चर्चा:दक्षिण आशिया
इतरत्र सापडलेला मजकूर[संपादन]
इतरत्र सापडलेला मजकूर योग्य बदल करुन या लेखात समाविष्ट करावा.
दक्षिण आशिया या शब्दांचा प्रयोग केवळ आशिया खंडातील दक्षिणी भागासाठी केला जातो. भारत, पाकिस्तान, श्रीलंका आणि बांगलादेश तसेच नेपाळ आणि भुतान या देशांचा या भागात प्रामुख्याने समावेश होतो. दक्षिण आशियाच्या आधुनिक व्याख्या अफगाणिस्तान, भारत, पाकिस्तान, बांगलादेश, श्रीलंका, नेपाळ, भूतान आणि मालदीव यांचा घटक देश म्हणून समावेश करण्यासाठी सुसंगत आहेत. तथापि, अफगाणिस्तान हा मध्य आशिया, पश्चिम आशिया किंवा मध्य पूर्वेचा भाग मानला जातो. दुसऱ्या अँग्लो-अफगाण युद्धानंतर, 1919 पर्यंत ते ब्रिटीश संरक्षित राज्य होते.दुसरीकडे, म्यानमार (पूर्वीचा ब्रह्मदेश), 1886 ते 1937 दरम्यान ब्रिटिश राजवटीचा एक भाग म्हणून प्रशासित होता आणि आता आसियानचे सदस्य राज्य म्हणून दक्षिणपूर्व आशियाचा एक भाग मानला जात होता, याचाही कधी कधी समावेश होतो. परंतु एडन कॉलनी, ब्रिटीश सोमालीलँड आणि सिंगापूर, जरी ब्रिटीश राजवटीत वेगवेगळ्या वेळी प्रशासित असले तरी, दक्षिण आशियाचा कोणताही भाग म्हणून कधीही प्रस्तावित केलेले नाही. या प्रदेशात अक्साई चिनचा विवादित प्रदेश देखील समाविष्ट असू शकतो, जो ब्रिटिश भारतीय रियासत जम्मू आणि काश्मीरचा भाग होता, आता शिनजियांगच्या चिनी स्वायत्त प्रदेशाचा भाग म्हणून प्रशासित आहे परंतु भारताने दावा केला आहे.
नैसर्गिक परिस्थिती: दक्षिण आशियामध्ये वैविध्यपूर्ण हवामान झोन समाविष्ट आहेत आणि हवामान बदलाच्या अनेक प्रभावांचा अनुभव आहे. बदलत्या जलविज्ञान आणि जमीन संसाधनांसह मानवी दबावांचा अन्नधान्याच्या उत्पादनावर आणि परिसंस्थेच्या लवचिकतेवर वेगळा प्रभाव पडतो. हिमालयातील गवताळ प्रदेश आणि माउंटन फॉरेस्ट इकोसिस्टम आणि सुंदरबनची इकोसिस्टम हे सर्वात धोक्याचे क्षेत्र आहेत. ग्रहावरील सर्वात जैविक दृष्ट्या वैविध्यपूर्ण परिसंस्था असलेल्या दक्षिण आशियातील जंगले जलद जंगलतोड आणि शहरीकरणामुळे नष्ट होत आहेत. शिवाय, जगातील सर्वात वाईट वायू प्रदूषण दक्षिण आशियामध्ये आहे आणि ते भारतात सर्वाधिक आहे. थारचे वाळवंट दरवर्षी 100 हेक्टर दराने विस्तारत आहे ज्यामुळे भारत आणि पाकिस्तानमधील अंदाजे 13,000 हेक्टर लागवडीच्या जमिनी आणि कुरणांचे नुकसान होऊ शकते. या प्रदेशात गोड्या पाण्याची उपलब्धता अत्यंत मोसमी आहे, आणि उच्च तापमान, नदीच्या व्यवस्थेतील बदल आणि किनारपट्टीवरील पुराच्या मोठ्या घटनांमुळे पाण्याचा पुरवठा अधिक धोक्यात येतो. हा लेख दक्षिण आशियाई लोकांना विशेषतः बांगलादेशला भेडसावणाऱ्या पर्यावरणीय समस्या आणि परिणामी बहुसंख्य लोकांना भेडसावणाऱ्या समस्यांवर चर्चा करतो. हवामान बदल, भूभौतिक सेटिंग, परिसंस्थेतील बदल, अति चराई, घातक कचऱ्याची आयात, जंगलतोड, वाळवंटीकरण, प्रदूषण, लोकसंख्येचा दबाव, भूसंपत्तीचे ऱ्हास आणि प्रदूषण, जलस्रोत आणि पिण्यायोग्य पाण्याची कमतरता, जैवविविधता हानी, अन्न या प्रमुख पर्यावरणीय समस्यांवर येथे चर्चा केली आहे. सुरक्षा धोके, ऊर्जा संसाधनांचा ऱ्हास आणि नदी आणि सागरी संसाधनांचा ऱ्हास. जैवविविधता हानी, सागरी पर्यावरणावर होणारे परिणाम, वातावरणातील प्रदूषण, अपुरी शहरी रचना, पाण्याची टंचाई आणि ऱ्हास, मातीची धूप आणि जमिनीचा ऱ्हास, नैसर्गिक आपत्ती, कीटक आणि रोग यासारख्या पर्यावरणीय समस्यांमुळे निर्माण झालेल्या विविध समस्यांचे चित्रण या प्रकरणात करण्यात आले आहे. ओळखल्या गेलेल्या प्रमुख पर्यावरणीय समस्या आणि परिणामी समस्यांच्या आधारे काही शिफारसी देखील प्रदान केल्या आहेत.