्रयत्न केला. गॉर्डियन I, त्याच्या संपत्ती, शहाणपणा आणि आदरासाठी ओळखले जाते, त्याच्या लोकप्रियतेमुळे आणि सुव्यवस्था आणि स्थिरता पुनर्संचयित करण्याच्या क्षमतेमुळे निवडले गेले.

गॉर्डियन I चा शासन मात्र अल्पकाळ टिकला. मॅक्सिमिनस थ्रॅक्सच्या रागाचा सामना करत, त्याने स्वतःला उत्तर आफ्रिकेतील सम्राटाच्या सैन्याविरूद्ध सैन्याचे नेतृत्व केले. त्यांच्या विरोधात अनेक अडचणी असूनही, गॉर्डियन I आणि त्याच्या मुलाने शौर्य आणि दृढनिश्चय दाखवला. दुर्दैवाने, त्यांचे प्रयत्न निरर्थक ठरले, कारण गॉर्डियन I आणि गॉर्डियन II दोघेही युद्धात मरण पावले आणि सत्तेसाठी त्यांच्या महत्वाकांक्षी बोलीचा अचानक अंत झाला.

जरी गॉर्डियन I चा शासनकाळ तात्कालिक होता, तरीही जुलमी सम्राटाविरुद्धची त्याची अवहेलना अनेक रोमन लोकांमध्ये प्रतिध्वनित झाली, ज्यामुळे जुलमी शासनाविरूद्ध प्रतिकार करण्याची भावना निर्माण झाली. त्याच्या बंडामुळे संपूर्ण साम्राज्यात उठाव आणि बंडखोरीची लाट उसळली, ज्यामुळे शेवटी मॅक्सिमिनस थ्रॅक्सचा पतन झाला आणि नवीन राजवंशांची स्थापना झाली.

गॉर्डियन I चा वारसा न्याय, सुशासन आणि सिनेटच्या अधिकाराचा आदर या आदर्शांप्रती असलेली त्यांची वचनबद्धता आहे. त्याचे संक्षिप्त परंतु उत्साही बंड रोमन सिनेटच्या चिरस्थायी सामर्थ्याचा आणि निरंकुश शासकांना आव्हान देण्याच्या क्षमतेचा पुरावा म्हणून काम करते.

गॉर्डियन I च्या वैयक्तिक कर्तृत्वावर नंतरच्या घटनांमुळे झाकोळले गेले असले तरी, जुलूमशाहीविरुद्धची त्याची धाडसी भूमिका रोमन इतिहासाच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा अध्याय आहे. त्याचा तत्त्वनिष्ठ प्रतिकार रोमन साम्राज्याच्या सामूहिक स्मृतीवर कायमस्वरूपी प्रभाव टाकून स्वातंत्र्य आणि सुशासनासाठी झटणाऱ्यांच्या आकांक्षांचे प्रतीक आहे.