एकादश रुद्राणी

एकादश रुद्राणी "'-

१ धृ, २ वृत्ति, ३ उशना, ४ उमा, ५ नियुता, ६ सर्पि, ७ इला, ८ अंबिका, ९ इरावती, १० सुधा व ११ दीक्षा. हीं अकरा रुद्रांच्या स्त्रियांची (रुद्राणींची) नावे आहेत. या अकरा रुद्रांची महाभारत महाकाव्यातली नावे व भिन्न भिन्न पुराणांत दिलेली नावे वेगवेगळी आहेत. सर्वात अधिक स्वीकृत नावे अशी :

1. अपराजित-रुद्र
2. कपर्दी
3. कपाली
4. त्र्यंबक
5. बहुरुद्र
6. मृगव्याध
7. रैवत
8. वृषाकपि
9. शंभु
10. शर्व (हरिवंशात व अग्निपुराणात शर्वऐवजी 'सर्प' हे नाव येते.)
11. हर-रुद्र

संदर्भ : भागवत पुराणातील स्कंध ३, अध्याय १२, श्लोक १३