अर्नेस्ट बिनफिल्ड हॅवेल

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(ई.बी. हॅवेल या पानावरून पुनर्निर्देशित)

अर्नेस्ट बिनफिल्ड हॅवेल (१६ सप्टेंबर १८६१ - ३१ डिसेंबर १९३४), ज्यांना ई.बी. हॅवेल म्हणूनही ओळखले जाते, हे एक प्रभावशाली इंग्लिश कला प्रशासक, कला इतिहासकार आणि भारतीय कला आणि स्थापत्यशास्त्राविषयी असंख्य पुस्तकांचे लेखक होते. ते कलाकार आणि कलाशिक्षकांच्या हॅवेल कुटुंबातील सदस्य होते. ते १८९६ ते १९०५ या काळात कलकत्ता येथील गव्हर्नमेंट स्कूल ऑफ आर्टचे प्राचार्य होते, जेथे अबनींद्रनाथ टागोर यांच्यासमवेत त्यांनी पाश्चात्य नमुन्यांऐवजी भारतीयांवर आधारित कला आणि कला शिक्षणाची शैली विकसित केली, ज्यामुळे बंगाल स्कूलची पायाभरणी झाली.[१]

जीवन[संपादन]

अर्नेस्टचा जन्म जेसी टेरेस येथे 1861 मध्ये बर्कशायरच्या इंग्लिश काउंटीमधील रीडिंग येथे झाला, एक कलाकार चार्ल्स रिचर्ड हॅवेल आणि त्याची पत्नी शार्लोट अमेलिया लॉर्ड यांचा मुलगा. कुटुंबात अनेक कलाकार आणि प्रकाशक होते. तो रीडिंग स्कूलमध्ये गेला आणि रॉयल कॉलेज ऑफ आर्ट आणि पॅरिस आणि इटलीमध्ये कला शिकली.

कला इतिहास[संपादन]

भारतात, हॅवेलने सुरुवातीला मद्रास स्कूल ऑफ आर्टमध्ये 1884 पासून एका दशकासाठी अधीक्षक म्हणून काम केले. ते 5 जुलै 1896 रोजी कलकत्ता येथे आले आणि दुसऱ्या दिवशी कलकत्ता येथील गव्हर्नमेंट स्कूल ऑफ आर्टचे अधीक्षक म्हणून रुजू झाले. दरम्यान, ते एप्रिल 1902 ते मार्च 1903 या एका वर्षासाठी इंग्लंडला गेले. इंग्लंडमध्ये असताना त्यांनी लंडनच्या द स्टुडिओ या सुप्रसिद्ध आर्ट जर्नलच्या ऑक्टोबर 1902 आणि जानेवारी 1903 च्या अंकांमध्ये भारतीय कलेवरील दोन मौल्यवान लेख प्रकाशित केले. जानेवारी 1906 मध्ये तो दीर्घ रजेवर इंग्लंडला गेला आणि शेवटी 1908 मध्ये त्याला पदावरून हटवण्यात आले.

हॅवेल यांनी भारतीय कला शिक्षणाची पुनर्व्याख्या करण्यासाठी अबनींद्रनाथ टागोर यांच्यासोबत काम केले. त्यांनी इंडियन सोसायटी ऑफ ओरिएंटल आर्टची स्थापना केली, ज्याने भारतात ब्रिटीश कला शिक्षणाशी जुळवून घेण्याचा प्रयत्न केला जेणेकरून मूळ भारतीय कलेच्या, विशेषतः मुघल लघुपरंपरेच्या पुनरुज्जीवनाच्या बाजूने युरोपियन परंपरांवर दिलेला जोर नाकारता येईल. भारतीय शिल्प आणि चित्रकला (1908) आणि द आयडियल ऑफ इंडियन आर्ट (1911) यासह भारतीय कलेवर त्यांनी अनेक पुस्तके प्रकाशित केली. सर जॉर्ज बर्डवुड यांनी भारतीय कलेवर केलेल्या नकारात्मक टिप्पणीवर प्रतिक्रिया म्हणून 1910 मध्ये विल्यम रोथेनस्टाईन यांच्यासमवेत इंडिया सोसायटीची स्थापना करण्यात त्यांचा सहभाग होता.

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ Cotter, Holland (2008-08-19). "Indian Modernism via an Eclectic and Elusive Artist" (इंग्रजी भाषेत). ISSN 0362-4331.