लेव्ह लँडाउ

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
लेव्ह लँडाउ

लेव्ह लँडाउ
पूर्ण नावलेव्ह लँडाउ
कार्यक्षेत्र भौतिकशास्त्र
पुरस्कार भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक

जीवन[संपादन]

प्रारंभिक वर्षे

22 जानेवारी 1 9 08 रोजी लँडौचा जन्म रशियन साम्राज्यामध्ये असलेल्या बाकू, अझरबैजानमध्ये ज्यूआय पालक [4] [5] [6] [7] झाला. लँडऊचे वडील स्थानिक तेल उद्योगाचे अभियंता होते आणि त्यांची आई डॉक्टर होती. गणितातील बालपणाची शिकवण त्यांनी 12 वर्षाच्या व 13 व्या वर्षी एकत्रितपणे शिकली. 1 9 20 साली लँडॉयूने व्यायामशाळेत 13 वर्षे वयोगटातील पदवी घेतली. त्यांच्या पालकांना त्यांनी युनिव्हर्सिटीला उपस्थित राहण्यासाठी खूपच तरुण मानले, म्हणून एक वर्षासाठी त्यांनी बाकू इकोनॉमिकल टेक्निकल स्कूलमध्ये प्रवेश घेतला. 1 9 22 मध्ये 1 9 22 मध्ये त्यांनी बाकू स्टेट युनिव्हर्सिटीमध्ये मॅट्रिक्युलेट केले. त्याचबरोबर दोन विभागांचे अभ्यास: फिजिक्स आणि मॅथेमॅटिक्सचे विभाग आणि रसायनशास्त्र विभाग. त्यानंतर त्यांनी रसायनशास्त्राचा अभ्यास थांबविला, परंतु त्यांच्या आयुष्यामध्ये त्यांनी रस घेतला.

लेनिनग्राड आणि युरोप

1 9 24 मध्ये ते सोव्हिएत भौतिकशास्त्राच्या मुख्य केंद्राकडे गेले: लेनिनग्राड स्टेट युनिव्हर्सिटीचे फिजिक्स विभाग, जिथे त्यांनी 1 9 27 मध्ये पदवीधर पदवी अभ्यास केला आणि स्वतःला सैद्धांतिक भौतिकशास्त्राचा अभ्यास करण्यास समर्पित केले. त्यानंतर लँडौने लेनिनग्राड येथे स्नातकोत्तर अभ्यासक्रम नोंदवले. फिजिको-टेक्निकल इंस्टिट्यूट जिथे 1 9 34 मध्ये त्यांनी अखेर भौतिक आणि गणिती विज्ञान विषयातील डॉक्टरेट प्राप्त केली. [8] 1 9 2 9 -1931च्या काळात रॉकफेलर फाऊंडेशन फेलोशिपने पूरक असलेल्या सोव्हिएत सरकार-पीपल्स कमिसरीएटसाठी शिक्षण-यात्रा फेरोशिपसाठी लँडऊ यांना परदेशात प्रवास करण्याची पहिली संधी मिळाली. त्यावेळेस ते जर्मन आणि फ्रेंच भाषेमध्ये प्रभावी होते आणि इंग्रजीमध्ये संवाद साधू शकले. [9] नंतर त्यांनी इंग्रजी सुधारली आणि डॅनिश शिकली. [10]

गौटिंगेन आणि लीपझिग येथे थोडा वेळ राहिल्यानंतर, 8 एप्रिल 1 9 30 रोजी नेल्स बोहर संस्थेच्या सैद्धांतिक भौतिकशास्त्रात काम करण्यासाठी तो कोपेनहेगेनला गेला. त्याच वर्षी ते 3 मे पर्यंत तेथे राहिले. भेटीनंतर, लँडॅडो नेहमी स्वतःला नेल्स बोहरचा विद्यार्थी मानत असत आणि लँडोचा भौतिकशास्त्राचा दृष्टीकोन बोहरने फारच प्रभावित केला. कोपेनहेगेन येथे रहाल्यानंतर त्याने 1 9 30च्या सुमारास केंब्रिज (1 9 30च्या दरम्यान) येथे काम केले, [11] कोपेनहेगेन (सप्टेंबर ते नोव्हेंबर 1 9 30), [12] आणि झुरिच (डिसेंबर 1 9 30 ते जानेवारी 1 9 31), जेथे त्याने काम केले वुल्फगँग पॉली. [11] झुरिच लँडो पासून तिसऱ्यांदा कोपेनहेगेनला परतले [13] आणि त्याच वर्षी लेनिनग्राड परत येण्याआधी 25 फेब्रुवारी ते 1 9 मार्च 1 9 31 पर्यंत तेथे राहिले. [14]

राष्ट्रीय वैज्ञानिक केंद्र खार्कीव्ह संस्था भौतिकी आणि तंत्रज्ञान, खार्कीव्ह

1 9 32 आणि 1 9 37च्या दरम्यान लँडौ यांनी भौतिकशास्त्र आणि तंत्रज्ञानाच्या राष्ट्रीय वैज्ञानिक केंद्र खार्कीव्ह इंस्टीट्यूट ऑफ सैद्धांतिक भौतिकी विभागाचे नेतृत्व केले आणि त्यांनी खार्किव विद्यापीठ आणि खार्कीव्ह पॉलिटेक्निकल इन्स्टिट्यूटमध्ये भाषण दिले. त्याच्या सैद्धांतिक कामगिरीशिवाय, लँडौ हा खारकिव्ह, युक्रेन मधील सैद्धांतिक भौतिकशास्त्राच्या महान परंपरेचा प्रमुख संस्थापक होता, कधीकधी "लँडौ स्कूल" म्हणूनही ओळखला जातो. खारकिव्हमध्ये, त्याने आणि त्याचे मित्र आणि माजी विद्यार्थी, इव्हगेनी लिफ्शित्झ यांनी सैद्धांतिक भौतिकशास्त्राचा अभ्यासक्रम सुरू करण्यास सुरुवात केली, दहा खंड जो या विषयावर एकत्रितपणे एकत्रित होते आणि अद्यापही मोठ्या प्रमाणावर पदवीधर-स्तर भौतिकशास्त्राच्या ग्रंथ म्हणून वापरले जातात. ग्रेट पुर्ज दरम्यान, लँडऊची खार्कीव्हमधील यूपीटीआय प्रकरणात चौकशी करण्यात आली, परंतु मॉस्कोसाठी तो नवीन पोस्ट घेण्यास निघाला. [15] लँडौ ने "थियोरेटिकल मिनिमम" नामक एक प्रसिद्ध व्यापक परीक्षा विकसित केली जी विद्यार्थ्यांना शाळेत प्रवेश करण्यापूर्वी पास होण्याची अपेक्षा होती. या परीक्षेत सैद्धांतिक भौतिकशास्त्रातील सर्व पैलूंचा समावेश आहे आणि 1 9 34 आणि 1 9 61च्या दरम्यान फक्त 43 उमेदवार उत्तीर्ण झाले, परंतु नंतरचे लोक हे उल्लेखनीय सैद्धांतिक भौतिकशास्त्रज्ञ झाले. [16] [17] 1 9 32 मध्ये लँडौने चंद्रशेखरची मर्यादा मोजली; [18] तथापि, त्यांनी पांढऱ्या बौद्ध तारेंकडे त्यास लागू केले नाही. [1 9]

वैज्ञानिक यश[संपादन]

लँडॉऊच्या सिद्धांतांमध्ये क्वांटम मेकॅनिक्समध्ये (जॉन व्हॉन न्यूमॅनसह) घनतेच्या मॅट्रिक्स पद्धतीचे स्वतंत्र सह-शोध, हॅमॅनेटिझमचे क्वांटम यांत्रिक सिद्धांत, अतिप्रवाहता सिद्धांत, द्वितीय-ऑर्डर चरण संक्रमण सिद्धांत, गिन्झबर्ग-लँडौ सिद्धांत सुपरकंडक्टिव्हिटी, फर्मि द्रव सिद्धांत, प्लाझमा भौतिकशास्त्रातील लँडॅओ डंपिंगची व्याख्या, क्वांटम इलेक्ट्रोडॉनेमिक्स मधील लँडोऊ पोल, न्यूट्रीनोचा दोन-घटक सिद्धांत आणि एस मॅट्रिक्स विलक्षणतेसाठी लँडॉऊ समीकरण.

लँडौ यांना १९६२ मधील भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक अध्यापनक्षमतेच्या गणितीय सिद्धांतांच्या विकासासाठी प्राप्त झाले आहे जे 2.17 के (270.9 8 डिग्री सेल्सियस) खाली असलेल्या तापमानात द्रव हीलियम IIची गुणधर्मांबद्दल जबाबदार आहे. "[23]

वैयक्तिक जीवन आणि दृश्ये

१९३७ मध्ये, लारौऊने खारकिव येथून कोरा टी. ड्रोबानजेवाशी विवाह केला. [24] त्यांचा मुलगा इगोरचा जन्म १९४६ मध्ये झाला. लॅन्डोचा विश्वास मोनोगॅमीपेक्षा "मुक्त प्रेम" असा होता आणि त्याने पत्नी आणि विद्यार्थ्यांना "मुक्त प्रेम" करण्यास प्रोत्साहन दिले. तथापि, त्यांची पत्नी उत्साही नव्हती. [15]

लॅन्डो नास्तिक होता. [25] [26] १९५७ मध्ये केजीबीने सीपीएसयू केंद्रीय समितीला एक लांब अहवाल दिला. १९५६ च्या हंगेरियन विद्रोह, व्लादिमीर लेनिन आणि त्याला "लाल फासीवाद" असे म्हणतात.

गेल्या वर्ष

7 जानेवारी १९६२ रोजी लँडोऊ कारने आक्रमक ट्रकला टक्कर दिली. तो गंभीर जखमी झाला आणि कोमामध्ये दोन महिने राहिला. जरी लँडोऊ बऱ्याच प्रकारे वसूल झाला तरी त्याची वैज्ञानिक रचनात्मकता नष्ट झाली [20] आणि तो कधीही वैज्ञानिक कामात परत आला नाही. त्याच्या जखमांनी त्याला १९७२ मध्ये भौतिकशास्त्रासाठी नोबेल पारितोषिक स्वीकारण्यास प्रतिबंध केला. [28]

त्याच्या संपूर्ण आयुष्यात लँडौ त्याच्या तीव्र विनोदाने ओळखले गेले होते, जे मनोचिकित्सक (पी) यांच्याशी खालील संभाषणाद्वारे स्पष्ट केले जाऊ शकते, ज्याने लॅन्डो (एल) कार अपघातातून पुनर्प्राप्ती करताना संभाव्य मेंदूच्या नुकसानीची चाचणी करण्याचा प्रयत्न केला: [10]

पी: "कृपया मला एक मंडळ काढा"
एल क्रॉस काढतो
पी: "एचएम, आता मला एक क्रॉस काढा"
एल एक वर्तुळ काढतो
पी: "लॅन्डो, मी जे विचारतो ते तू का करत नाहीस?"
एल: "मी केले तर, आपण कदाचित विचार केला असेल की मी मानसिकदृष्ट्या मंद झाले आहे".

१९६५ मध्ये लँडौच्या माजी विद्यार्थ्यांनी आणि सहकार्याने मॉस्कोजवळ चेर्नोगोलोव्हका शहरात स्थित थोरेटिकल फिजिक्ससाठी लँडॉ इंस्टीट्यूटची स्थापना केली आणि पुढील तीन दशकांमध्ये इसाक मार्कोविच खालातनिकोव्ह यांनी पुढाकार घेतला.

 

जून १९६५ मध्ये लेव्ह लँडो आणि यवेसी लिबरॅन यांनी सोव्हिएत ज्यूरीसाठी विद्यार्थी संघटनेच्या वतीने यू.एस.च्या हस्तक्षेपाचा त्यांनी विरोध केला होता असे सांगून न्यू यॉर्क टाइम्समध्ये एक पत्र लिहिले. [2 9]
मृत्यू

१९६८ च्या 1 एप्रिल १९६८ रोजी लँडो यांचा मृत्यू झाला आणि 60 वर्षांपूर्वी कार दुर्घटनेत झालेल्या जखमांच्या गुंतागुंतांमुळे त्यांचा मृत्यू झाला. त्याला नोव्हेडेव्हिची कबरस्तान येथे दफन करण्यात आले. [30] [31]